Η Ευρώπη πιστεύει ότι ο Πούτιν σχεδιάζει κάτι ακόμα χειρότερο από πόλεμο: Να διασπάσει το ΝΑΤΟ και ολόκληρη τη δυτική Συμμαχία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δεν είναι μόνον ο Λακωνικός Κόλπος: Βρετανία και Φινλανδία αναζητούν τρόπο να σταματήσουν 100 τανκερ που μεταφέρουν 90 τόνους ρωσικό πετρέλαιο σε Μάγχη και Βαλτική

Ο ασύμμετρος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ευρώπης σε όλο τον κόσμο: Φόβοι οργανωμένων δολιοφθορών – Σε απόλυτο συναγερμό η Γαλλία για τους Ολυμπιακούς

Ερχεται πολύ δύσκολο καλοκαίρι για Ελλάδα και Ευρώπη, θα είναι από τα θερμότερα των τελευταίων ετών, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Προγνώσεων

Το άρθρο γνώμης του Ivan Krastev, επικεφαλής του Centre for Liberal Strategies και Permanent Fellow στο Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών στη Βιέννη, στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Τίτλος: «Δυνατός είναι αυτός που υπομένει τον πόνο»
Υπότιτλος: «Η Ευρώπη πιστεύει ότι ο Putin σχεδιάζει κάτι ακόμα χειρότερο από πόλεμο: Να διασπάσει το ΝΑΤΟ και ολόκληρη τη δυτική Συμμαχία»

Στα τελευταία στάδια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Γερμανός Στρατηγός έστειλε τηλεγράφημα στους Αυστριακούς συμμάχους του συνοψίζοντας την κατάσταση.

«Σοβαρή αλλά όχι καταστροφική», έγραψε. Η απάντηση που έλαβε ήταν: «Η κατάσταση εδώ είναι καταστροφική, αλλά όχι σοβαρή».

Αυτό φυσικά είναι ένα αστείο. Αλλά περιγράφει με εύστοχο τρόπο τις διαφωνίες μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης για την κατάσταση στην Ουκρανία. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Πρόεδρο Joe Biden, ο οποίος την περασμένη Τετάρτη ενέκρινε επισήμως την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στην Ανατολική Ευρώπη, μια ρωσική εισβολή κατόπιν εντολής του Προέδρου Wladimir Putin αποτελεί «αναμφίβολα μια πιθανότητα».

Η Ευρώπη βλέπει τα πράγματα διαφορετικά. Ένας υψηλόβαθμος Γερμανός διπλωμάτης συνόψισε τις διαφορές: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι ο Putin έχει την αδιάλλακτη πρόθεση να διεξάγει πόλεμο», είπε. «Οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι μπλοφάρει».

Αυτό είναι κάπως κατανοητό. Σε τελική ανάλυση, ένας πραγματικός πόλεμος είναι πλέον εξίσου αδιανόητος για τους Δυτικοευρωπαίους, όσο μια εισβολή εξωγήινων. Οι πολλές δεκαετίες ειρήνης στη Δυτική Ευρώπη και η μεγάλη εξάρτηση της ηπείρου από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο κάνουν τους υπευθύνους να πιστεύουν ότι οι επιθετικές ρωσικές κινήσεις είναι τακτικής φύσεως.

• Ωστόσο, η ευρωπαϊκή τάση υποχωρήσεων έναντι της Ρωσίας δεν εξηγεί γιατί οι Ουκρανοί αξιωματούχοι, μετά τις αρχικές ανησυχίες, φαίνεται τώρα να συμμερίζονται αυτήν την άποψη.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Wolodimir Selenskij υποβάθμισε την απειλή πολέμου την περασμένη εβδομάδα, περιγράφοντας την κατάσταση ως «επικίνδυνη, αλλά ασαφή». Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εκτίμηση για μια χώρα με 130.000 Ρώσους στρατιώτες στα σύνορά της. Τι κρύβεται πίσω από αυτό;

Η απάντηση προκαλεί έκπληξη, και μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμα και παράδοξη. Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί δεν πιστεύουν ότι μια εκτεταμένη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι απίθανη, και αυτό δεν συμβαίνει επειδή δήθεν αντιμετωπίζουν τον κ. Putin πιο θετικά από τους Αμερικανούς ομολόγους τους.

Αντίθετα τον θεωρούν ακόμη πιο κακεντρεχή απ’ ό,τι η Ουάσιγκτον. Αλλά ο πόλεμος, υποστηρίζουν, δεν αποτελεί μέρος του παιχνιδιού του Κρεμλίνου. Αντιθέτως, βλέπουν την τρέχουσα κατάσταση ως μέρος μιας σειράς τακτικών ελιγμών που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση της Δύσης. Για την Ευρώπη, η απειλή του πολέμου θα μπορούσε να έχει πιο καταστροφικά αποτελέσματα από τον ίδιο τον πόλεμο.

Αμερική και Ευρώπη διαφωνούν για το τι θέλει ο Putin. Όμως, παρ’ όλες τις εικασίες για τα κίνητρά του, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Το Κρεμλίνο επιδιώκει μια ρήξη με τη δεκαετία του 1990 σε επίπεδο συμβολισμών, θέλει να ενταφιάσει την τάξη πραγμάτων που προέκυψε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μια νέα ευρωπαϊκή δομή Ασφαλείας, εντός της οποίας θα αναγνωρίζεται η σφαίρα επιρροής της Ρωσίας στον μετασοβιετικό χώρο και οι δυτικές αξίες δεν θα έχουν καθολική ισχύ. Στόχος δεν είναι η αποκατάσταση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά η αποκατάσταση αυτού που ο Putin θεωρεί «ιστορική Ρωσία».

• Το μήνυμα έχει φτάσει τόσο στην Ουάσιγκτον, όσο και στις Βρυξέλλες. Υπάρχει συναίνεση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ότι όποιο κι αν είναι το επόμενο βήμα του, το Κρεμλίνο σε καμία περίπτωση δεν θα παραμείνει αδρανές. Η Ρωσία δεν θα υποχωρήσει απλώς.

Όμως, μολονότι οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι ο Putin χρειάζεται έναν καυτό πόλεμο στην Ουκρανία για να επιτύχει τα φιλόδοξα σχέδιά του, οι Ευρωπαίοι, και πιθανώς και οι Ουκρανοί, πιστεύουν ότι θα τον ωφελήσει περισσότερο μια υβριδική στρατηγική, η οποία θα περιλαμβάνει τη στρατιωτική παρουσία στα σύνορα, την εκμετάλλευση της παροχής Ενέργειας για τακτικούς σκοπούς και τις κυβερνοεπιθέσεις.

Υπάρχουν καλά επιχειρήματα ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει όντως. Παραδόξως, μια ρωσική επίθεση στην Ουκρανία θα μπορούσε να διασώσει την τρέχουσα ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων. Το ΝΑΤΟ δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να απαντήσει με τη χρήση βίας, να επιβάλει αυστηρές κυρώσεις και να ενεργήσει με αποφασιστική ενότητα.

Με την κλιμάκωση της σύγκρουσης, ο Putin θα μπορούσε να κρατήσει ενωμένους τους αντιπάλους του. Η ρωσική αυτοσυγκράτηση, από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα: Μια πολιτική μέγιστης πίεσης που δεν καταλήγει σε εισβολή θα δίχαζε τελικά και θα παρέλυε το ΝΑΤΟ.

Για να αντιληφθεί κανείς πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα, δεν έχει παρά να ρίξει μία ματιά στη Γερμανία. Πριν από την κρίση, η Γερμανία ήταν ο στενότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην Ευρώπη, είχε ιδιαίτερη σχέση με τη Μόσχα και ήταν ο σημαντικότερος εταίρος για την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη.

Σήμερα, ορισμένοι στην Ουάσιγκτον αμφιβάλλουν για την προθυμία της χώρας να εμπλακεί σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις του Βερολίνου με τη Μόσχα επιδεινώνονται ταχύτατα και πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι εξοργίζονται από την προφανή απροθυμία της Γερμανίας να τους υποστηρίξει.

Οι δυσκολίες που παρατηρούνται στη Γερμανία αποτελούν πρόγευση του τι θα μπορούσε να συμβεί εάν ο Putin συνεχίσει το τολμηρό του παιχνίδι χωρίς να εισβάλει στην Ουκρανία.

Η Γερμανία δεν έχει αλλάξει -έχει όμως αλλάξει ο κόσμος, στον οποίο κινείται. (Η χώρα είναι «σαν ένα τρένο που ακινητοποιείται αφότου έχει πάρει φωτιά ο σταθμός», όπως είπε ο Bojan Pancevski, ανταποκριτής της Wall Street Journal στη Γερμανία).

Η γεωπολιτική ισχύς σήμερα δεν μετριέται από το πόση οικονομική ισχύ διαθέτει κανείς, αλλά από το πόσο πόνο μπορεί να υπομείνει. Σε αντίθεση με την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο εχθρός δεν βρίσκεται πίσω από ένα Σιδηρούν Παραπέτασμα, αλλά είναι ένας εμπορικός εταίρος από τον οποίο αγοράζει κανείς φυσικό αέριο και πωλεί προϊόντα υψηλής Τεχνολογίας. Η Ήπια Ισχύς έχει δώσει τη θέση της στην αντοχή.

Αυτό είναι πρόβλημα για την Ευρώπη. Εάν η επιτυχία του Putin εξαρτάται από το κατά πόσον οι δυτικές κοινωνίες μπορούν να αντέξουν τις πιέσεις των υψηλών τιμών στην Ενέργεια, στην συνεχή παραπληροφόρηση και την πολιτική αστάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε τα πράγματα φαίνεται να εξελίσσονται πολύ καλά για αυτόν.

Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη είναι σαφώς απροετοίμαστη για τις συγκεκριμένες προκλήσεις. Η ήπειρος θα πρέπει πλέον να επικεντρωθεί σε αυτά τα θέματα –επενδύοντας σε στρατιωτικές δυνατότητες, διαφοροποιώντας τον ενεργειακό της εφοδιασμό και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή.

Οι Ευρωπαίοι έχουν δίκιο που πιστεύουν ότι μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι αναπόφευκτη. Ίσως μάλιστα να έχουν δίκιο ότι αυτό δεν είναι το πιο πιθανό σενάριο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι έχουμε το προνόμιο να αγνοούμε αυτό το τεστ αντοχής.

«Αν ζητήσεις από μια αρκούδα να χορέψει, δεν αποφασίζεις πότε θα τελειώσει ο χορός», λέει μια ρωσική παροιμία. «Η αρκούδα θα το αποφασίσει».

ΠΗΓΗ: Süddeutsche Zeitung

Συνάντηση στην Ουάσιγκτον έξι πρέσβευτών για τα πανηγύρια: Η παγίδα στον αδελφό του προέδρου του Ισραήλ