Μια καταστροφή που όλοι περιμέναν να συμβεί: Σχεδόν όλοι ήθελαν να φύγει ο καταυλισμός της Μόρια…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι ηγέτες της άκρας δεξιάς εστιάζουν πάντα σε όλα τα σημάδια φθοράς της εποχής, που για αυτούς είναι σημάδια παρακμής: Πως χρησιμοποιούν τη …«λογική» του φόβου;

Απειλεί την Κύπρο ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, που εκτέλεσε παράνομη επίσκεψη στα κατεχόμενα: Προστατεύουμε την (παράνομη) “γαλάζια πατρίδα” χωρίς δισταγμό!!! Ακούει η Αθήνα;

Γιατί έπρεπε να είναι μυστική η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας; Έγινε κρυφά στο Λονδίνο ενόψει της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στην Άγκυρα

Η βρετανική εφημερίδα Guardian: δημοσιεύει  εκτενές άρθρο της Lauren Markham σχετικά με τις αντίξοες συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό της Μόριας.

Η αρθρογράφος αναφέρεται στην νύχτα της 8ης Σεπτεμβρίου 2020, κατά την οποία ξέσπασε πυρκαγιά στη Μόρια, η οποία γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλο τον  καταυλισμό.

Η εφημερίδα παραθέτει δηλώσεις μιας δεκαεξάχρονης προσφυγοπούλας από το Αφγανιστάν, σύμφωνα με τις οποίες μέχρι τη 1 τα ξημερώματα, χιλιάδες πρόσφυγες βρίσκονταν  στο δρόμο χωρίς φαγητό, νερό ή καταφύγιο.

Όταν ανέτειλε ο ήλιος το επόμενο πρωί, ήταν ξεκάθαρο ότι μεγάλο μέρος του στρατοπέδου είχε μετατραπεί σε στάχτη. Χρειάστηκαν τέσσερεις ημέρες για την πλήρη κατάσβεση της φωτιάς, ενώ οι πρόσφυγες έμεναν στο δρόμο χωρίς ιατρικοί περίθαλψη και χωρίς στοιχειώδη αγαθά.

• Η αρθρογράφος επισημαίνει ότι σχεδόν όλοι ήθελαν να φύγει ο καταυλισμός της Μόρια: πρόσφυγες, ντόπιοι, εθελοντές, πολιτικοί. Είχε κατασκευαστεί το 2013 για να φιλοξενήσει 1.200 άτομα για σύντομο χρονικό διάστημα, και στη συνέχεια έως το 2015 η χωρητικότητα του επεκτάθηκε και μπορούσε να φιλοξενήσει 3.200 πρόσφυγες . Αλλά όταν καταστράφηκε, ζούσε εκεί τριπλάσιος αριθμός ατόμων και είχε χαρακτηριστεί «ζωντανή κόλαση». 

Το «No More Moria» είχε γίνει κοινό σύνθημα  της δεξιάς και της αριστεράς. Από τη μία πλευρά, το σύνθημα σήμαινε «όχι άλλοι πρόσφυγες στα νησιά μας». Από την άλλη, σήμαινε όχι πλέον άθλιες συνθήκες για τους ανθρώπους που αναζητούν καταφύγιο από τον πόλεμο και τις διώξεις.

Από την έναρξη της μεταναστευτικής κρίσης το 2015  –σημειώνει η εφημερίδα- έως το τέλος του 2019, περίπου 1,2 εκατομμύριο πρόσφυγες είχαν φτάσει στην Ελλάδα, μια χώρα που έχει λιγότερα από 11 εκατομμύρια κατοίκους. Οι περισσότεροι αποβιβάστηκαν κυρίως στα νησιά του Αιγαίου με βάρκες από την Τουρκία. 

Καθώς η Ελλάδα και η Ιταλία συνέχισαν να επωμίζονται το έργο της διαχείρισης των νέων κυμάτων μεταναστών, αμφότερες ενίσχυσαν τις προσπάθειες αποτροπής νέων αφίξεων, ποινικοποιώντας τους μετανάστες και όσους προσέτρεχαν να τους βοηθήσουν.

Τον περασμένο Νοέμβριο, ξεκίνησε μια δίκη στη Λέσβο 24 εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που κατηγορούνταν για κατασκοπεία και πλαστογραφία. (η δίκη διεκόπη, αφού το δικαστήριο θεώρησε ότι δεν είναι κατάλληλο να κρίνει την υπόθεση και την παρέπεμψε σε ανώτερο δικαστήριο.)

Χιλιάδες πρόσφυγες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για λαθρεμπόριο: το 2019, σχεδόν 2.000 άτομα βρισκόταν σε φυλακές στην Ελλάδα επειδή διακινούσαν μετανάστες στο Αιγαίο. Το 2019, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή ασφαλών καταυλισμών με χρήματα της ΕΕ, για να φιλοξενήσει σταθερό αριθμό προσφύγων σε κλειστές δομές.

Ο υπουργός Μετανάστευσης είπε ότι οι αφίξεις θα ελέγχονται για να βεβαιωθεί ότι δεν ήταν φθάνουν στη χώρα τρομοκράτες. ΜΚΟ και νόμιμοι εθελοντές διαμαρτυρήθηκαν ότι τα σχεδιαζόμενα στρατόπεδα ήταν στην πραγματικότητα φυλακές και υποστήριξαν ότι υπάρχει μια αυξανόμενη τάση στην Ευρώπη για ποινικοποίηση των προσφύγων.

Μετά τη φωτιά στη Μόρια, σημειώνει η αρθρογράφος, οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν ότι έξι Αφγανοί άνδρες συνελήφθησαν ως υπεύθυνοι για την πυρκαγιά. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι είχε στοιχεία  εναντίον τους, αλλά ορισμένοι παρατηρητές  υποστήριξαν πως οι κατηγορίες βασίστηκαν στην κατάθεση ενός μόνο μάρτυρα που είχε δώσει έξι αφγανικά ονόματα στην αστυνομία.

Κατά τη διάρκεια των εννέα μηνών που ακολούθησαν, καθώς οργανώσεις αμφισβητούσαν  την ενοχή τους, οι νεαροί άνδρες, γνωστοί ως «έξι της Μόρια», υποστήριζαν την αθωότητά τους.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στη ζωή των ατόμων που βρίσκονται στη Μόρια, αναφέρει ο Guardian, είναι οι τεράστιες καθυστερήσεις της επεξεργασίας των αιτήσεών τους για άσυλο, ενώ ο αλκοολισμός και η χρήση ναρκωτικών δεν είναι σπάνια φαινόμενα στον καταυλισμό.

Μέχρι το τέλος του 2019, ζούσαν σχεδόν 20.000 άνθρωποι στον καταυλισμό – μια εγκατάσταση σχεδιασμένη για μόλις 3.200. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, οι πρόσφυγες που έφταναν στα πιο κοντινά στην Τουρκία hotspots έπρεπε να παραμείνουν σε καταυλισμούς όπως η Μόρια μέχρι να διεκπεραιωθεί η γραφειοκρατία.

«Η ΕΕ θέλει να κρατήσει μακριά το πρόβλημα, να το δώσει στην Ελλάδα», μου είπε ο Κώστας Μουτζούρης, Περιφερειάρχης για τα νησιά του Αιγαίου. Στη Λέσβο, πολλοί ντόπιοι, που αρχικά είχαν δείξει μεγάλη αλληλεγγύη στους πρόσφυγες κουράστηκαν  από την αναστάτωση και το χάος. Και τώρα διαδηλώνουν ενάντια στους καταυλισμούς.

Όταν ο  Recep Tayyip Erdoğan ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του δεν θα περιπολεί πλέον τα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ευρώπης, η Ελλάδα έστειλε πλοία για να περιπολούν στη θάλασσα γύρω από τη Λέσβο.

Η πανδημία του Covid-19 ουσιαστικά ανάγκασε τον καταυλισμό της Μόρια να κλείσει τις πύλες του προς τον έξω κόσμο για την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2020. Λίγο μετά, κυκλοφόρησε η είδηση ότι η τοπική κυβέρνηση είχε αναθέσει σε εταιρεία να χτίσει ένα τείχος για να περικυκλώσει τη Μόρια, ενώ στη συνέχεια ξέσπασε η πυρκαγιά.

Οι έξη κατηγορούμενοι για τη φωτιά καταδικάστηκαν σε φυλάκιση πολλών ετών. Η υπόθεση έλαβε μεγάλη δημοσιότητα στην Ελλάδα και οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μίλησαν  για «εξωφρενική δικαστική αδικία».

Ακολούθως, η αρθρογράφος επισημαίνει ότι ο πρώτος από τους νέους, μόνιμους, ασφαλείς καταυλισμούς για πρόσφυγες, γνωστά ως Κλειστά Κέντρα Ελεγχόμενης Πρόσβασης, άνοιξε στη Σάμο τον Σεπτέμβριο του 2021. Από την αρχή ήταν σαφές ότι τα νέα μέτρα ασφαλείας θα σήμαιναν ότι η λήψη άδειας για να προχωρήσει κανείς θα διαρκούσε ακόμη περισσότερο από πριν , καθώς κάθε πρόσφυγας υποβάλλεται σε εκτενή διαδικασία ελέγχου.

«Ο σκοπός είναι να ακολουθήσουμε το νόμο», ανακοίνωσε ο υπουργός Μετανάστευσης, «και ο νόμος λέει ότι πρέπει να τους εξετάσουμε και να τους καταχωρήσουμε για να βεβαιωθούμε ότι δεν έχουν πλαστά [χαρτιά] και ότι δεν είναι τρομοκράτες. Και αυτό απαιτεί χρόνο». Το μήνυμα ήταν σαφές: οι πρόσφυγες πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πιθανοί εγκληματίες μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο.

Το υπουργείο υποσχέθηκε ότι οι νέοι καταυλισμοί θα έχουν  καλύτερες εγκαταστάσεις υγιεινής και άλλες ανέσεις όπως καταστήματα, μηχανήματα ανάληψης μετρητών και εγκαταστάσεις αναψυχής. Όμως η έμφαση δόθηκε στην ασφάλεια. Η κατασκευή του στρατοπέδου της Σάμου κόστισε 38 εκατομμύρια ευρώ, πληρώθηκε από την ΕΕ, και είναι εξοπλισμένο με συστήματα επιτήρησης τελευταίας τεχνολογίας.

Τίτλος του άρθρου του Guardian: «A disaster waiting to happen’: who was really responsible for the fire at Moria refugee camp?» και υπότιτλος: «Days after fire destroyed the overcrowded camp, six inmates were charged with arson. Greece is now opening ‘prison-like’ secure camps in the Aegean islands as part of a growing tendency to criminalise refugees» 

Πόνεσαν τους Τούρκους οι ερωτήσεις του Μιχάλη Ιγνατίου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Τον βρίζουν τουρκικά ΜΜΕ και “τρολς”