Πως ο Τραμπ υπονόμευσε τον Μάικ Πομπέο στη διαμάχη για τη αγορά των S-400 από την Τουρκία
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στο υπουργικό συμβούλιο. EPA, Oliver Contreras, POOL
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κατά τη διάρκεια των δυόμισι ετών που πέρασε στη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο κατάφερε να διατηρήσει την εύνοια του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, ακόμα και όταν άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν έρθει και φύγει.
Ωστόσο, η σχέση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τον κ. Τραμπ δοκιμάζεται τώρα μετά από μια εμφανή διάσταση απόψεων σχετικά με το εάν θα πρέπει να τιμωρηθεί ή όχι η Τουρκία για την αγορά ενός προηγμένου ρωσικού συστήματος πυραύλων, των S-400.
- Τα παραπάνω γράφει η δημοσιογράφος Madeleine Joung στο περιοδικό ΤΙΜΕ σε ένα αποκαλυπτικό δημοσίευμα που αφορά την άρνηση του Αμερικανού Πλανητάρχη να επιβάλει κυρώσεις για την προσβολή της Τουρκίας να προτιμήσει τη ρωσική και όχι την αμερικανική αγορά για την αντιαεροπορική άμυνα της.
Σύμφωνα με το περιοδικό:
Η Τουρκία, ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ από το 1952, παραλαμβάνει τώρα τμήματα για τους ρωσικούς S-400, ένα προηγμένο σύστημα όπλων επιφάνειας-αέρα σχεδιασμένο να ανιχνεύει και να καταστρέφει αεροσκάφη και πυραύλους μέχρι και 155 μίλια μακριά.
Ο κ. Πομπέο δήλωσε δημοσίως ότι η αγορά των S-400 εκ μέρους της Τουρκίας ήταν ενάντια σε έναν νόμο του 2017 που είχε ως στόχο να τιμωρήσει τη Ρωσία για την ανάμιξη της στις εκλογές και την προσάρτηση της Κριμαίας.
- «Ο νόμος απαιτεί κυρώσεις», δήλωσε ο Πομπέο στις 14 Ιουλίου. «Και είμαι βέβαιος ότι θα συμμορφωθούμε με το νόμο και ο Πρόεδρος Τραμπ θα συμμορφωθεί με το νόμο». Ο ισχυρισμός αυτός υποστηρίχθηκε από τους κορυφαίους Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους στις επιτροπές Διεθνών Σχέσεων και Ένοπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, καθώς και στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.
Όμως, ο κ. Τραμπ φαίνεται όλο και πιο απρόθυμος να τιμωρήσει την Τουρκία – σε μια εποχή που οι σχέσεις μεταξύ του ισλαμιστή Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των δυτικών συμμάχων είναι ολοένα και πιο τεταμένες.
Παρά την προφανή υπόσχεση του κ. Πομπέο ότι θα επιβάλει κυρώσεις, ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε στο περιοδικό TIME την περασμένη Παρασκευή ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προεπισκοπούν αποφάσεις για κυρώσεις.»
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επίσης υποβαθμίσει τον κ. Πομπέο ανοίγοντας ένα εναλλακτικό κανάλι επικοινωνίας- ζητώντας από τον γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ να συνεργαστεί με τον Τούρκο ομόλογο του Πομπέο, τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για την επίλυση του προβλήματος.
- Ο Τραμπ «μου είπε να τηλεφωνήσω στην Τουρκία», είχε πει ο Γκράχαμ. «Είμαι στο στρατόπεδο, αν δεν ενεργοποιήσουν το [ρωσικό] S-400, οι κυρώσεις δεν χρειάζεται να εφαρμοστούν», δήλωσε ο Γκράχαμ, προσθέτοντας ότι το μετέφερε αυτό το μήνυμα τηλεφωνικά στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών. Αλλά η μη ενεργοποίηση του συστήματος μπορεί να μην είναι βιώσιμη επιλογή για την Τουρκία, η οποία μόλις αγόρασε τεχνολογία 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Ρωσία.
Αργότερα εκείνη την ημέρα, ζητήθηκε από τον Πομπέο στην τηλεόραση του Bloomberg να γνωστοποιήσει αν η θέση του Γκράχαμ αντανακλούσε και τη θέση της κυβέρνησης. «Δεν πρόκειται να μιλήσω για εσωτερικές συζητήσεις», απάντησε ο Πομπέο. «Όλοι δουλεύουμε, όλοι δουλεύουμε μαζί για να κάνουμε το καλύτερό δυνατό… Θα μπορούσαν να υπάρξουν περισσότερες κυρώσεις, αλλά ειλικρινά αυτό που θα θέλαμε πραγματικά είναι να μην λειτουργήσουν οι S-400, αυτός είναι ο στόχος μας».
Οι κυρώσεις πάνω από το κεφάλι της Τουρκίας: Δήλωση Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Hellas Journal
(Ο γερουσιαστής Γκράχαμ, ένας πρώην αντίπαλος του Τραμπ, ο οποίος τα τελευταία τρία χρόνια έχει μεταμορφωθεί ολοένα και περισσότερο σε υπερασπιστή του Προέδρου, του είχε επίσης ζητηθεί να εργαστεί για την ανάπτυξη μιας νέας συμφωνίας με το Ιράν).
«Όλα αυτά με τον τρόπο με τον οποίο έχουν λειτουργήσει έχουν ωφελήσει τον Βλάντιμιρ Πούτιν, έχουν ωφελήσει τα ρωσικά συμφέροντα», είπε στο TIME ο Ρος Ουίλσον, ο οποίος ήταν πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία υπό τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους.
- «Και ακριβώς γι ‘αυτό τον λόγο οι ρωσικές αρχές έκαναν αυτή τη συμφωνία, χρησιμοποιώντας την ως έναν τρόπο για να απομακρύνουν τις ΗΠΑ από την Τουρκία, σαν ένα τρόπο για να χαλαρώσουν τους δεσμούς της Τουρκίας με την Συμμαχία (του ΝΑΤΟ), μια στρατηγική που πηγαίνει πίσω στη σοβιετική εποχή».
Αφού η Άγκυρα άρχισε να λαμβάνει τους S-400 από τη Ρωσία, οι ΗΠΑ ακύρωσαν την παραγγελία της Τουρκίας για περισσότερα από 100 μαχητικά F-35.
Οι ηγέτες του Πενταγώνου και του ΝΑΤΟ ανέφεραν από καιρό ότι η χρήση των S-400 από την Τουρκία θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τα τρωτά σημεία στις δυνατότητες των F-35, πράγμα που σημαίνει ότι τα ρωσικά όπλα που αγόρασε η Τουρκία παραβιάζουν επίσης την πολιτική διαλειτουργικότητας του ΝΑΤΟ.
Ο υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ δήλωσε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας για την επικύρωση του διορισμού του ότι είχε πει στον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας: «Μπορείτε είτε να έχετε τους S-400 είτε να έχετε τα F-35. Δεν μπορείτε να έχετε και τα δύο».
Όμως, ο πρόεδρος Τραμπ είχε διστάσει να αποβάλει την Τουρκία από το πρόγραμμα παταγωγής των μαχητικών F-35, δηλώνοντας δημοσίως ότι η ακύρωση «δεν είναι μια δίκαιη κατάσταση» – πόσο μάλλον αν χρειαστεί να επιβάλλουμε περαιτέρω οικονομικές κυρώσεις.
- Εν τω μεταξύ, η Τουρκία έχει υποστηρίξει ότι ο νόμος CAATSA, ο αμερικανικός νόμος που επιβάλλει κυρώσεις, δίνει στον Τραμπ την εξουσία να κάνει εξαιρέσεις ή να καθυστερεί τις κυρώσεις. Αλλά για να πάρει μια τέτοια απαλλαγή, ο Τραμπ θα πρέπει να υποβάλει μια δικαιολογία στις επιτροπές του Κογκρέσου, όπου θα αντιμετωπίσει την αμφίπλευρη ώθηση. Εάν ο Τραμπ αποφασίσει να παραιτηθεί επισήμως ή να καθυστερήσει τις κυρώσεις, θα μπορούσε να προκαλέσει σύγκρουση με τους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες. Μια τέτοια αναμέτρηση θα ήταν επίσης μια δοκιμασία για το αν ο σχετικά νέος νόμος δίνει στο Κογκρέσο τη δυνατότητα να περιορίσει τον πρόεδρο στην εξωτερική πολιτική, μια περιοχή που ελέγχεται κυρίως από την εκτελεστική εξουσία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΤΙΜΕ, ο πρόεδρος Τραμπ έχει ζητήσει από 46 Ρεπουμπλικάνους «ευελιξία» για τις κυρώσεις.
Υπάρχει ανησυχία ότι οι κυρώσεις για την Τουρκία θα μπορούσαν παράδοξα να ωφελήσουν τη Ρωσία διευρύνοντας την αυξανόμενη διχοτόμηση μεταξύ των ΗΠΑ και του όλο και πιο δύσβατου συμμάχου της. «Νομίζω ότι η κυβέρνηση είναι απολύτως σωστή στο να προσπαθήσει να ανταποκριθεί σε αυτό με έναν τρόπο που δεν θα βλάψει αδικαιολόγητα τη Συμμαχία”, λέει ο Ουίλσον, πρώην πρεσβευτής. «Πώς θα το κάνει αυτό- δεν είναι πολύ εύκολο να το δεις».
- Ερωτηθείς αν η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει τελικά να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία, ο ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης δήλωσε στο TIME την περασμένη εβδομάδα ότι «τίποτα δεν άλλαξε τις σοβαρές ανησυχίες μας για την επιδίωξη της Τουρκίας για το ρωσικό S-400, όπως αποδεικνύουν προηγούμενες δηλώσεις της κυβέρνησης, καθώς και τα σχόλια του Προέδρου την περασμένη εβδομάδα» (Ο αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών επανέλαβε επίσης αυτή τη γλώσσα, σηματοδοτώντας ότι τουλάχιστον προς το παρόν, τα μηνύματα του Πομπέο έχουν μετατοπιστεί για να παραμείνουν κοντά με αυτά του Τραμπ).
Αυτά τα σχόλια ήρθαν κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στις 16 Ιουλίου, όταν ο Τραμπ κατηγόρησε τη κυβέρνηση Ομπάμα ότι δεν πώλησε στην Τουρκία ένα εναλλακτικό σύστημα – τους πυραύλους Patriot, οι οποίοι δεν θα δημιουργούσαν τον ίδιο κίνδυνο ασφάλειας. Ο Τραμπ δεν έδωσε υποσχέσεις για τις κυρώσεις και συνόψισε την ακύρωση της συμφωνίας των F-35, λέγοντας: «Επειδή ο Ερντογάν αγόρασε το ρωσικό πυραυλικό σύστημα, δεν μας επιτρέπεται να του πουλήσουμε αεροσκάφη αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δεν είναι μια δίκαιη κατάσταση. Έχεις κάτι να προσθέσεις σε αυτό, Μάικ;» ρώτησε τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
- «Όχι, κύριε», απάντησε ο Πομπέο. «Νομίζω ότι το εξηγήσατε καλά».
- «Έτσι νομίζω. Καλώς. Είπες το σωστό», είπε ο Τραμπ γελώντας προς τον υπουργό Εξωτερικών.
ΠΗΓΗ (ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ): ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ TIME
Το Πεντάγωνο ξεκαθάρισε, μέσω της Hellas Journal, το θέμα των F-35: Δεν αλλάζουμε θέση…