Έβαλε χέρι και στην Αμμόχωστο: Ο Ντάουνερ παρενέβη στην Ε.Ε. να μην μεταφέρει την πρόταση στην Άγκυρα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
O Δημήτρης Κουτσούμπας από τη Λευκωσία δεν έκρυψε τα λόγια του: Ο “επώδυνος συμβιβασμός” εξελίσσεται σε διχοτομική λύση, οι απαράδεκτες διεκδικήσεις της Τουρκίας διαιωνίζουν την κατοχή
Ο Πρόεδρος της Κύπρου είναι «καταδικασμένος» να τολμήσει να προβεί σε διορθωτικές κινήσεις… Τώρα, όχι αύριο: Μπορεί και δεν θέλει; Ή θέλει και δεν μπορεί;
Του Κώστα Βενιζέλου
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ δεν παρενέβη μόνο για να εξουδετερώσει το διορισμό Ευρωπαίου απεσταλμένου στο Κυπριακό, αλλά προσπάθησε με κινήσεις και ενέργειες του να θέσει εκτός ατζέντας την πρόταση για την Αμμόχωστο.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο ειδικός σύμβουλος του Γ. Γ. στο Κυπριακό, ενήργησε ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να μην προωθήσει την πρόταση για την Αμμόχωστο προς την τουρκική κυβέρνηση. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Επίτροπος Διεύρυνσης της Ε.Ε., Στέφαν Φούλε δεν μετέφερε την πρόταση της Λευκωσίας στην Άγκυρα, παρά το γεγονός ότι πριν το περασμένο καλοκαίρι δεσμεύτηκε προς την κυβέρνηση να πράξει τούτο νωρίς το φθινόπωρο.
Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ, διαβίβασε τις θέσεις του προς τις Βρυξέλλες, υποδεικνύοντας πως με την πρόταση για την Αμμόχωστο «θα απροσανατολιστούν οι προσπάθειες» ενώ υποστηρίζει πως «εάν συμφωνήσουν για την Αμμόχωστο, γιατί να μη να λύσουν το Κυπριακό». Ανεξαρτήτως των επιχειρημάτων που προβάλλει είναι φανερό πως δυο πρωτοβουλίες που προώθησε η Λευκωσία για να βοηθήσει προς την κατεύθυνση προώθησης της διαδικασίας, με τις οποίες διαφωνεί η Τουρκία, βρήκαν απέναντι τους τον Αλ. Ντάουνερ.
Να σημειωθεί, παράλληλα, πως και στις δυο περιπτώσεις, της Αμμοχώστου και του διορισμού απεσταλμένου της Ε.Ε. στο Κυπριακό, οι παρεμβάσεις του Αλ. Ντάουνερ βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις Βρυξέλλες και δεν προχώρησαν. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ φαίνεται να διατηρεί κανάλια επικοινωνίας και συνεννόησης με τον Επίτροπο Φούλε, ο οποίος στις πρωτοβουλίες της Λευκωσίας ευθυγραμμίστηκε με τον κ. Ντάουνερ.
Πάντως στο πεδίο των διεργασιών για την επανέναρξη των συνομιλιών, η Λευκωσία την περασμένη εβδομάδα κατέθεσε νέα πρόταση για το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος. Και ενώ η τουρκική πλευρά δεν έχει ακόμη απαντήσει, ο Αλ. Ντάουνερ από τη Νέα Υόρκη, επιχείρησε με το τελεσίγραφό που έστειλε να εξουδετερώσει την προσπάθεια. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η ελληνοκυπριακή πλευρά στο νέο κείμενο που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα, επιχειρεί να ικανοποιήσει τις ανησυχίες της τουρκικής πλευράς στο θέμα των εξουσιών. Στο ελληνοκυπριακό προσχέδιο κοινής δήλωσης, η Λευκωσία διατυπώνει με σαφή τρόπο τη θέση της ότι το κράτος θα έχει μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια. Στη συνέχεια αναφέρει πως οι συνιστώντες μονάδες θα ασκούν απερίσπαστα τις εξουσίες τους και πως η κεντρική κυβέρνηση δεν θα μπορεί να αφαιρέσει εξουσίες από τις μονάδες.
Με αυτό το δεύτερο σκέλος, η ελληνοκυπριακή πλευρά απαντά στα όσα παρουσιάζει η τουρκοκυπριακή ως δικές της ανησυχίες. Παρόλο, που επί της ουσίας η τουρκική πλευρά επιδιώκει η κυριαρχία να πηγάζει από τα συνιστώντα κρατίδια, η πρόταση που έχει ενώπιον της, ικανοποιεί τα ζητήματα που θέτει στις συζητήσεις ο Ερτούγ με τον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Σε συναντήσεις αυτές δεν ζητά ευθέως μια συνομοσπονδιακή δομή, αλλά αναδεικνύει περισσότερο ανησυχίες ως προς τα προβλήματα που θα υπάρχουν στην άσκηση των εξουσιών. Παίζει παράλληλα με το θέμα του κατάλοιπου εξουσίας.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά ήλπιζε ότι οι Τουρκοκύπριοι θα απαντούσαν πριν να αρχίσει επαφές ο Ντάουνερ, ώστε να σημειωθεί πρόοδος. Για προφανείς λόγους, η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν απάντησε αναμένοντας τον απεσταλμένο του ΟΗΕ να φθάσει στο νησί. Τα όσα διαδραματίστηκαν στην έδρα του ΟΗΕ την Παρασκευή με τις συναντήσεις και το ανακοινωθέν, φαίνεται να δικαιώνουν τους λόγους για τους οποίους οι Τούρκοι απέφυγαν να τοποθετηθούν επί της ελληνοκυπριακής πρότασης. Άλλωστε οι Τούρκοι υποδεικνύουν πως «εμείς δεχθήκαμε την πρόταση Ντάουνερ, είναι οι Ελληνοκύπριοι που απορρίπτουν».
Εισερχόμαστε σε εβδομάδα επαφών για το Κυπριακό ενόψει των συναντήσεων που ξεκινά από την Τρίτη ο κ. Ντάουνερ. Το κλίμα, όπως το διαμόρφωσε ο απεσταλμένος του ΟΗΕ είναι αρνητικό και το ζητούμενο είναι πώς θα αντιδράσει η Λευκωσία στις νέες μεθοδεύσεις.
Προσωπική αγωνία να διατηρήσει τη θέση του…
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ με την παρέμβαση του, μέσω της ανακοίνωσης του ΟΗΕ, εκφράζει την προσωπική του αγωνία να διατηρήσει τη θέση του ως ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. στο Κυπριακό και να έχει ρόλο.
Παράλληλα, είναι σαφές πως επιχειρεί, χρησιμοποιώντας τις προσωπικές του σχέσεις με τον κ. Μπαν Κι Μουν να ισχυροποιήσει τη θέση του έναντι των επικριτών του. Τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και ο ίδιος, ο οποίος έχει εμπειρία στα διεθνή θέματα καθώς διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, παρακάμπτουν την ουσία: Ένας μεσολαβητής πρέπει να τυγχάνει της εμπιστοσύνης των εμπλεκομένων, να είναι αντικειμενικός, να παρεμβαίνει αποτελεσματικά για να βοηθά τη διαδικασία.
Εκ του αποτελέσματος, ο κ. Ντάουνερ, χάνοντας την έξωθεν καλή μαρτυρία, αυτό το ρόλο δεν μπορεί να τον διαδραματίσει. Πέραν όλων αυτών ασχολείται με το Κυπριακό με συμβόλαιο μερικής απασχόλησης. Δεν είναι τυχαίο, που στο ανακοινωθέν του ΟΗΕ υποδεικνύεται πως πρέπει να τα βρουν οι διαπραγματευτές στη διάρκεια των ημερών που θα βρίσκεται εδώ ο Ντάουνερ.
Δεν άκουσε ούτε τον κ. Ρομπάι ο Ζοζέ Μπαρόζο
Η αρνητική στάση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στο αίτημα της Λευκωσίας για διορισμό προσωπικότητας από την Ε.Ε. για το Κυπριακό έχει φρενάρει τις διαδικασίες στο ζήτημα αυτό. Το θέμα αν και έμεινε θεωρητικά ανοικτό, ωστόσο, είναι σαφές πως ο Μπαρόζο θέλει να κερδίσει χρόνο παραπέμποντας τις όποιες αποφάσεις για μετά την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Στη συνάντηση Αναστασιάδη- Ρομπάι- Μπαρόζο, ο τελευταίος ως γνωστό επικαλέστηκε τον Αλεξάντερ Ντάουνερ για να ανάψει κόκκινο στην εισήγηση που έχει θέσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ενδιαφέρον έχει, πάντως, ότι στη συνάντηση, ο Χέρμαν Βαν Ρόμπαϊ ζήτησε επανειλημμένως από τον Πρόεδρο της Κομισιόν, να ικανοποιήσει το αίτημα της Λευκωσίας. Σε βαθμό, μάλιστα, που τόσο ο κ. Ρομπάι όσο και ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης υπέδειξαν προς τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ότι αυτό το ζητά ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η στάση Μπαρόζο δεν εκπλήσσει τη Λευκωσία, αν και ήλπιζε πως στην τριμερή θα διαφοροποιείτο λόγω και της θέσης που είχε πάρει ο κ. Ρομπάι. Πριν τη συνάντηση, κυρίως μέσω της Διεύθυνσης Διεύρυνσης, του κ. Φούλε, αλλά σε κατ΄ιδίαν συζητήσεις, ο κ. Μπαρόζο έστελνε το μήνυμα πως δεν θα προχωρούσε στο διορισμό απεσταλμένου της Ένωσης για το Κυπριακό. Τελικά προτίμησε να λάβει υπόψη τον κ. Αλεξάντερ Ντάουνερ και τις «ανησυχίες» ενός υποψήφιου για ένταξη κράτους, παρά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ίσως η στάση του αυτή, σημειώνουν διπλωματικές πηγές, να έχει σχέση και με τον επόμενο πολιτικό του σταθμό.
Στη Λευκωσία θεωρούν πως το θέμα θα τεθεί εκ νέου, ούτως ή άλλως στις 27 Νοεμβρίου, όταν θα γίνει η συνάντηση του υπουργικού συμβουλίου της Κύπρου με το κολέγιο των Επιτρόπων στις Βρυξέλλες.