Όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διόρισε τον Γουές Μίτσελ βοηθό υπουργό Εξωτερικών για τις ευρασιατικές υποθέσεις τον Ιούλιο του 2017, ο αμερικανικός Τύπος και όσοι ασχολούνται με την εξωτερική πολιτική είχαν ξοδέψει αρκετούς μήνες ασκώντας κριτική στον πρόεδρο για το γεγονός ότι είχε αφήσει μια τόσο σημαντική θέση κενή για τόσο μεγάλο διάστημα.
Την περασμένη εβδομάδα ο Γουές Μίτσελ, ο οποίος είχε συμπληρώσει μόλις 16 μήνες στο πόστο του, ανακοίνωσε την παραίτησή του, επικαλούμενος προσωπικούς λόγους και προσθέτοντας ότι «υποστηρίζει πλήρως» τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. «Τα παιδιά μου έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από τον χρόνο μου σε σύγκριση με τα κοινά τη συγκεκριμένη στιγμή», δήλωσε.
Αυξημένη ανησυχία
Ρώτησα έναν πρώην Αμερικανό πρεσβευτή, ο οποίος υπηρέτησε στην Ευρώπη, τη γνώμη του για τους λόγους που οδήγησαν τον Μίτσελ σε παραίτηση. Η απάντησή του ήταν: «Το ΝΑΤΟ».
Ενα σημαντικό πρόσωπο από το προσωπικό της Γερουσίας μου είπε: «Αυτό δεν είναι καλό και υπάρχει πολιτικός λόγος που συνέβη». Αρκετοί βουλευτές απάντησαν στα ερωτήματά μου με κάποια παραλλαγή του «ανησυχώ».
Τα ανοιχτά προβλήματα που τροφοδότησαν την κριτική για τη μη στελέχωση του συγκεκριμένου αξιώματος για τόσο μεγάλο διάστημα το 2017 παραμένουν εξίσου πιεστικά. Ακόμη χειρότερα, ο άνθρωπος που καλύπτει προς το παρόν το πόστο του Μίτσελ πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί σε λίγους μήνες. Αβίαστα προκύπτει το ερώτημα ποιος από την κυβέρνηση Τραμπ θα χειρίζεται τις δύσκολες ευρωπαϊκές υποθέσεις.
Στην επιστολή παραίτησης, ο Μίτσελ υποστήριξε ότι εκπλήρωσε όλους τους στόχους του στη διάρκεια της θητείας του, αλλά δύσκολα μπορεί κανείς να τον πιστέψει.
Στα μισά της θητείας Τραμπ, οι ευρωαμερικανικές σχέσεις έχουν βυθιστεί σε ναδίρ δεκαετιών.
Ο Ιβο Ντάντλερ, πρόεδρος του Συμβουλίου Παγκοσμίων Υποθέσεων του Σικάγου και πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ επί κυβέρνησης Ομπάμα, λέει:
«Η παραίτηση Μίτσελ, η οποία έρχεται ύστερα από τις παραιτήσεις όλων των κορυφαίων στελεχών του Πενταγώνου που ασχολούνταν με το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, στέλνει ανησυχητικά μηνύματα στους Ευρωπαίους συμμάχους μας, υπονοώντας μειωμένο ενδιαφέρον για την ήπειρο. Αυτό σημαίνει αυξημένη ανησυχία για την Ευρώπη, πιθανόν δε βαθύτερο ρήγμα ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού – ακριβώς αυτό που επεδίωκαν για δεκαετίες η Ρωσία και ο Πούτιν».
Αναφορικά με την Τουρκία, ο Μίτσελ υποστήριζε με κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν είναι δυνατόν να προμηθευτεί και ρωσικούς πυραύλους S-400 και αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 – ένας συνδυασμός που θα καθιστούσε την Άγκυρα περισσότερο τολμηρή στις επιθετικές διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό το θέμα θα έρθει στο προσκήνιο προς λήψη αποφάσεων αργότερα αυτό τον χρόνο και δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης θα είναι εξίσου αδιάλλακτα με τον Μίτσελ.
Η Κύπρος
Παράλληλα, ο Μίτσελ ήταν πολύ δυναμικός στην οικοδόμηση κοινού μετώπου με την Κυπριακή Δημοκρατία, δίνοντας χωρίς προηγούμενο ώθηση στη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου στο πεδίο της ασφάλειας – μάλιστα υποστήριζε τη χαλάρωση και τελικά την πλήρη απόσυρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο. Τέλος, καθοδηγούσε τις κυβερνητικές προσπάθειες για αναδιάρθρωση της στρατηγικής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αν η αποχώρηση του Μίτσελ συνδέεται όντως με τη Ρωσία και υποδηλώνει προσπάθεια του Τραμπ να απαλλαγεί από όσους υιοθετούν σκληρή γραμμή έναντι της Μόσχας, τότε ανακύπτει ένα πρόσθετο ερώτημα για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η αποχώρηση του Μίτσελ είναι από μόνη της σημαντική, αλλά αν αυτή σηματοδοτεί απομάκρυνση από την πολιτική που ακολουθούσε, κατά πόσον άραγε οι τολμηρές κινήσεις της Ελλάδας θα συνεχίσουν να εκτιμώνται δεόντως από την Ουάσιγκτον;
Ουδείς διαφώνησε.
Η αμερικανική πολιτική είναι στον αέρα, με σημαντικές συνέπειες για Ελλάδα και Κύπρο.
(*) Ο κ. Εντι Ζεμενίδης είναι εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC). Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Γιατί χαίρονται οι Τούρκοι για την παραίτηση του Μίτσελ: Ήταν ο πρώτος που τους κατάλαβε!