Οι Μωμόγεροι της Κοζάνης, η «ζακυνθινή χριστουγεννιάτικη κουλούρα» και ο υποβρύχιος «Άγιος Βασίλης»…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Παραδόθηκε ο φύλακας του Μουσείου της Νισύρου: Σε βάρος του είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για κατηγορίες απόπειρας βιασμού και αποπλάνησης ανηλίκων

Έναρξη κατασκευής νέου φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος 80 MW στην Ακρινή Κοζάνης από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες

«Minerva red»: Κλείστε πόρτες και παράθυρα, αποφύγετε μετακινήσεις, βάλτε μάσκες – Η σαχαριανή σκόνη πνίγει την Ελλάδα, συστάσεις του υπουργείου Υγείας [video]

Με τοπικά έθιμα αλλά και προτότυπες ιδέες, ξεκίνησαν οι εορταστικές εκδηλώσεις σε όλη την χώρα. Στην Κοζάνη, την έναρξη του εορταστικού 12 ημέρου κήρυξαν στην κεντρική πλατεία οι χορευτικοί θίασοι των Μωμόγερων.

Το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων είναι ένα από τα καρναβαλικά δρώμενα του δωδεκαημέρου, ξεκινά παραμονή των Χριστουγέννων και διαρκεί έως και λίγο μετά τα Φώτα. Πραγματοποιείται σε οκτώ δημοτικά διαμερίσματα της Κοζάνης (Τετράλοφος, ‘Αγιος Δημήτριος, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι) και συνδέεται με την ισχυρή παράδοση που κράτησαν ζωντανή οι πρόσφυγες από ορισμένες περιοχές του Πόντου.

Το εθιμικό δρώμενο λόγω της σπουδαιότητάς του είναι εγγεγραμμένο στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO).

Οι χορευτικοί θίασοι των Μωμόγερων αποτελούνται από μια ομάδα νεαρών χορευτών όπου πειθαρχούν στις εντολές και εκτελούν παραγγέλματα του αρχηγού της ομάδας. Στον θίασο υπάρχει η νύφη και ο διάβολος, ή κάποιος ντυμένος ως γέρος που κατά την διάρκεια του δρώμενου θα προσπαθήσει να κλέψει την νύφη. Το κλέψιμο της νύφης είναι κοινό σε όλους τους θιάσους και τις παραλλαγές του εθίμου και συμβολίζει, όπως λέγεται, «την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα». Το περιεχόμενο των παραστάσεων του θιάσου είναι κατά κανόνα κωμικό και ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να λάβει και κοινωνικές διαστάσεις

Συνοδεία της ποντιακής λύρας, οι Μωμόγεροι από την Τετράλοφο, τα Αλωνάκια και τη Σκήτη Κοζάνης, χόρεψαν στην κεντρική πλατεία ενθουσιάζοντας μικρούς και μεγάλους.

Η «ζακυνθινή χριστουγεννιάτικη κουλούρα»

Στην Ζάκυνθο κάθε χρόνο αναβιώνει την παραμονή των Χριστουγέννων, ένα πολύ παλιό έθιμο που χάνεται στα βάθη των χρόνων.

Ειδικότερα, από νωρίς το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων, οι νοικοκυρές κάθε σπιτιού ζυμώνουν με τον παραδοσιακό τρόπο την κουλούρα, μέσα σε ξύλινες σκάφες και με τη χρήση αλευριού, το οποίο ανακατεύουν με πολλά αρωματικά βότανα, καρύδια, σταφίδα, κρασί και λάδι.

Κατά τη διάρκεια του ζυμώματος, οι νοικοκυρές που ζυμώνουν την κουλούρα, τοποθετούν νόμισμα μέσα της, που τον αποκαλούν «ηύρεμα». Κόκκινο κρασί, μπροκολόσουπα και φυσικά η «Ζακυνθινή Χριστουγεννιάτικη κουλούρα», κυριαρχούν στο εορταστικό τραπέζι που στήνεται το απόγευμα της παραμονής, με όλη την οικογένεια να βρίσκεται σε αυτό.

Πριν κοπεί η κουλούρα, όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τζάκι, και ο γηραιότερος έχει ένα ποτήρι που περιέχει λάδι με κρασί. Ο μεγαλύτερος άντρας της οικογένειας παίρνει τον δίσκο με την κουλούρα στα χέρια του, στη συνέχεια ακουμπάνε τα χέρια τους πάνω στον δίσκο, όλα τα μέλη της οικογένειας.

Ο δίσκος με την κουλούρα μεταφέρεται πάνω από τη φωτιά στο αναμμένο τζάκι. Εκεί ο αρχηγός της οικογένειας τη σταυρώνει τρεις φορές και χύνει πάνω της λαδόκρασο, ψάλλοντας το γνωστό απολυτίκιο «Η Γέννησις σου, Χριστέ…». Στη συνέχεια, τα νεότερα μέλη της οικογένειας με τα τουφέκια στα χέρια πυροβολούν στον αέρα, σηματοδοτώντας τη χαρμόσυνη είδηση της Γέννησης του Χριστού. Μετά αρχίζουν οι ευχές.

Η κουλούρα επιστρέφει στο τραπέζι κι εκεί ο αρχηγός τής οικογένειας αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο ανήκει στον Χριστό, το δεύτερο στον φτωχό, το τρίτο στο σπίτι και μετά στα μέλη της οικογένειας, στα οποία διανέμεται κατά σειρά ηλικίας. Ακολουθεί, το δείπνο, όπου πάντα υπάρχει η αγωνία να δουν σε ποιο μέλος θα πέσει το «ηύρεμα» ενώ συνήθως η οικογένεια μένει στο τραπέζι έως τις 12 για να γιορτάσει την Γέννηση του Θεανθρώπου.

Ο Άγιος Βασίλης έφτασε στο Ενυδρείο Κρήτης 23/12/2023 14:34

Δεν έλειψαν όμως και οι πρωτότυπες ιδέες που σήμαναν σε ορισμένες περιοχές την έναρξη των χριστουγενιάτικών εορτών. Ειδικότερα, με την έλευση του Αγίου Βασίλη συνοδεία της Γοργόνας, ξεκίνησαν οι εορταστικές εκδηλώσεις, στο Ηράκλειο Κρήτης. Ο ‘Αγιος Βασίλης και η Γοργόνα, με την εμφάνισή τους καταχειροκροτήθηκαν από τα παιδιά που είχαν βρεθεί από νωρίς στο «Θαλασσόκοσμο» – Cretaquarioum για να συμμετέχουν στις δράσεις που ξεκίνησαν σήμερα και που θα διαρκέσουν καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών.

«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που ο κόσμος κάθε χρόνο δείχνει τόσο μεγάλο ενθουσιασμό για τις δράσεις μας» είπε ο διευθυντής του Ενυδρείου Κρήτης, Ιωάννης Παπαδάκης, ο οποίος επισήμανε ότι το ταξίδι του ‘Αγιου Βασίλη και της Γοργόνας με στόχο να δώσουν τα δώρα και στους «υποβρύχιους φίλους», εκτός από τη χαρά, θα φέρει και πληροφορίες που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος «και θα μας βοηθήσουν να το προστατεύσουμε καλύτερα».

Το ωράριο λειτουργίας του Ενυδρείου Κρήτης είναι από τις 9:30 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα (οπότε κόβεται και το τελευταίο εισιτήριο), ενώ ο ‘Αγιος Βασίλης με τη Γοργόνα θα βρίσκονται καθημερινά στην κεντρική δεξαμενή του Ενυδρείου από τις 12 μέχρι τη 1 το μεσημέρι, καθ’ όλη την εορταστική περίοδο, εκτός από την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων και την παραμονή και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς.

Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ
Κοζάνη, Ζάκυνθος, Ηράκλειο, Ελλάδα

Η πρόγνωση του καιρού από το Σάββατο μέχρι την Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου: Γενικά αίθριος με βροχές κατά τόπους