Οι υπέρ και οι κατά της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα: Αλλά, πρέπει να επαναπατριστούν…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αίσθηση στη Βρετανία από τη δήλωση του δημάρχου του Λονδίνου Sadiq Khan: Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να «μοιράζονται» με την Ελλάδα

Βρετανός βουλευτής, «τελειωμένος» αποικιοκράτης, ξιφουλκεί κατά της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα: Μιλά για «αυτοεξευτελιστικές» διαπραγματεύσεις

Σε κατ’ ιδίαν, εμπιστευτικές συνομιλίες με τέσσερις κυβερνήσεις βρίσκεται το Βρετανικό Μουσείο για επιστροφή αντικειμένων της συλλογής του: Τι αναφέρει δημοσίευμα της Τelegraph

H εφημερίδα The Art Newspaper αναφέρεται με τρία ξεχωριστά χθεσινά άρθρα της στο θέμα της των Γλυπτών του Παρθενώνα, δημοσιεύοντας ένα άρθρο για την δημιουργία πιστών αντιγράφων των Μαρμάρων από το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας, και άλλα δύο άρθρα γνώμης, το ένα κατά και το άλλο υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών. Ειδικότερα:

Με τίτλο «Αντίγραφα των Μαρμάρων του Παρθενώνα, σκαλισμένα από ρομπότ θα παρουσιαστούν στο Λονδίνο», το άρθρο του Gareth Harris σημειώνει ότι το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας με έδρα την Οξφόρδη δημιούργησε αντίγραφα των Μαρμάρων του Παρθενώνα, τα οποία θα παρουσιαστούν στο Λονδίνο εντός του μήνα.

Τον Ιούνιο, ένα ρομπότ που κατασκευάστηκε από το Ινστιτούτο – το οποίο μπορεί να δημιουργήσει πιστά αντίγραφα μεγάλων ιστορικών αντικειμένων – άρχισε να σκαλίζει ένα λεπτομερές αντίγραφο ενός μέρους από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα σε ένα εργαστήριο στην Καρράρα της Ιταλίας, σύμφωνα με τους New York Times.

Το κομμάτι που δημιουργήθηκε ήταν ένα κεφάλι αλόγου σε φυσικό μέγεθος. Ο Roger Michel, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας, δήλωσε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί στα τέλη Ιουλίου και θα εκτεθεί – μαζί και με κάποιο άλλο έργο – σε άγνωστη μέχρι στιγμής τοποθεσία στο Λονδίνο.

Η κίνηση αυτή εγείρει περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο των αντιγράφων και εάν τα αντίγραφα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το αυθεντικά  αντικείμενα στις συλλογές μουσείων.

Ο Roger Michel είπε στους NYT: «Ο μοναδικός μας σκοπός είναι να ενθαρρύνουμε τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων». Υπενθυμίζεται ότι το 2016, το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας παρουσίασε αντίγραφα σε φυσικό μέγεθος μιας ρωμαϊκής αψίδας 2.000 ετών από την Παλμύρα στην πλατεία Trafalgar στο Λονδίνο και στην Times Square στη Νέα Υόρκη για να τιμήσει την Εβδομάδα Παγκόσμιας Κληρονομιάς. (Art Newspaper)

– Με τίτλο «Η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Αθήνα θα τροφοδοτούσε μόνο το θηρίο του εθνικιστικού μύθου. Αφήστε τα Μάρμαρα να πουν την ιστορία τους στο Λονδίνο», ο αρχαιολόγος Mario Trabucco della Torretta υποστηρίζει ότι τα Γλυπτά ενέπνευσαν πολύ κόσμο από τον χώρο της Τέχνης, ότι χάρη στην παραμονή τους στο Λονδίνο ο κόσμος ήρθε σε επαφή με την αρχαιότητα και τον κλασικό κόσμο, και συγχρόνως αποτέλεσε το έναυσμα για το κύμα φιλελληνισμού και θυσιών για τον μετέπειτα αγώνα ανεξαρτησίας των Ελλήνων….

Αυτή η προσπάθεια να ανατραπεί ο ρους της ιστορίας, να διορθωθούν τα «λάθη» του παρελθόντος, έρχεται σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή προσπάθεια να κατανοήσουμε πραγματικά τι ήταν κάποτε ο Παρθενώνας. Ενώ οι αρχαιολόγοι και οι κλασικιστές προσπαθούν να αποτινάξουν μια αθηνοκεντρική προοπτική για τον ελληνικό κόσμο.. οι οπαδοί του επαναπατρισμού και η ελληνική κυβέρνηση επιθυμούν να δούμε τον Παρθενώνα ως την επιτομή ενός ολόκληρου πολιτισμού.

Ενώ επιτίθενται στο Bρετανικό Mουσείο ως εργαλείο ιμπεριαλιστικής καταπίεσης, παραλείπουν κάποια άλλα που δεν τους βολεύουν, όπως ότι στην εποχή του Έλγιν η πλειοψηφία στην Ελλάδα δεν νοιαζόταν πραγματικά για την τύχη του Παρθενώνα…Και όμως, πόσο ηθικό μπορεί να είναι να συνεχίζει κανείς να κατηγορεί τον Έλγιν ότι «έκλεψε» τα μάρμαρα χωρίς ούτε ένα ίχνος αποδείξεων για ένα τέτοιο έγκλημα και πολλές μαρτυρίες για το αντίθετο; 

Πόσο ηθικό μπορεί να είναι να παραμερίσουμε όλα αυτά που δεν ταιριάζουν στο αφήγημα αυτό, να κρύψουμε τις αδυναμίες και τα λάθη των Ελλήνων της εποχής, αντικαθιστώντας τα με τη λαμπερή προπαγάνδα της Ελληνικής Επανάστασης; Πόσο ηθικό είναι να επιτεθεί κανείς στον Jonathan Williams, τον αναπληρωτή διευθυντή του BM, επειδή ισχυρίστηκε την τεκμηριωμένη (και λογική) αλήθεια ότι «μεγάλο μέρος της ζωφόρου στην πραγματικότητα αφαιρέθηκε από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα»;

Το άρθρο καταλήγει ότι πρέπει να επιλέξουμε την ιστορική αλήθεια. Το να πούμε ότι είναι απλώς «πέτρες χωρίς αξία» για εμάς και να τα στείλουμε στην Αθήνα, θα τροφοδοτούσε απλώς το θηρίο της ιδεολογίας και του εθνικιστικού μύθου. (Art Newspaper)

– Η ιστορικός τέχνης και διευθύντρια μουσείων Ελένη Βασσιλίκα δημοσιεύει άρθρο εξηγώντας τους λόγους που τα Γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν στην Αθήνα. 

Η ίδια ως διευθύντρια σε Μουσεία δεν υποστήριζε την απομάκρυνση εκθεμάτων από το Βρετανικό Μουσείο και ήταν σκεπτική σε κάθε επιχείρημα που θα επέτρεπε σε άλλες χώρες να διεκδικήσουν αρχαία αντικείμενα από Δυτικά μουσεία.

Όμως, μετά την Σύμβαση της Unesco του 1970 για την απαγόρευση παράνομης κτήσης αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς τα Μουσεία έχουν αλλάξει προσέγγιση. Η επιστημονική επαναξιολόγηση έχει επιφέρει ιστορικές γνώσεις για την αποικιακή νοοτροπία και την ‘αναξιότητα’ των αξιώσεων των κατακτημένων για την κληρονομιά τους ή την εθνική τους ταυτότητα. Έχουμε γίνει πιο έξυπνοι και πιο ευαίσθητοι στο πώς αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς κατέληξαν σε Μουσεία της Δύσης.

Αναφορικά με τα επιχειρήματα κατά της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα ο Geoffrey Robertson QC μας υπενθυμίζει ότι ο Elgin παρέδωσε εσφαλμένα σε Επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων το 1816 την άδεια να κάνει σχέδια και καλούπια των Γλυπτών ως νομικό φιρμάνι για να τα αφαιρέσει από το ναό.

Ποτέ δεν «αγόρασε» τα Γλυπτά από τους κατακτητές (οι δωροδοκίες δεν υπολογίζονται), οπότε δεν ήταν ποτέ δικά του για να τα πουλήσει. Το επιχείρημα του Elgin ότι τα έσωσε από την καταστροφή δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει στο αγγλικό δίκαιο, όπου ένας κλέφτης δεν μπορεί να αποφύγει την καταδίκη υποστηρίζοντας ότι θα φρόντιζε καλύτερα τα κλεμμένα από τον ιδιοκτήτη.

Τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα, έπειτα από τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτόχθονων Λαών (2007), αναγνωρίζουν το δικαίωμα μιας κοινότητας στην πολιτιστική της κληρονομιά. Η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο έθνος το 1832 και υπέβαλε επανειλημμένα αιτήματα για την επιστροφή των Γλυπτών.

Η Αρχαιολογική της Υπηρεσία δημιουργήθηκε το 1835. Τα επιχειρήματα κατά της επιστροφής των Μαρμάρων δεν είναι πλέον βάσιμα. Από το 2009 το εντυπωσιακό Μουσείο της Ακρόπολης με άμεση θέα στον Παρθενώνα, θέτει σε ένα πλαίσιο τα Γλυπτά που το Βρετανικό Μουσείο δεν μπορεί να κάνει ποτέ.

Όπως το Sutton Hoo αντιπροσωπεύει την αγγλική πολιτιστική κληρονομιά, έτσι και τα Γλυπτά του Παρθενώνα αντιπροσωπεύουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας. Τα αντίγραφα μπορούν να αντικαταστήσουν με ακρίβεια τα πρωτότυπα στη γκαλερί Duveen.

ΠΗΓΗ: The Art Newspaper – ‘Despite being an ethnic Greek, I supported Britain’s claim to the Parthenon Marbles—here is why my position has changed’

Δεν έχουν τέλος οι βανδαλισμοί της απροστάτευτης Αγιά Σοφιάς: Τώρα έκλεψαν το έμβλημα της Αυτοκρατορικής Πύλης