Βρετανός βουλευτής, «τελειωμένος» αποικιοκράτης, ξιφουλκεί κατά της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα: Μιλά για «αυτοεξευτελιστικές» διαπραγματεύσεις

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Ευρώπη επιστρέφει αιώνες πίσω: Μετά τον Σούνακ και τη Μελόνι όλο και περισσότεροι συζητούν τη λύση των «αποικιών» μεταναστών σε τρίτες χώρες

Αίσθηση στη Βρετανία από τη δήλωση του δημάρχου του Λονδίνου Sadiq Khan: Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να «μοιράζονται» με την Ελλάδα

«Ο Λόρδος Βύρωνας, ήταν ο πρώτος που έθεσε το ζήτημα της αρπαγής των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον φυσικό τους χώρο», είπε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge ο Χρίστος Δήμας

Ο πρώην υφυπουργός Μετανάστευσης και νυν μέλος της Βουλής των Κοινοτήτων του ΗΒ, Robert Jenrick, τάσσεται κατά αυτού που περιγράφει ως μία σύγχρονη τάση υπέρ της επιστροφής πολιτιστικών αντικειμένων που φυλάσσονται σε βρετανικά μουσεία πίσω στις χώρες προέλευσής τους.

Σε άρθρο γνώμης στην εφημερίδα The Telegraph με τίτλο “Our museums have fallen into the hands of a careless generation” και υπότιτλο “We must rescue them from liberal elites who appear intent on denuding priceless artefacts”, σημειώνει μεταξύ άλλων

Όταν ιδρύθηκε το Βρετανικό Μουσείο το 1753, το κοινοβούλιο χρησιμοποίησε τη νομική μορφή του οικογενειακού καταπιστεύματος ως βάση του. Το μουσείο έπρεπε να τεθεί υπεράνω της κινούμενης άμμου της μόδας. Οι διαχειριστές θα αντιμετώπιζαν τη συλλογή του ως πατρογονική οικογενειακή περιουσία – που όμως ανήκε σε ολόκληρο το έθνος – και θα την παρέδιδαν ανέπαφη, κατά προτίμηση ενισχυμένη.

• Οι ιδρυτές του έδειξαν μια σοφία που χάθηκε από τους σημερινούς θεματοφύλακές του. Όπως αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα, το μουσείο βρίσκεται σε συνομιλίες με τέσσερις ξένες κυβερνήσεις για να παραχωρήσει τις συλλογές του.

Τα δημοσιευμένα πρακτικά του διοικητικού συμβουλίου μάς λένε λιγότερα για τα σχέδιά τους απ’ ό,τι τα πρακτικά του κοινοτικού συμβουλίου για τις αλλαγές στην κοπή των χόρτων.

Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι διαπραγματεύεται τον μακροπρόθεσμο δανεισμό των πιο διάσημων αντικειμένων του, των «Ελγινείων Μαρμάρων». Ο «μακροπρόθεσμος δανεισμός» είναι μια νομική φενάκη που κατασκευάστηκε για να παρακάμψει το θεσμοθετημένο καθήκον του μουσείου να διατηρεί τη συλλογή του. Σίγουρα δεν υπάρχει καμία ρεαλιστική προοπτική επιστροφής των μαρμάρων από την Ελλάδα, αν ποτέ σταλούν εκεί. Το Κοινοβούλιο, όπως και το έθνος, γίνονται αντικείμενα εμπαιγμού.

Το αίτημα για την επιστροφή αντικειμένων είναι ευρύτερο από ένα ίδρυμα. Αντί να συντηρούν τις συλλογές τους, οι σημερινοί επιμελητές φαίνονται αποφασισμένοι να τις απογυμνώσουν.

Για τους φιλελεύθερους προοδευτικούς που διοικούν πολλά μουσεία, είναι αντιδεοντολογικό και περιοριστικό για την καριέρα τους να μην το κάνουν. Ορισμένα από τα έργα, όπως τα «Ελγίνεια Μάρμαρα», δεν θα είχαν επιβιώσει αν είχαν παραμείνει στην θέση τους. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι παγκοσμίως κορυφαίο στην έκθεσή τους, σε αντίθεση με πολλούς από αυτούς που επιδιώκουν την επιστροφή τους.

• Πρόκειται για έναν ολισθηρό δρόμο. Ένα ξήλωμα που ανοίγει αναπόφευκτα τους ασκούς του Αιόλου, με το προηγούμενο να έχει πλέον τεθεί. Η προέλευση των έργων τέχνης είναι συχνά περίπλοκη και οι προσπάθειες αντιστροφής της μεταφοράς τους από τους προγόνους μας ανά τον κόσμο είναι βέβαιο ότι θα είναι καταστροφικές. Κάθε γενιά από την αρχαιότητα και μετά εμπορευόταν πολιτιστικά αντικείμενα. Κάθε μία εκμεταλλευόταν τις συνθήκες της εποχής.

Στο επίκεντρο της σημερινής προσπάθειας για επιστροφή βρίσκεται η διάχυτη και διαβρωτική μετα-αποικιακή ενοχή που ταλανίζει την προοδευτική Αριστερά. Τη βλέπουμε στην απόφαση της Εκκλησίας της Αγγλίας να διαθέσει κονδύλια για επανορθώσεις για τη δουλεία αντί για τις υπό διάλυση ενορίες.

Όπως έχει αποκαλύψει ο Nigel Biggar, πολλά από τα επιχειρήματα που έχουν ως βάση τους το επιχείρημα για τις αμαρτίες της αυτοκρατορικής εποχής είναι ανιστόρητα. Τα βρετανικά κίνητρα στο Μπενίν, απ’ όπου αφαιρέθηκαν τα Χάλκινα του Μπενίν, περιλάμβαναν την απελευθέρωση των σκλάβων και τον τερματισμό των ανθρωποθυσιών. Με δεδομένο το περίπλοκο πέρασμα του χρόνου, οι αδικίες αιώνων σπάνια μπορούν να μπουν σε απλοϊκά καλούπια, ούτε να διορθωθούν εύκολα.

Οι φιλελεύθερες ελίτ που προσπαθούν να το κάνουν αυτό, ντρέπονται για τη βρετανική ιστορία και αποποιούνται τη ίδια την εθνική μας κοινότητα. Προτάσσουν τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών πάνω από τα δικά τους. Θεωρούν τον εθνικισμό των άλλων ως «προοδευτικό». Αυτό που μπορεί να αντιμετωπιστεί είναι οι σημερινές αδικίες.

Τρομοκρατημένος από την καταστροφή της Παλμύρας από τον Isis, έπεισα τον David Cameron, τον τότε πρωθυπουργό, να δημιουργήσει ένα Ταμείο Πολιτιστικής Προστασίας. Ηρωικοί Σύριοι και Ιρακινοί αρχαιολόγοι εκπαιδεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο. Ψηφίσαμε τον νόμο περί πολιτιστικών αγαθών για την αντιμετώπιση της σύγχρονης εμπορίας κλεμμένων αρχαιοτήτων. Αλλά αν άλλοι επικεντρώνονται περισσότερο στον πολιτιστικό βανδαλισμό των δικών μας ιδρυμάτων, τι πρέπει να κάνουμε;

Η κυβέρνηση θα πρέπει απλώς να καταστήσει σαφές στους διαχειριστές των εθνικών συλλογών ότι οι αυτοεξευτελιστικές διαπραγματεύσεις τους πρέπει να σταματήσουν. Αν δεν τους αρέσει, δεδομένου ότι πολλοί διαχειριστές είναι διορισμένοι από το δημόσιο, υπάρχουν και αλλού διαχειριστές. Ποτέ δεν είναι αργά για τους συντηρητικούς να μεταρρυθμίσουν τα πολιτιστικά μας ιδρύματα – όπως και σε άλλους τομείς, πρέπει απλώς να φερθούν ως συντηρητικοί.

Ο πρώην διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, NeilMcGregor, απέρριψε τα αιτήματα για επιστροφή αντικειμένων. Υποστήριξε ότι το μουσείο δεν είναι μόνο μια εθνική συλλογή, αλλά μια παγκόσμια συλλογή, που είναι ελεύθερη για κάθε επισκέπτη. Αγκάλιασε την πολιτιστική διπλωματία, αλλά με εκπληκτικές περιοδεύουσες εκθέσεις που σφυρηλατούσαν δεσμούς μεταξύ των λαών και όχι με τη συνθηκολόγηση απέναντι σε ξένες κυβερνήσεις.

Υπάρχει μια παροιμία που λέει ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις διαρκούν μόνο τρεις γενιές: «Πλούσιος πατέρας, ευγενής γιος, φτωχός εγγονός». Αυτά τα ειδικά καταπιστεύματα που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας, όπως το Βρετανικό Μουσείο, έχουν πέσει στα χέρια μιας απερίσκεπτης γενιάς. Πρέπει να τα σώσουμε.

Οι ξένες κυβερνήσεις που επιδιώκουν την επιστροφή τους το διαισθάνονται αυτό και υπολογίζουν ότι τα θεσμικά μας όργανα – και μάλιστα το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο – δεν έχουν την αυτοπεποίθηση να αντεπιτεθούν. Πρέπει να τους αποδείξουμε ότι κάνουν λάθος.

Λάμβανε ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης “δώρα” και από τις Τουρκικές Αερογραμμές; Το FBI ερευνά τις σχέσεις του Έρικ Άνταμς με στέλεχος της αεροπορικής εταιρείας