Ασπρόμαυρες αντιλήψεις σε ρευστό γεωπολιτικό και σύνθετο περιβάλλον: Αναθεωρούνται θέσφατα του παρελθόντος…
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (Α) ανταλλάσσει χαιρετισμό με τον πρέσβη του Ισραήλ Yossi Amrani (Δ) κατά τη διάρκεια συνάντήσής τους στο Υπουργείο Εξωτερικών. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Oι τουρκικές βλέψεις είναι εδώ και χρόνια γνωστές. Έχουν διακηρυχθεί από το σύνολο της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.
Είναι σαφές πως κανείς δεν δικαιολογείται να αιφνιδιάζεται από την επιθετικότητα των τελευταίων ετών (και όχι μηνών αφού η εισβολή της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ ως η σοβαρότερη κλιμάκωση μετά τον Αττίλα μπορεί να γίνει αντιληπτή, και μόνο).
Επανήλθε λοιπόν στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα των συμμαχιών Ελλάδας και Κύπρου, η αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών από τον αμερικανικό ,βρετανικό και ρωσικό παράγοντα αλλά και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Για άλλη μία φορά διαφαίνεται πως ασπρόμαυρες αντιλήψεις και ευσεβείς πόθοι συνεχίζουν να διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο μεγάλη μερίδα Έλλήνων αρθρογράφων και αναλυτών αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα.
Ας είμαστε σαφείς.
Το γεωπολιτικό περιβάλλον εντός του οποίου καλείται ο ελληνισμός να προασπίσει τα δικαιώματα του είναι εξαιρετικά σύνθετο. Δεν έχει υπάρξει προηγούμενο ,δεδομένου του τεράστιου όγκου πληροφορίας που διακινείται και της ταχύτητας με την οποία διαμορφώνεται το πλανητικό σύστημα. Οι αναλύσεις που βασίζονται σε συμμαχικά μοτίβα του παρελθόντος και σε χρονική κλίμακα όμοια της ψυχροπολεμικής περιόδου είναι καταδικασμένες σε λάθη και αυτό διότι οι σχέσεις των χωρών πλέον είναι …γκρι.
Η πρόσφατη εξομάλυνση μεταξύ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Ισραήλ είναι ιστορική και καταδεικνύει ότι αναθεωρούνται πολλά θέσφατα του παρελθόντος. Είναι βέβαιο πως θα αντιμετωπιζόταν πολύ διαφορετικά αν στην αλυσίδα επαφών δεν είχε κομβικό ρόλο η σημερινή αμερικανική διοίκηση. Πολλά μπορεί να της καταλογίσει κανείς, το βέβαιο είναι πως μόνο τυχαίες ή παρορμητικές δεν είναι οι ενέργειές της στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής.
Τίποτα πλέον δεν είναι δεδομένο. Όλα μένει να αποδειχθούν!
Ίσως λοιπόν -όπως διαβάσαμε προσφάτως- ο Τραμπ να «τα βρήκε» με τον Ερντογάν γι’ αυτό «ο σουλτάνος πήρε θάρρος». Την ίδια στιγμή πώς εξηγείται η προώθηση της εξομάλυνσης μεταξύ Ισραήλ-ΗΑΕ από τον Τραμπ; Πως γίνεται να είναι σύμμαχοι με τον Ερντογάν και την ίδια στιγμή να επηρεάζεται τόσο έντονα από το ισραηλινό λόμπυ που θεωρεί την Τουρκία σοβαρή απειλή ίση ή και μεγαλύτερη από το Ιράν; Γιατί δεν υπήρξε δραματική αλλαγή στη ΝΑΤΟική στάση κατά της Τουρκίας όταν πήρε τελικά τους S400 (για το οποίο ζήτημα και τί δεν γράφτηκε τότε…);
Πώς γίνεται να κατηγορείται η Τουρκία ότι φιλοξενεί τρομοκράτες (Χαμάς) στο έδαφός της και ενισχύει τζιχαντιστές στο Ιντλίμπ ενώ την ίδια στιγμή διεξάγονται κοινές ασκήσεις μεταξύ αμερικανικού και τουρκικού ναυτικού στην Αν. Μεσόγειο και συνεχίζεται η ρωσοτουρκική συνεργασία για πυρηνικό αντιδραστήρα; Έχει σταθμιστεί ο συντονισμός Ρωσίας-Ισραήλ προσφάτως στη νοτιοδυτική Συρία και πώς συνδέεται με τις αμερικανικές επιδιώξεις στο Ιράκ;
Τι συνεπάγεται αυτό για τη ΝΑΤΟική συμμαχία; Μπορεί τελικά να προσδιοριστεί απόλυτα η σχέση Βερολίνου-Ουάσιγκτον και Βερολίνου-Μόσχας; Το Βερολίνο πιέζει εντός ΕΕ στην κατεύθυνση της ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής. Την ίδια στιγμή υλοποιεί ενεργειακά προγράμματα προμήθειας φυσικού αερίου από τη Μόσχα. Ο Τραμπ αφήνει τη διαμεσολάβηση Ελλάδας-Τουρκίας στην Γερμανία όπως διαβάζουμε; Ή οι ΗΠΑ έχουν διαφορετικά συμφέροντα τα οποία κάποια στιγμή θα αναδείξουν εις βάρος της;
- Τα κράτη πλέον συνεργάζονται και ανταγωνίζονται ταυτόχρονα σε ζητήματα που ανακύπτουν σε διαφορετικά γεωπολιτικά υποσυστήματα. Μέχρι να υπάρξει μία νέα ισορροπία και να σχηματιστούν νέες συμμαχίες αυτό θα είναι το πλανητικό σύστημα. Μία κινούμενη άμμος συμφερόντων ,δομικών ανακατατάξεων ,ευκαιριών και σύνθετων απειλών.
Επιβιώνει αυτός που βασίζεται στις δικές του δυνάμεις αρχικά και αναζητεί συγκλίσεις συμφερόντων σε επί μέρους ζητήματα.
Όλα τα παραπάνω ρητορικά ερωτήματα έχουν απάντηση. Όχι όμως σε ένα πλαίσιο «ή με εμάς ή εναντίον μας».
Η Ελλάδα μπορεί να υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ ή την Γερμανία παραδείγματος χάριν σε τρία ζητήματα και σε άλλα τρία να εκτίθεται ή ακόμα και να πιέζεται για εις βάρος της διευθέτηση. Το θέμα είναι πώς η ίδια διαμορφώνει τη μοίρα της και πόσο ικανή είναι να αποσπάσει οφέλη από διαφορετικές πλευρές χωρίς…«παρεξηγήσεις».
Εν κατακλείδι, τέσσερις βασικές παράμετροι καθορίζουν τα τεκταινόμενα και επηρεάζουν τις ισορροπίες στο περιβάλλον μας και ευρύτερα.
Η πρωτοφανής σύγκρουση συστημάτων εντός των Ηνωμένων Πολιτειών και η αντανάκλασή της στην Ευρώπη. Η πολυδαίδαλη επιρροή της οργάνωσης των Αδελφών Μουσουλμάνων διεθνώς με αποτέλεσμα την δημιουργία δύο μετώπων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η ανάδειξη της Κίνας σε ουσιαστικό ανταγωνιστή στο πεδίο της Οικονομίας και της Άμυνας και τέλος τα ανησυχητικά σημάδια της παγκόσμιας οικονομίας.
- Η ιεράρχηση των απειλών και η ανάλυση των διαθέσιμων μέσων του εκάστοτε πόλου ισχύος καθορίζουν το κατά πόσον είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει μία συμμαχία ή όχι. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ δεν αντέχουν να χάσουν την Τουρκία ,ούτε όμως να δουν την κόκκινη ζώνη της κρίσης να φτάνει από το Ισλαμαμπάντ μέχρι τα κεντρικά Βαλκάνια λόγω των φιλοδοξιών της τελευταίας!
Εκτός των Ενόπλων Δυνάμεων λοιπόν, η δυνατότητα επιρροής στους ευρασιατικούς και αμερικανικούς μηχανισμούς λήψης αποφάσεων και η …αξιόπιστη πληροφορία είναι τα όπλα που τώρα έχουμε ανάγκη.
ΥΓ. Στο «εσωτερικό μέτωπο» κάποιοι συνεχίζουν να εμφανίζονται «πρόθυμοι». Όχι γιατί κάποια ανάλυση τους οδηγεί σε αδιέξοδο. Απλώς διότι ταυτίζονται συχνά πυκνά με αναλύσεις έτερων κρατών. Οι ίδιοι που εξυμνούν αυτούς που πίεζαν για «όποια λύση» στο Κραν Μοντάνα και τώρα μας κατηγορούν για «μαξιμαλισμούς».
Πώς να δεχτούμε όμως η κυβέρνηση της Λευκορωσίας να αντιμετωπίζεται ως απειλή κατά της δημοκρατίας ενώ οι σύμμαχοι της Daesh και των Αδελφών Μουσουλμάνων ως γείτονας με δικαιολογημένες αιτιάσεις που χρήζουν…μορατόριουμ;
Αυτά έχουν τα «δικαιώματα»…ad hoc και …μακριά από μας!
(*) Γεωπολιτικός Αναλυτής-Ερευνητής ,Κέντρο Ανατολικών Σπουδών Πάντειο Πανεπιστήμιο
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ