Είναι η χώρα, ασφαλής προορισμός, για τους τουρίστες; Οι παράγοντες επιτυχίες της Ελλάδας στην αντιμετώπιση του κορωναϊού
Κόσμος κάνει μπάνιο στην παραλία της Καραθώνας στο Ναύπλιο. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Άρθρο γνώμης της Μαριάνθη Ν. Χατζηγεωργίου και του Minakshi Raj*, στην ιστοσελίδα EUobserver αναλύει τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα κάνει τη διαφορά στην αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού.
Αναφέρονται τα εξής:
Καθώς η οικονομική κρίση του 2008 κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα από τα τέλη του 2007 και μετά, αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, γνώρισαν δραστικές περικοπές στις δαπάνες του τομέα της δημόσιας υγείας.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το ΔΝΤ επανέφερε προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής (SAP) και παρείχε χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης σε πολλές χώρες με λιγότερες αιρεσιμότητες σε σχέση με προηγούμενα SAP.
Αν και αυτά αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει για τις χώρες η προστασία των κοινωνικών δαπανών, έγιναν ελάχιστες ενέργειες για να διασφαλιστεί η εφαρμογή αυτής της προστασίας.
Τα SAP εισήχθησαν σε ολόκληρη την Ε.Ε. ως μια προσπάθεια να διατηρηθεί η μη πληθωριστική ή ελάχιστη πληθωριστική ανάπτυξη και έφεραν σημαντικές και επιζήμιες επιπτώσεις στην παγκόσμια πολιτική για την υγεία, καθώς απαιτούσαν από τις χώρες να «απελευθερώσουν, να απορρυθμίσουν και να ιδιωτικοποιήσουν» τις οικονομίες και να μειώσουν τη συμμετοχή σε συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες για να απελευθερώσουν την αγορά.
Οι χώρες του ΔΝΤ παραμένουν 3, 9 φορές πιο πιθανό να κάνουν περικοπές στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης σε σχέση με άλλες χώρες.
Από τη στιγμή που εφαρμόστηκαν τα μέτρα λιτότητας της Ελλάδας το 2008, η χώρα είδε μείωση της οικονομικής παραγωγής κατά 20%, μείωση του προϋπολογισμού για την υγεία κατά 50%, μείωση των νοσοκομειακών δαπανών κατά 40%, ενώ ήρθε αντιμέτωπη με το κλείσιμο τοπικών και δημοτικών κλινικών και τις απολύσεις εργαζομένων στον τομέα της δημόσιας υγείας. Πρόσθετα μέτρα, δηλαδή το μνημόνιο, μείωσαν σημαντικά τις συντάξεις, περιορίζοντας τα διαθέσιμα χρήματα για τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης από ηλικιωμένους και μείωσαν τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα σε επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων των γιατρών.
Η διαρροή εγκεφάλων, ως επακόλουθο της κρίσης, δημιουργεί μια ταραγμένη κατάσταση για τους επαγγελματίες της δημόσιας υγείας, καθώς αρκετές εκθέσεις έδειξαν καταστροφικές επιπτώσεις στο σύστημα δημόσιας υγείας της χώρας.
Με αυτά τα δεδομένα, οι επαγγελματίες της δημόσιας υγείας ανέμεναν έναν θλιβερό απολογισμό της ελληνικής απάντησης στον Covid-19, αντικατοπτρίζοντας εκείνον της Ισπανίας και της Ιταλίας.
Ωστόσο, η απάντηση από την Ελλάδα είναι υποδειγματική και δεν αποτελεί απόδειξη των συνεπειών της λιτότητας, αλλά απόδειξη του αντίκτυπου και της σημασίας μιας ολοκληρωμένης, ευέλικτης ηγεσίας και σχεδίων ανταπόκρισης.
- Τρεις βασικές ελληνικές επιτυχίες
Πρώτον, ηγετική θέση στην επιστημονική ομάδα είχε ο Δρ Σωτήρης Τσιόδρας, ενός παθολόγου με ειδίκευση σε λοιμώξεις και έδρα στην Αθήνα, ο οποίος γρήγορα ειδοποίησε την ηγεσία για την πανδημία και αμέσως μετά του ανατέθηκε να βοηθήσει στην επίβλεψη των καθημερινών ενημερώσεων για την εξέλιξη του κορωνοϊού.
Δεύτερον, η απάντηση της Ελλάδας έδειξε ενότητα μεταξύ των ηγετών της. Η συνεργατική προσπάθεια του Τσιόδρα μαζί με τους επικεφαλής Νίκο Χαρδαλιά, Κυριάκο Μητσοτάκη και Βασίλη Κικίλια έχει ελαχιστοποιήσει τις κατακερματισμένες αποφάσεις που παρατηρούνται σε άλλες χώρες.
Τρίτον, η χώρα τυποποίησε την εφαρμογή των συνεπειών για τους παραβάτες των περιοριστικών μέτρων.
Η χώρα ενήργησε γρήγορα, ξεκινώντας την ακύρωση μεγάλων συγκεντρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των εορτασμών του καρναβαλιού στις 20 Φεβρουαρίου, μετά το τρίτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού στη χώρα.
Αυστηρές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των προστίμων € 150, επιβλήθηκαν σε άτομα που δεν ακολούθησαν τα περιοριστικά μέτρα που ίσχυσαν στις 23 Μαρτίου, με τα πρόστιμα να ανέρχονται σε περίπου 4,25 εκ. ευρώ.
- Παρά την ανησυχία για μια αποτελεσματική ανταπόκριση της δημόσιας υγείας με δεδομένα τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας, η Ελλάδα είχε αξιοσημείωτη επιτυχία στον περιορισμό της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού.
Υπό το πρίσμα των χαμηλών ποσοστών δοκιμαστικών ελέγχων, το μικρό ποσοστό των θανάτων εξακολουθεί να καταδεικνύει τον αντίκτυπο της ακραίας κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Στις 4 Μαΐου, η Ελλάδα εισήγαγε διεξοδικά προσπάθειες άρσης των περιοριστικών μέτρων για τους πολίτες.
Τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία αναμένεται να ανοίξουν εκ νέου την 1η Ιουνίου και η χώρα πρόκειται να «ανοίξει» εκ νέου για τους τουρίστες την 1η Ιουλίου, υπό την προϋπόθεση ότι η παγκόσμια επιδημία παρουσιάζει σημάδια μείωσης του αριθμού των κρουσμάτων.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι είναι ανοικτός στους τουρίστες, εάν ένα ευρωπαϊκό σχέδιο είναι κατάλληλα “αυστηρό και εφαρμόσιμο”, συμπεριλαμβανομένων των δοκιμαστικών ελέγχων πριν από το ταξίδι και /είτε ενός τεστ αντισωμάτων ή ενός τεστ PCR κατά την άφιξη.
Ενώ άλλες χώρες έχουν επισπεύσει την επαναλειτουργία παραλιών και άλλων τουριστικών προορισμών προς όφελος της «τοπικής οικονομίας», η Ελλάδα έχει επιδείξει ευαισθησία στην υγεία και την ασφάλεια των ατόμων.
Δεδομένης της σημασίας που έχει ο τουρισμός για την οικονομία της Ελλάδας, πέραν του κόστους των τεστ σε τέτοια κλίμακα, το σχέδιο της Ελλάδας είναι αξιοθαύμαστο.
- Τώρα για τον τουρισμό;
Η ιστορία που αντιπαρατίθεται με τη νεωτερικότητα προσέλκυσε πάνω από 34 εκατομμύρια τουρίστες στην Ελληνική χώρα μόνο το 2019, με τις προηγούμενες προβλέψεις για το 2020 να δείχνουν θα καταρριπτόταν ακόμη ένα ρεκόρ.
Ο τουρισμός ήταν σημαντικός για την ανάκαμψη της χώρα μετά την κρίση του 2008, με πάνω από το 20% του ΑΕΠ να προέρχεται από τον τουρισμό.
Θα παραμείνει εξίσου απαραίτητος, αν όχι περισσότερο, για την ανάκαμψη από τον Covid-19, αλλά ο τουρισμός αναμένεται να συρρικνωθεί δραματικά, ενδεχομένως στο 10% του ΑΕΠ.
Η Ελλάδα θα πρέπει να εξετάσει στρατηγικά πώς να διατηρήσει την επιτυχημένη πορεία της και να εξισορροπήσει τον περιορισμό του κινδύνου για αύξηση των κρουσμάτων, παραμένοντας παράλληλα ελκυστικός προορισμός για τους τουρίστες, με δεδομένη ιδίως τη δυνατότητα εκτεταμένης κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Αυτό, επίσης, δεν θα πρέπει να είναι μια νέα ιδέα για τη χώρα, καθώς η Ελλάδα είχε ήδη ανακοινώσει προσπάθειες σε εξέλιξη για την προσέλκυση των τουριστών που κατευθύνονταν σε πιο δημοφιλείς προορισμούς πριν από τον COVID.
Φέτος, ωστόσο, οι προσπάθειες θα αφορούν και την υγεία των πολιτών και των τουριστών.
- Η Ελλάδα έχει μια ευκαιρία εδώ, να παραμείνει ο ηγέτης της Ευρώπης στην απάντηση του κορωνοϊού και να προετοιμαστεί για τη δυνατότητα καθυστερημένης εισόδου – ή ασφαλούς εισόδου – σε τουρίστες προς όφελος του μέλλοντος της χώρας.
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα θα πρέπει να ενεργήσει προληπτικά στον καθορισμό προτύπων για τους τουρίστες από όλη την ΕΕ, καθώς και από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Θα πρέπει να προσδιορίσουν τα μέτρα ελέγχου για τους τουρίστες στους οποίους επιτρέπεται η είσοδος με θεώρηση (visa) από το εσωτερικό της ΕΕ και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσουν – και να προβληματιστούν – εάν εμπιστεύονται τα τεστ που διεξάγονται σε άλλες χώρες επί του παρόντος.
Παρόλο που μπορούμε να προβλέψουμε μια παύση στα ταξίδια που σχετίζονται με τον τουρισμό, η Ελλάδα πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να ικετεύσει για τους τουρίστες μόλις οι ταξιδιώτες ξαναρχίσουν τις συνήθεις δραστηριότητές τους.
Επιπλέον, η ιατρική πρακτική μπορεί επίσης να αλλάξει και να απαιτήσει τη συνεχή κατάρτιση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης που θα μπορούσαν ενδεχομένως να κληθούν από άλλες χώρες της ΕΕ για τη διαχείριση των απαντήσεων.
Αυτό θα αποτελέσει μια μοναδική και σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα: την προώθηση της εσωτερικής δημιουργίας θέσεων εργασίας για την παροχή πόρων, περιορίζοντας παράλληλα την πιθανή διαρροή εγκεφάλων.
- Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις με στόχους πέρα από την υγειονομική περίθαλψη έχουν επίσης υποστηρίξει την πρόοδο της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της προσέγγισής της στην υγειονομική περίθαλψη.
Στο πρόγραμμα Horizon 2020, το πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, η Ελλάδα κατατάσσεται στις επτά πρώτες χώρες για την τεχνολογική έρευνα και ανάπτυξη.
O Covid-19 μπορεί να αποτελέσει μια ιδανική ευκαιρία για την Ελλάδα να εφαρμόσει ευρέως την τηλεϊατρική, συνεχίζοντας την κοινωνική αποστασιοποίηση-στην πραγματικότητα, αυτές οι δυνατότητες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και θα ωφελήσουν την Ελλάδα μακροπρόθεσμα.
Η Ελλάδα πρέπει να αναδειχθεί ως ηγέτης στην ΕΕ για την άμεση απάντησή της, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας στην Ιταλία.
Η κυβέρνηση της χώρας ήταν διαφανής στην επικοινωνία σχεδίων και διαδικασιών, με αποτέλεσμα μια συντριπτική βαθμολογία έγκρισης 86% για το μερικό lockdown και την αύξηση της εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση.
Επιπλέον, η χορήγηση από την κυβέρνηση του επιδόματος των 800 ευρώ σε εργαζόμενους με αναστολή της σύμβασής τους, ήταν κρίσιμη για την εμβάθυνση αυτής της εμπιστοσύνης.
- Τα μέτρα lockdown ελήφθησαν υπό το πρίσμα της ασφάλειας και όχι απλώς της παραμονής στο σπίτι, και έχουν ενισχύσει το συναίσθημα του πατριωτισμού και της υπερηφάνειας που αισθάνονται οι Έλληνες.
Ως εκ τούτου, οι κάτοικοι είναι πρόθυμοι να περιμένουν την επαναλειτουργία αντί να αντιστέκονται στα μέτρα ασφαλείας και να διαμαρτύρονται για την παραβίαση της ατομικής τους ελευθερίας.
Τα εύσημα πρέπει να δοθούν άνευ όρων σε μια χώρα που διαχειρίστηκε με επιτυχία την κρίση της πανδημίας COVID-19, με τρόπο που έχει θεωρηθεί ότι ξεπερνά τις προσδοκίες. Η απάντησή τους αποδεικνύει τη δύναμή τους και τις δυνατότητές τους για δική τους ηγεσία.
- *Το άρθρο γνώμης υπογράφουν οι: Μαριάνθη Ν Χατζηγεωργίου, υποψήφια διδάκτορας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins Bloomberg και υπεύθυνη της μονάδας ταχείας υλοποίησης στρατηγικών πειραμάτων στο Ιατρικό Κέντρο Anne Arundel και Minakshi Raj, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Illinois στο Urbana Champaign και εν ενεργεία ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Michigan.
Ανταπόκριση από την Αθήνα στην εφημερίδα Le Figaro (της Alexias Kefalas) αναφέρει ότι η Ελλάδα επιταχύνει την άρση των περιορισμών της, με ένα σύνθημα «πρώτα η ασφάλεια». Η χώρα σκοπεύει να καλωσορίσω τους ξένους τουρίστες στα τέλη του Ιουλίου.
Πώς γίνεται η άρση του περιορισμού στην Ελλάδα;
Όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε τα μέτρα άρσης του περιορισμού στις 4 Μαΐου, οι επαγγελματίες του τουρισμού ήταν στην πρώτη σειρά. Δεύτερος πυλώνας της οικονομίας στην Ελλάδα, μετά το εμπορικό ναυτικό, ο τουριστικός τομέας είναι απαραίτητος για τη χώρα, όπου εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλοι συρρέουν το καλοκαίρι, ειδικά προς τις Κυκλάδες.
Συνοπτικά: η χώρα διέρχεται μια σταδιακή άρση του περιορισμού (παραλίες, αρχαιολογικοί χώροι, καφέ, εστιατόρια …) για να δοκιμάσει τις συνθήκες υποδοχής των παραθεριστών, που αναμένονται από τα τέλη Ιουλίου, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό. […]
Ωστόσο, η χώρα έχει ήδη δώσει τον ορίζοντα για τον τουρισμό, που έχει οριστεί στα τέλη Ιουλίου. Την Πέμπτη 14 Μαΐου, ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι η χώρα θα βρει “έναν τρόπο να φέρει πίσω τους ανθρώπους με ασφάλεια”.
Η άφιξη των ξένων επισκεπτών θα επισημοποιηθεί μεταξύ κρατών. Η Ελλάδα σχεδιάζει μέχρι σήμερα, να συνάψει διακρατικές συμφωνίες με τη Βουλγαρία, το Ισραήλ και την Κύπρο για την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηκόων τους. Η Γαλλία και η Γερμανία θα μπορούσαν να ακολουθήσουν.
[…] Ορισμένες παραλίες, όπως αυτές στο νησί της Σαντορίνης, δεν έχασαν χρόνο περιτριγυρίζοντας τις ξαπλώστρες τους με πάνελ από πλεξιγκλάς, για προφύλαξη.
«Πιστεύουμε ότι βρήκαμε μια ισορροπία μεταξύ αποτελεσματικότητας έναντι του ιού αφενός και αφετέρου ένα ευχάριστο περιβάλλον ξενοδοχείου», λέει ο Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ελληνικού Επιμελητηρίου Ξενοδόχων. Πρέπει να σημειώσουμε ότι σε κάθε τουριστική περιοχή, ένα ξενοδοχείο θα επιταχθεί για να χρησιμεύσει πιθανώς ως «χώρος καραντίνας».
Όπως υπογράμμισε η Λίνα Μενδώνη, Υπουργός Πολιτισμού, «δεν θα είναι το καλοκαίρι του 2020 χωρίς πολιτισμό». Από τις 18 Μαΐου, η Ακρόπολη της Αθήνας, το πιο επισκέψιμο μνημείο στην Ελλάδα, ανοίγει και πάλι, όπως όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι της χώρας. Η διατήρηση 1,5 μέτρων μεταξύ κάθε ατόμου που δεν είναι οικογένεια είναι υποχρεωτική.
Τα μουσεία θα ανοίξουν στις 15 Ιουνίου, υπό την προϋπόθεση ότι η πανδημία θα συνεχίσει να μειώνεται. Προβλέπεται το ίδιο σενάριο: οι είσοδοι θα χωρίζονται σε μικρές ομάδες.
Οι υπαίθριοι κινηματογράφοι θα ανοίξουν την 1η Ιουνίου με όριο πληρότητας στο 40% της χωρητικότητας της αίθουσας, όπως και για τις παραστάσεις σε αρχαία υπαίθρια θέατρα. Πρόκειται να ξεκινήσουν στις 15 Ιουλίου σε μια ατμόσφαιρα που υπόσχεται ήδη να είναι ξεχωριστή. Όλοι οι ηθοποιοί πρέπει να φορούν μάσκες και οι πρώτες θέσεις των θεατών πρέπει να απέχουν 3 μέτρα από τη σκηνή.
Το σύνθημα του τουρισμού στην Ελλάδα είναι τώρα “First Security”, μετά από το “Heritage First”, το οποίο έχει επικρατήσει εδώ και χρόνια, υπογράμμισε η Λίνα Μενδώνη.
Το μεγάλο δίλημμα για την Ελλάδα: Και αν πάνε οι τουρίστες στη χώρα και εξαπλωθεί ξανά ο κορωναϊός;