Ο φόβος πραξικοπήματος και άλλες ιστορίες αμερικανικής τρέλας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της ΛΕΝΑΣ ΑΡΓΥΡΗ
H μικρή τρισχαριτωμένη πρωταγωνίστρια της διαφήμισης, αποχαιρετά την μητέρα της με ένα τρυφερό φιλί για καλημέρα, πριν κατευθυνθεί χοροπηδώντας ξένοιαστα, στην πόρτα του σχολείου της. Η κάμερα ζουμάρει στην τσάντα της. Η πολύχρωμη τσάντα δεν έχει επάνω της λατρεμένους ήρωες παιδικών παραμυθιών, όπως ενδεχομένως, θα περίμενε κάποιος. Η πολύχρωμη τσάντα είναι αλεξίσφαιρη. Γιατί τα παραμύθια εδώ στην Αμερική, έχουν πολύ συχνά κακό τέλος. Γιατί «για την ξενοιασιά των γονιών, είμαστε εμείς εδώ» καταλήγει η διαφήμιση της γνωστής εταιρείας αλεξίσφαιρων προϊόντων που κάνει χρυσές δουλειές, εκμεταλλευόμενη το «ανεξήγητο» εκτός συνόρων φαινόμενο, των ενόπλων επιθέσεων, που έχει γίνει ένα με την κουλτούρα αυτού του τόπου.
Θα περίμενε κανείς από την Αμερική, που αρέσκεται να αυτοχαρακτηρίζεται- συχνά δικαιολογημένα- πρωτοπόρος στα πάντα, να προσεγγίζει αυτό το τεράστιο θέμα, με μεγαλύτερη σοβαρότητα. Θα περίμενε κανείς, από την αυτοαποκαλούμενη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο, να προσφέρει την επιλογή στους γονείς να στέλνουν ξένοιαστοι τα παιδιά τους στο σχολείο και όχι έχοντας έναν μόνιμο κόμπο στο στομάχι. Και αυτό άλλωστε, δικαίωμα είναι. Αντ’ αυτού, βλέπουμε ότι, όχι απλώς δεν λαμβάνεται κανένα απολύτως μέτρο για να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη οπλοχρησία, αλλά επιτρέπεται σε βιομηχανίες που επωφελούνται από τον φόβο και την ανασφάλεια, να ανθίζουν και να θησαυρίζουν. Αντί δηλαδή να εκριζωθεί το κακό, τροφοδοτείται και πολλαπλασιάζεται, μέσω πολλών οδών. Γιατί, όσο κάνουν θραύση εταιρείες που παρασκευάζουν αλεξίσφαιρες τσάντες, αλεξίσφαιρα μπλουζάκια, ειδικά κιτ αυτοπροστασίας (που πρέπει να έχουν μαζί τους τα παιδιά στο σχολείο σε περίπτωση που εισβάλλει ένοπλος) και άλλα εξωφρενικά προϊόντα, τόσο πιο πολλούς ένθερμους επιχειρηματικούς συμμάχους αποκτά η γνωστή NRA (Εθνική Ένωση Κατόχων Όπλων) που πρωτοστατεί επιτυχώς, σε κάθε προσπάθεια περιορισμού της οπλοχρησίας. Και ο φαύλος κύκλος παραμένει. Και διευρύνεται.
Και καταλήγουμε να έχουμε το ίδιο, κουραστικά αμετάβλητο σκηνικό. Ένα πανίσχυρο και αδίστακτο λόμπι υπέρ της ανεξέλεγκτης οπλοκατοχής- οπλοχρησίας, που με την σκληρή ρητορική του καταφέρνει και πείθει έναν λαό που δεν θέλει και πολύ για να πειστεί. Ένα άτολμο πολιτικό σύστημα, που σαστίζει μπροστά στο ενδεχόμενο διακοπής χρηματοδότησης από επιχειρηματικούς κολοσσούς, σιγομουρμουρίζοντας δικαιολογίες και αναποτελεσματικές προτάσεις. Και έναν λαό, που λέει πως φοβάται μεν για την ασφάλεια των παιδιών του, παραδέχεται ωστόσο στην πλειοψηφία του, ότι ένα όπλο κάπου βρίσκεται μέσα στο σπίτι «προσεχτικά φυλαγμένο όμως, για να μην το βρουν τα παιδιά.» Και αναρωτιέται κανείς εύλογα, πως ο «φιλήσυχος» οικογενειάρχης που τόσο κόπτεται για την ασφάλεια των παιδιών του, θα καταφέρει να βρει το όπλο του έγκαιρα, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα-αφού υποθέτουμε ότι είναι τόσο καλά φυλαγμένο- για να προστατεύσει την οικογένεια του από τον έτερο ένοπλο που θα εισβάλλει τα μεσάνυχτα απειλώντας την οικογένεια του. Η πράξη δείχνει ότι τα όπλα, δεν είναι ποτέ καλά φυλαγμένα. Και η ειδησεογραφία δείχνει, ότι τα παιδιά πολύ συχνά τα βρίσκουν. Συνήθως σε κάποιο ξεκλείδωτο συρτάρι.
Η κατοχή όπλου εδώ στις ΗΠΑ είναι ταυτόσημη με έναν περίεργο μείγμα πατριωτισμού, μαγκιάς και συνωμοσιολογίας, που δεν συναντάς πουθενά στον κόσμο. Μιλώντας πρόσφατα με γείτονα μου, μου αποκάλυψε με ευκολία, τους δύο βασικούς λόγους, για τους οποίους έχει όπλο στο σπίτι του «καλά φυλαγμένο όμως, για να μην το βρουν τα τρία παιδιά μου» τα οποία παρεμπιπτόντως πάνε στο ίδιο σχολείο με τα δικά μου παιδιά και παίζουν καθημερινά μαζί τους. «Σε περίπτωση που καταλυθεί η δημοκρατία στην χώρα, πρέπει να μπορούμε, εμείς οι πολίτες να αντιμετωπίσουμε τους πραξικοπηματίες» μου είπε με στόμφο, κάνοντας την πληκτική πια αναφορά στην τόσο ανεπίκαιρη και παρωχημένη δεύτερη τροποποίηση του Αμερικανικού Συντάγματος. Λες και έχει επιχειρηθεί ποτέ κάτι τέτοιο στα αμερικανικά χρονικά. Λες και όταν μιλάγαμε, δεν βρισκόμασταν στην Ουάσιγκτον αλλά είχαμε διακτινιστεί σε κάποια αφρικανική χώρα που μαστίζεται δεκαετίες από πραξικοπήματα και καθεστωτικές ανατροπές. Ο δεύτερος λόγος ήταν για εμένα ακόμη πιο σοκαριστικός, διότι με έφερε αντιμέτωπη με την πραγματικότητα, που έως τότε αγνοούσα. «Γιατί δεν θέλω να είμαι ο μόνος που δεν έχω όπλο στο σπίτι μου. Αφού όλοι έχουν» μου είπε με απόλυτη φυσικότητα. Μου πήρε λίγα δευτερόλεπτα να συνειδητοποιήσω για πρώτη φορά, ότι σε όλη την γειτονιά, η οικογένεια μου, μάλλον είναι η μοναδική που δεν έχει όπλο. Και τα δικά μου παιδιά είναι από τα λίγα, που νομίζουν ότι τα όπλα που πουλάνε αρκετά πολυκαταστήματα, δίπλα ακριβώς από τα ποδήλατα και τις κούκλες, είναι ψεύτικα. Και οι σχολικές μας τσάντες, αν τις κοιτάξεις προσεχτικά θα καταλάβεις, ότι δεν είναι αλεξίσφαιρες.
Όλα αυτά είναι θλιβερά. Και το χειρότερο είναι ότι η συζήτηση πια, δείχνει να έχει μετατοπιστεί τελείως από το «πως θα αλλάξουμε την κατάσταση» που είναι το λιγότερο που περιμένει κανείς από μια κοινωνία που αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν, στο «ποιο σύστημα προστασίας είναι το καλύτερο, πάντα φυσικά, για τα παιδιά μας», που είναι τελικά, δυστυχώς, το περισσότερο που έχει να δώσει η σημερινή αμερικάνικη κοινωνία. Μια κοινωνία που με τον τρόπο της αμφισβητεί την ίδια την συντεταγμένη πολιτεία και τα όργανα του κράτους. Μια κοινωνία με αδικαιολόγητες τάσεις αυτοπροστασίας. Με τάσεις αυτοδικίας. Και όπως συχνά αποδεικνύει η ειδησεογραφία, με τάσεις αυτοκαταστροφής.