Οι «Επτά Πυλώνες της Σοφίας» και ο Πίτερ Ο’Τούλ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Στις 15 Δεκεμβρίου εφυγε από τη ζωή μια πραγματικά διακεκριμένη προσωπικότητα της έβδομης τέχνης, ο ιρλανδικης καταγωγης ηθοποιός Πίτερ Ο’Τουλ.Στη διαρκεια της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του, ερμήνευσε σημαντικούς ρολους και εργάστηκε με μεγάλους σκηνοθετες και παραγωγούς.

Αν και δεν τιμηθηκε ποτε, παρα τις κατά καιρους υποψηφιότητες  με το βραβειο Οσκαρ, οι ερμηνειες του και η σκηνική του παρουσια, θα μεινουν αξέχαστες και σε δεσπόζουσα θεση στην ιστορία της εβδομης τεχνης.

Χωρις να υποβαθμιζεται  καμμία από τις παρουσιες του στο θέατρο και τόν κινηματογράφο, εκεινη που ισως έχει ιδιαίτερη σημασία και διαχρονικη αξια ενώ είναι καί επίκαιρη, ιδιαίτερα σήμερα με τις εξελίξεις και τα συμβαίνοντα στον χώρο της Μεσης Ανατολής, είναι η ερμηνεια του στην επική ταινια «Λώρενς της Αραβίας». Μαζι  με αλλους μεγάλους της εβδομης τεχνης όπως ο Ομάρ Σαρίφ, ο Αντονι Κουίν, και  ο Αλεκ Γκίνες και με την καθοδηγηση του διακεκριμενου σκηνοθετη και παραγωγου Ντειβιντ Λην, ο Π’ιτερ Ο’Τουλ, «ξεδιπλωσε» στην κυριολεξια στην οθόνη την πολύπλοκη προσωπικότητα του Αγγλου αξιωματικού Τ. Λόρενς, την παρουσία και τον ρόλο του στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή την σημαντική περίοδο από το 1916 ως το 1918.

Τα γεγονότα της περιόδου εκεινης με επίκεντρο την εξέγερση των Αράβων εναντίον των Τούρκων, αλλα και τον ρόλο της Μεγ. Βρεταννιας στους μετέπειτα διακανονισμούς για την επίτευξη συμφωνιας για την ειρήνη, καταγράφηκαν από τον ιδιο τον Λόρενς σε ένα βιβλίο που μετα από πολλες διορθώσεις και αλλαγές κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Οι Επτά Πυλώνες της Σοφίας» (The Seven Pillars of Wisdom)  για πρώτη φορά το 1922 από τις εκδοσεις Oxford Times.

Στην ουσία πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό απολογισμο των εμπειριων του Λόρενς από την επανασταση των Αραβων εναντιον των Τουρκων από το 1917 ως το 1918 όταν ο ιδιος ηταν εγκατεστημένος στο Wadi Ram, σήμερα περιοχη της Ιορδανίας, ως μέλος των βρετανικών δυνάμεων της Βορειου Αφρικης. Απο εκει με την βοηθεια του πριγκηπα Φεϊσαλ και των ανθρωπων του, ο Λόρενς προετοιμαζε τις επιθεσεις εναντιον των Οθωμανικων δυναμεων από την πολη της Ακαμπα στο Νότο, ως τη Δαμασκό στο Βορρα.

Περά από τις καθαρα στρατιωτικού τύπου περιγραφες των επιχειρησεων που έχουν πλεον ιστορικη αξια, σημασία έχουν οι παρατηρησεις του για τον χαρακτηρα, τη συμπεριφορα των διαφορων αραβικων ομαδων και των προσεγγισεων τους για την «Επομενη Μερα» όπως επισης και οι σημειωσεις για τον ρολο και τις παρεμβασεις της Μεγ. Βρεταννιας αλλα και άλλων ξενων  δυναμεων στις διεργασιες και τα γεγονοτα εκεινης της περιοδου. Οι διαπιστωσεις και παρατηρησεις του Λόρενς θα μπορουσαν να χαρακτηριστουν ως προφητικη εισαγωγη για τις εξελιξεις που ακολουθησαν τα επομενα χρόνια, εξελίξεις που προσδιοριζουν ως ένα σημαντικο βαθμο τη σημερινη κατασταση και γεγονοτα στην περιοχη.

Εχουν δε και φυση «βίων παραλλήλων», διοτι συγκρινόμενες με την σημερινή κατάσταση παρουσιαζουν πολλές, κατ’ αναλογια, ομοιότητες, όπως για παραδειγμα η σχέση της Τουρκίας με πολλά  αραβικά κράτη αλλα και θρησκευτικά ρευματα (πχ. Σουνίτες). Δεν υπαρχει αμφιβολια ότι μέσα από τις σημερινες εξελιξεις διαφαίνονται ανακατατάξεις οι οποιες εμπεριέχουν πτυχές και διαστάσεις σχεδον ομοιες με εκεινες που εζησε και κατέγραψε ο Λόρενς της Αραβιας.

Υπο αυτό το πρισμα το βιβλιο του αποκτα νέο ενδιαφερον και συνιστά πολυτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερομενο. Ο δε Πίτερ Ο’Τουλ, που με τοσο πάθος και τεχνη ενσάρκωσε τον θρυλικο Αγγλο Αξιωματικο, μπορεί  να αναπαύεται εν ειρήνη στην κοινωνια των Αγγελων, δικαιωμενος, αφού ενας τουλαχιστον ρολος από τους πολλους που ερμηνευσε θα είναι παλι επικαιρος και θα τον κρατα ζωντανο στη μνήμη μας.