Πόλεμος για τους κοριούς μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης

«Πρόκειται για ”συνηθισμένες” ενέργειες για την προστασία της εθνικής ασφάλειας» ήταν η πρώτη επίσημη αντίδραση του… μεγάλου αμερικάνικου κοριού, διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα στο ίδιο μήκος κύματος, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει το όλο σκάνδαλο, είπε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών σε όλον τον κόσμο -συμπεριλαμβανομένων αυτών στην ΕΕ? επιζητούν μια επιπρόσθετη γνώση πέραν των τακτικών πληροφοριών των μέσων ενημέρωσης. Διαβεβαίωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα παράσχουν στους συμμάχους τους όλες τις πληροφορίες που ζητούν όσον αφορά στις δραστηριότητες ηλεκτρονικής κατασκοπείας τις οποίες κατηγορείται ότι διέπραξε η NSA.

Τα θύματα πάλι των παρακολουθήσεων και πρωτίστως η Γερμανία, η οποία έπαιζε ακούσια πρωταγωνιστικό ρόλο, δεν θεωρούν αυτές τις ενέργειες και τόσο συνηθισμένες, αντιθέτως τις θεωρούν ψυχροπολεμικές: «H παρακολούθηση φίλων είναι απαράδεκτη, δεν επιτρέπεται. Δεν βρισκόμαστε στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ, υπενθυμίζοντας ότι η Γερμανία επιθυμεί τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, αλλά ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη για να υπάρξει συμφωνία. Μαζί του συμφωνεί και ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών, Πέερ Στάινμπρουκ, που δήλωσε ότι ίσως θα έπρεπε να αναβληθούν οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ και ΕΕ για τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, καθώς, όπως τονίζει, δεν μπορεί να «φανταστεί τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων ενόσω παρακολουθούνται στρατηγικής σημασίας κτίρια της ΕΕ».

Δυσφορία Ολάντ

Tη δυσφορία του εξέφρασε και ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, ζητώντας από τις ΗΠΑ να σταματήσουν αμέσως την κατασκοπεία εις βάρος της ΕΕ. Διευκρινίσεις από τις ΗΠΑ ζήτησε και η Ιταλία. Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, χαρακτήρισε απαράδεκτη την ενέργεια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών να παρακολουθούν και να αποθηκεύουν ηλεκτρονικά δεδομένα Ευρωπαίων πολιτών και θεσμικών οργάνων.

Παράλληλα, αποκάλυψε ότι επικοινώνησε με τον Αμερικανό πρεσβευτή στην ΕΕ και του διεμήνυσε ότι, αν αποδειχθούν αληθή τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου για παρακολουθήσεις Ευρωπαίων πολιτών από τις ΗΠΑ, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης και Ηνωμένων Πολιτειών θα δεχθούν ένα ισχυρό πλήγμα. Είναι γεγονός, πάντως, πως το όλο πρόγραμμα, όπως αποκαλύπτεται από τα έγγραφα που διέρρευσε ο Εντουαρντ Σνόουντεν και που καλύπτουν μια… κατασκοπευτική περίοδο μίας δεκαετίας, μοιάζει σαν να έχει ξεπηδήσει κατευθείαν από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Βάση των επιχειρήσεων της NSA επί γερμανικού εδάφους είναι η Φρανκφούρτη, απ’ όπου η αμερικάνικη υπηρεσία είχε πρόσβαση στις διαδικτυακές συνδέσεις πολλών χωρών όπως η Συρία, αλλά και της ανατολικής Ευρώπης.

Αλλά και η ΕΕ δεν ξέφυγε από τα αυτιά του… Μεγάλου Αδελφού. Στην καρδιά της, το κτίριο «Justus Lipsius» στις Βρυξέλλες, την έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πριν από πέντε χρόνια οι αξιωματικοί ασφαλείας παρατήρησαν αρκετές αναπάντητες κλήσεις.

Προβληματισμένοι, προσπάθησαν να εντοπίσουν τον χώρο από τον οποίο προέρχονταν οι κλήσεις αυτές και βρήκαν ότι προέρχονταν από την ευρωπαϊκή έδρα του ΝΑΤΟ, που εδρεύει σε προάστιο των Βρυξελλών και συγκεκριμένα από έναν απομονωμένο τομέα υψηλής ασφάλειας του κτιρίου, που χρησιμοποιείται από στελέχη της NSA. Επειτα απ’ αυτές τις αποκαλύψεις αλλά κι αυτές για την παρακολούθηση των γραφείων της ευρωπαϊκής αποστολής στην Ουάσιγκτον και στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε εντολή για τη διεξαγωγή ελέγχου στα κτίρια της ΕΕ σε όλο τον κόσμο. Εξάλλου, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάθριν Αστον, ζήτησε από τον Τζον Κέρι να δώσει διευκρινίσεις το συντομότερο δυνατόν.

Στο… μάτι του «Μεγάλου Αδελφού» η Μέρκελ

Το Βερολίνο, από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό το πρόγραμμα κατασκοπείας, εξέ­φρασε έντονη δυσφορία, ενώ η Ανγκελα Μέρ­κελ σκο­πεύει να συζητήσει λίαν συντόμως το θέμα τηλεφω­νικώς με τον Μπαράκ Ομπάμα.

Φρανσουά Ολάντ «Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε τέτοια συμπερι­φορά μεταξύ εταίρων και συμμά­χων», δήλωσε ο Γάλ­λος πρόεδρος Ολάντ και τόνισε ότι «δεν μπορούν να γίνουν διαπραγ­ματεύσεις ή συναλλαγές» με τις ΗΠΑ έως ότου «εξασφαλιστούν εγγυήσεις» ότι έχει τερματιστεί η κατασκοπεία της ΕΕ και της Γαλλίας.

Ζοζέ Μπαρόζο Τη διεξαγωγή ελέγχων σχετικά με την ασφάλεια στην Επιτροπή ζήτησε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ενώ απαίτησε από τις ΗΠΑ την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης ηλεκτρονικής κατασκοπείας σε βάρος θεσμών της ΕΕ.

Κάθριν Αστον – Ενρίκο Λέτα Εξηγήσεις για την επιχείρηση παρακολούθησης της ιταλικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον με την κωδική ονομασία «Μπρινό» ζήτησε η κυβέρνηση του Ενρίκο Λέτα, ενώ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον ζήτησε την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Ζήτησε χθες πολιτικό άσυλο από τη Ρωσία ο Σνόουντεν

Ο άνθρωπος που με τις αποκαλύψεις του ταρακούνησε συθέμελα τις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ, ο Εντουαρντ Σνόουντεν, ζήτησε πολιτικό άσυλο από τη Ρωσία. Οπως επιβεβαίωσε επίσημα χθες η ρωσική διπλωματία, κατέθεσε την αίτησή του στο προξενικό γραφείο του αεροδρομίου της Μόσχας. Ο Ρώσος πρόεδρος, πάντως, Βλαντιμίρ Πούτιν, είχε δηλώσει πριν υπάρξει η επίσημη επιβεβαίωση ότι είναι διατεθειμένος να δώσει πολιτικό άσυλο αν ο Σνόουντεν σταματήσει να αποκαλύπτει πληροφορίες σχετικά με το αμερικανικό πρόγραμμα παρακολουθήσεων.

Αυτό το πρόγραμμα πάντως θα το… ζήλευε μέχρι και ο «πατριάρχης» των κατασκοπικών μυθιστορημάτων Τζον Λε Καρέ. Οπως αποκαλύπτει το Spiegel, το 2007 είχε τοποθετηθεί κοριός σε φαξ στην πρεσβεία της ΕΕ στην Ουάσιγκτον. Το συγκεκριμένο μηχάνημα χρησιμοποιούνταν για να στέλνει σήματα στα υπουργεία Εξωτερικών κρατών-μελών της ΕΕ.

Στόχος της παρακολούθησης ήταν η συλλογή πληροφοριών για τις διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως προς μεγάλα διεθνή ζητήματα.

Ερευνες στην ελληνική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον

Ερευνα στις εγκαταστάσεις της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον και των γραφείων της χώρας μας στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες και στον ΟΗΕ, για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ίχνη υποκλοπών, έχει ξεκινήσει μετά τις αποκαλύψεις του Εντουαρντ Σνόουντεν, σύμφωνα με τις οποίες μεταξύ των 38 «στόχων» που παρακολουθούσε η αμερικανική NSA περιλαμβάνονταν και ελληνικές αποστολές (πρεσβείες ή αντιπροσωπείες).

Το υπουργείο Εξωτερικών, επισημαίνοντας ότι προς το παρόν υπάρχουν μόνο δημοσιογραφικές πληροφορίες, επιφυλάσσεται να ζητήσει τις «αναγκαίες διευκρινίσεις» μόλις ολοκληρωθεί η έρευνα, αλλά με δήλωση του εκπροσώπου του, Κωνσταντίνου Κούτρα, επισημαίνει ότι «η Ελλάδα, που σέβεται απολύτως τις προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου που διέπουν το καθεστώς λειτουργίας των Διπλωματικών και Προξενικών Αρχών, αδυνατεί να κατανοήσει πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σχετικά με παρακολουθήσεις, μεταξύ άλλων και ελληνικών διπλωματικών αποστολών από Υπηρεσία φίλης και συμμαχικής χώρας».

Σύμφωνα με πληροφορίες, η έρευνα που γίνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζει το ενδεχόμενο να έχει εγκατασταθεί hardware στις εγκαταστάσεις των ελληνικών διπλωματικών αρχών ή να έχει εισχωρήσει εξειδικευμένο software είτε στους υπολογιστές είτε στο σύστημα crypto που χρησιμοποιείται για την κρυπτογραφική απόρρητη αλληλογραφία των πρεσβειών και των Μόνιμων Αντιπροσωπειών.

Ψηφιακό ίχνος

Μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί κάποιο ψηφιακό ίχνος, ενώ αντίθετα, εάν η υποκλοπή γίνεται μέσω των δυνατοτήτων που υπήρχαν απευθείας στο Διαδίκτυο και στην ψηφιακή μετάδοση δεδομένων, τότε δεν είναι δυνατός ο εντοπισμός ίχνους.

Ο Ελληνας πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον όταν ολοκληρωθεί η έρευνα αναμένεται να ζητήσει και σε πολιτικό επίπεδο διευκρινίσεις και εξηγήσεις για την υπόθεση, ενώ η ελληνική κυβέρνηση ευθυγραμμίζει τη στάση της με την ΕΕ και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που φέρονται να βρέθηκαν στο επίκεντρο του τεράστιου αυτού πολιτικού και διπλωματικού, διατλαντικού σκανδάλου.

ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ – ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ / ΕΘΝΟΣ