Η Αθήνα πρέπει να αντιμετωπίσει τον “Σουλτάνο” Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι σχέσεις διέπονται πρώτα από το Κυπριακό: Ένα ανδρείκελο στα χέρια της Τουρκίας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Καταργεί το Ευαγγέλιο ο γάμος των ομοφυλόφιλων, υποστηρίζει ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Ο Γεώργιος ομιλεί για τους μεγάλου κινδύνους λόγω της Τουρκίας

Αλλάζουν πολλά στο “κομμουνιστικό” κόμμα της Κύπρου: Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ θα εκλέγεται πλέον από το συνέδριο, όχι από την Κ.Ε., δύο θητείες βουλευτές-ευρωβουλευτές

Καταγγελία από το περιοδικό Der Spiegel και το δίκτυο ICIJ: Πολυβραβευμένος Γερμανός δημοσιογράφος χρηματιζόταν από τον Βλαντίμιρ Πούτιν μέσω της Κύπρου

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΣΑΒΒΙΔΟΥ*, Λευκωσία

Στις 15 Νοεμβρίου του 1983, με την καθοδήγηση της Άγκυρας, η τουρκοκυπριακή ηγεσία ανακηρύσσει μονομερώς και κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου τη λεγόμενη και παράνομη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου».

Σε μόλις τέσσερις λέξεις και μια αντωνυμία εντοπίζονται σοβαρές πολιτικές στρεβλώσεις, οι οποίες άπτονται προφανώς του κυπριακού, ενός διεθνούς προβλήματος, εισβολής και κατοχής επί σχεδόν πέντε δεκαετίες.

Πρώτα απ’ όλα, η αναφορά σε μια κάποια δημοκρατία είναι πολιτειακώς ανυπόστατη. Η επίκληση της δημοκρατίας εμπίπτει στην προσπάθεια για ένα διεθνώς αναγνωρισμένο, ισάξιο κράτος με εδαφική κυριαρχία, όπως όλα τα άλλα.

• Η επί σαράντα ετών απαξίωση από τη διεθνή κοινότητα και η αναγνώριση μόνο από την Τουρκία κατακρεουργούν, ορθώς, το εγχείρημα. Το παράνομο μόρφωμα εκτείνεται στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου που παρανόμως και δια της βίας κατέλαβε η Τουρκία το 1974.

Στην ελληνική γλώσσα επικράτησε ο όρος «ψευδοκράτος». Ο όρος, ωστόσο, που δίνει την ουσιαστική και την πραγματική υπόσταση της μονομερούς αυτής πράξης είναι μόλις δυο λέξεις. Αποσχιστική οντότητα. Τελεία.

Άλλωστε, τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας φέρνουν μαζί τους αυτού του είδους τις αναφορές. Σαράντα χρόνια πριν, στις 18 Νοεμβρίου του 1983, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθετεί το ψήφισμα 541 και θεωρεί την προσπάθεια για ανακήρυξη, νομικώς άκυρη και ζητά την ανάκλησή της.

Με το ίδιο ψήφισμα, το ΣΑ καλεί όλα τα κράτη να σέβονται την κυριαρχία, την ανεξαρτησία, την εδαφική κυριαρχία, το αδέσμευτο της ΚΔ και να μην αναγνωρίζουν οποιοδήποτε άλλο κράτος εκτός από την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ).

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 13 θετικές ψήφους από ευρωπαϊκά και αφρικανικά κράτη, με μια αρνητική ψήφο, αυτή του Πακιστάν και με μια αποχή, αυτή της Ιορδανίας. Σαράντα χρόνια μετά, στις 18 Νοεμβρίου 2023, η ανάγκη για συγγραφή αυτού του άρθρου μαρτυρεί την απροσάρμοστη και γι’ αυτό αδιάλλακτη, ανυπάκουη στάση της Τουρκίας στο διεθνές γίγνεσθαι.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Μεγάλης Βρετανίας (ΜΒ), η οποία συνήθως παρουσιάζεται με φιλοτουρκική διάθεση και πάντα παρατηρεί το κυπριακό μέσα από τον φακό των στρατιωτικών της βάσεων στην Κύπρο. Η ΜΒ θορυβήθηκε από την εξέλιξη και προσπάθησε να δείξει την ενόχλησή της στο ΣΑ.

Η βρετανική διπλωματία προετοιμάζει το ψήφισμα 541 (1983) εις ένδειξη αποδοκιμασίας της τουρκικής προσπάθειας για την απόσχιση μέρους της εδαφικής επικράτειας της ΚΔ και με αυτό τον τρόπο να αποσυνδέσει τη ΜΒ από το παρασκήνιο της εποχής και τις ενέργειες των Τούρκων. Στόχος της ΜΒ ήταν να προλάβει τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στην Κύπρο και την αποτροπή οποιουδήποτε ξεσηκωμού εναντίον των Βρετανών.

• Το μορατόριουμ μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας την εποχή εκείνη συνεπικουρούσε στην επανέναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου, ωστόσο, η μονομερής αποσχιστική ενέργεια της Τουρκίας διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις των δυο χωρών.

Στις 11 Μαΐου του 1984, το ΣΑ του ΟΗΕ υιοθετεί δεύτερο ψήφισμα με το οποίο επαναβεβαιώνει το ψήφισμα 541 (1983) και καταδικάζει όλες τις αποσχιστικές ενέργειες της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.

Το ΣΑ με το ψήφισμα 550 (1984) θεωρεί τις απόπειρες για εποικισμό των Βαρωσίων απαράδεκτες και ζητά τη μεταβίβαση της περιοχής στα ΗΕ, ενώ μεταξύ άλλων θεωρεί οποιεσδήποτε απόπειρες παρέμβασης στο καθεστώς των Ειρηνευτικών Δυνάμεων αντίθετες προς τα ψηφίσματα των ΗΕ, πτυχή χρήσιμη για τα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Πύλα.

Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με 13 ψήφους υπέρ, την αρνητική ψήφο του Πακιστάν και την αποχή των ΗΠΑ. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική των ΗΠΑ για το κυπριακό την εποχή εκείνη προέκρινε τις τουρκικές θέσεις. Η αποχή των ΗΠΑ στο ψήφισμα 550 (1984) είχε τη σημασία της, καθότι μόνιμο μέλος του ΣΑ, η αρνητική ψήφος θα σήμαινε βέτο.

Η αποσχιστική οντότητα στα κατεχόμενα αποτελεί προϊόν της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ένα ανδρείκελο στα χέρια της εκάστοτε τουρκικής κυβέρνησης και της καθοδηγούμενης τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Είναι μέρος του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας» και μια συνεκτική αλληλουχία στην αναθεωρητική, ισλαμικού τύπου συμπεριφορά της γείτονος.

Με αυτά τα δεδομένα, η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον Τούρκο πρόεδρο και τη συνοδεία του τον επόμενο μήνα στην Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διέπονται πρώτα από το κυπριακό.

* Ειρήνη Σαββίδου
Πολιτικός Επιστήμων, Ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Επικεφαλής της IS Pegasus Coaching & Consulting Ltd.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Η Τουρκία φανερώνει τους στόχους της στην Πύλα: Ο στόχος για την απόκτηση στρατηγικού πλεονεκτήματος δεν επιτεύχθη, η νεκρή ζώνη παρέμεινε στον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών