Το Κυπριακό είναι μία ιστορία αποτυχιών και ατάκτων υποχωρήσεων: Πώς φτάσαμε στην απαράδεκτη «ορολογία Κασσελάκη» για την κατεχόμενη Κύπρο;
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το σημερινό πολιτικό σύστημα μάλλον μοιάζει περισσότερο με μια εκλόγιμη μοναρχία: Πόσα βήματα μακριά είμαστε από τη Δημοκρατία; Γιατί μη δεσμευτικά τα δημοψηφισμάτα;
Πόσο επιτυχημένη είναι η αντιμετώπιση των Χούθι; Η Κύπρος δεν μπορεί να αποκομίσει οφέλη από τη χρήση των βρετανικών βάσεων, στο έδαφός της
Με αφορμή την επιεικώς ασθενική τοποθέτηση του νέου προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα περί «δικού τους κρατιδίου στη Βόρεια Κύπρο», προκύπτει, επανειλημμένως, η ταυτοτική ανάγκη για τη γνώση της ιστορικής διαδρομής του κυπριακού και την εννοιολογική φύση του προβλήματος.
Εν προκειμένω, η ορολογία ενός ζητήματος με διεθνείς διαστάσεις, όπως είναι το κυπριακό, καθότι αποτελεί πρόβλημα παράνομης εισβολής και κατοχής, δύναται να αλλάξει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης ή και της κορύφωσης των στόχων και δη των ενδεχόμενων επεκτατικών επιδιώξεων του εισβολέα.
Όπως ακριβώς συμβαίνει με την περίπτωση της Τουρκίας, η οποία από καιρό σε καιρό αναπαράγει με πρωτότυπο τρόπο τις στοχεύσεις της στην Κύπρο.
Τόσο πριν όσο και μετά τη δημιουργία του ανεξάρτητου κυπριακού κράτους, πάγια θέση της Τουρκίας και βασικότερός της στόχος ήταν η αναγνώριση μιας ξεχωριστής πολιτικής οντότητας στην Κύπρο.
Εδώ, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δέκα χρόνια πριν από την τουρκική εισβολή και συγκεκριμένα μετά τη λεγόμενη «τουρκανταρσία», δηλαδή την τουρκική επίθεση κατά της ΚΔ, η οποία έφερε μαζί της την αποχώρηση των Τ/κ από τις πολιτειακές τους θέσεις, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε το ψήφισμα 186 (1964) με λεκτικό που διασφάλιζε τη συνέχεια της ΚΔ και ταυτόχρονα καθιστούσε τα ζητήματα αποκατάστασης του νόμου και της τάξεως εσωτερική υπόθεση της ΚΔ.
Το 1975, επτά μόλις μήνες μετά την τουρκική εισβολή, ο Ραούφ Ντενκτάς ανακοίνωσε την ανακήρυξη «τουρκικού ομόσπονδου κράτους της Κύπρου». Ομοίως, το 1983, Ο Ντενκτάς ανακηρύσσει μονομερώς τη λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», δηλαδή μια τουρκική αποσχιστική οντότητα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας αντέδρασε υιοθετώντας το ψήφισμα 541 (1983) και επαναβεβαιώνοντας τα ψηφίσματα 365 (1974) και 367 (1975), αποδοκιμάζει και θεωρεί νομικώς άκυρη την ανακήρυξη της δήθεν απόσχισης τμήματος της ΚΔ. Με το ψήφισμα 541 (1983), το Συμβούλιο Ασφαλείας καλεί όλα τα κράτη να αποστασιοποιηθούν και να μην αναγνωρίζουν οποιοδήποτε άλλο κράτος εκτός από την ΚΔ. Ένα χρόνο μετά, με το ψήφισμα 550 (1984) το ΣΑ επαναβεβαιώνει το ψήφισμα 541 (1983) καταδικάζοντας όλες τις αποσχιστικές ενέργειες από την Τουρκία και την τ/κ ηγεσία.
Στην ορολογία του κυπριακού συνέβαλαν οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου–Ντενκτάς και Κυπριανού–Ντενκτάς το 1977 και το 1979 αντίστοιχα, στις οποίες για πρώτη φορά δίνεται έμφαση στην εδαφική διάσταση μιας δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Με τη συμβολή της γραφειοκρατίας και των πανεπιστημιακών και άλλων θεσμών του Ηνωμένου Βασιλείου, η Τουρκία κερδίζει την επικοινωνιακή μάχη στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και στην αγγλική βιβλιογραφία και αρθρογραφία για το κυπριακό. Τηλεθεατές, αναγνώστες και ερευνητές συναντούν αναφορές με ή χωρίς εισαγωγικά, όπως «Βόρεια Κύπρος», «τουρκοκυπριακός τομέας» ή αναφορές στην «τουρκοκυπριακή Κύπρο» και την «ελληνοκυπριακή Κύπρο». Με άλλα λόγια, όσοι μελέτησαν το κυπριακό στην αγγλική γλώσσα στη Βρετανία, στις ΗΠΑ και αλλού, συναντούσαν και συναντούν αυτή την ορολογία ή παρεμφερείς διατυπώσεις. Βέβαια, κάτι τέτοιο, δε δίνει κανένα ελαφρυντικό στον κατά τα άλλα συμπαθέστατο κύριο Κασσελάκη. Έπρεπε να είχε μελετήσει περισσότερο το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και όχι απλώς να επιδίδεται στην παπαγαλία μεμονωμένων λέξεων.
Εν κατακλείδι, είναι σημαντική πρώτον, η κατανόηση των τουρκικών επεκτατικών επιδιώξεων και δεύτερον, η δική μας στάση έναντι της ιστορίας και των εξελίξεων. Η Τουρκία, αφού δεν κατάφερε να επιτύχει μια λύση του κυπριακού με τους δικούς της όρους, όπως για παράδειγμα το 2004 με το Σχέδιο Ανάν, προβαίνει, κυρίως μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κράν Μοντανά, σε μια συνειδητή στρατηγική προσπάθεια για την αναγνώριση της αποσχιστικής της οντότητας, η οποία συμπεριλαμβάνει για παράδειγμα τη συμμετοχή της στη συνεδρίαση του οργανισμού τουρκικών κρατών με «όνομα και σημαία». Από την άλλη μεριά, ακόμα και οι Κύπριοι πρόεδροι δεν αναφέρονται σε αποσχιστική οντότητα στις παρεμβάσεις τους. Επομένως, εμείς πρέπει, πρώτοι, να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τη σωστή ορολογία στο κυπριακό και μετά να την απαιτούμε από τους άλλους.
*Ειρήνη Σαββίδου
Πολιτικός επιστήμων, ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, επικεφαλής της IS Pegasus Coaching & Consulting Ltd
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE