Ξεσάλωσαν οι Εγγλέζοι: «Το φιάσκο δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει την επιστροφή των Μαρμάτων του Παρθενώνα», λέει ο απαράδεκτος Noel Malcolm

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αίσθηση στη Βρετανία από τη δήλωση του δημάρχου του Λονδίνου Sadiq Khan: Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να «μοιράζονται» με την Ελλάδα

Βρετανός βουλευτής, «τελειωμένος» αποικιοκράτης, ξιφουλκεί κατά της επιστροφής των Γλυπτών στην Ελλάδα: Μιλά για «αυτοεξευτελιστικές» διαπραγματεύσεις

Σε κατ’ ιδίαν, εμπιστευτικές συνομιλίες με τέσσερις κυβερνήσεις βρίσκεται το Βρετανικό Μουσείο για επιστροφή αντικειμένων της συλλογής του: Τι αναφέρει δημοσίευμα της Τelegraph

Η εφημερίδα The Telegraph δημοσιεύει άρθρο του Noel Malcolm στο οποίο επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι το Βρετανικό Μουσείο θα είναι πολύ συγκινημένο μετά την αιφνίδια παραίτηση του διευθυντή του, Hartwig Fischer.

Σημειώνει τα εξής:

Αλλά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται τώρα το Μουσείο είναι μια κατάρρευση της αυτοπεποίθησής του, όταν ο ρόλος του ως παγκόσμιος χώρος αποθήκευσης του ανθρώπινου πολιτισμού δέχεται επίθεση από πολλές πλευρές.

Υπάρχει ένα όλο και πιο ισχυρό ρεύμα γνώμης που θεωρεί όλα αυτά τα ιστορικά μουσεία στη Δύση ως μνημεία της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού. Η  προεπιλεγμένη παραδοχή είναι ότι όλα τα αντικείμενα πρέπει να επιστρέψουν εκεί απ’ όπου προήλθαν, επειδή «ανήκουν» εκεί.

Πρόκειται για μια άποψη η οποία, αν θριαμβεύσει, θα ανατρέψει ολόκληρο το σχέδιο πολιτισμικής κατανόησης που αντιπροσωπεύει το Βρετανικό Μουσείο.

Οι ευκαιριακοί επικριτές θα επικεντρωθούν, φυσικά, στα «Ελγίνεια» Μάρμαρα, όπως αναφέρει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα – παρόλο που η απόκτησή τους δεν είχε καμία σχέση με τη βρετανική αποικιοκρατία. Θα ήταν καλό να είχαμε έναν διευθυντή που θα ήταν πρόθυμος να υπερασπιστεί με σθένος (όπως δεν έκανε ποτέ ο Fischer) την κυριότητα των Γλυπτών από το Μουσείο- αυτό θα μπορούσε να είναι ένα χρήσιμο τεστ για κάθε υποψήφιο για τη θέση αυτή.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πρόσφατες αναφορές για κλοπές από το Μουσείο έχουν αξιοποιηθεί από ορισμένους Έλληνες – συμπεριλαμβανομένης της Δέσποινας Κουτσούμπα, επικεφαλής του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων – ως λόγος για τον οποίο τα «Ελγίνεια» Μάρμαρα θα πρέπει να σταλούν πίσω στην Αθήνα, με τον ισχυρισμό ότι θα είναι πιο «ασφαλή» στην Ελλάδα.

Αλλά όπως και κάποια άλλα ψευδή επιχειρήματα που αναλύω στην πρόσφατη έκθεση του Policy Exchange «The Elgin Marbles: Keep, Lend or Return? An Analysis», αυτό είναι ένα μάλλον απελπισμένο τμήμα ψευδούς επιχειρηματολογίας. Οι κλοπές μικρών, φορητών αντικειμένων από αποθήκες δεν έχουν καμία επίπτωση στην ασφάλεια μεγάλων γλυπτών αντικειμένων σε μόνιμη δημόσια έκθεση, όπως τα Μάρμαρα – μερικά από τα οποία θα απαιτούσαν μια ομάδα εργατών και έναν μικρό γερανό για να μετακινηθούν.

Οι συλλογές όλων των μεγάλων μουσείων περιλαμβάνουν πάρα πολλά αντικείμενα που φυλάσσονται σε αποθήκες, στις οποίες έχουν πρόσβαση τα μέλη του προσωπικού. Αυτό εγείρει ζητήματα εμπιστοσύνης και ελέγχου, τα οποία οι αρχές του Βρετανικού Μουσείου πρέπει τώρα να επανεξετάσουν πολύ προσεκτικά.

Ο αντίκτυπος αυτών των ζητημάτων θα είναι ιδιαίτερα σοβαρός στην περίπτωση μιας τόσο τεράστιας συλλογής, που περιλαμβάνει περίπου οκτώ εκατομμύρια αντικείμενα. Αλλά τα βασικά προβλήματα προκύπτουν με όλες τις μεγάλες, ιστορικές συλλογές. Σε κάθε τέτοιο μουσείο, σε κάθε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι.

Η κλοπή αντικειμένων που εκτίθενται είναι ένα διαφορετικό θέμα, αν και μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις αφορά αντικείμενα που είναι ιδιαίτερα βαριά για να τα μεταφέρει ένα άτομο. Εδώ όλα εξαρτώνται από τα συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνει το μουσείο.

Η κυρία Κουτσούμπα θα γνωρίζει ότι το ιστορικό των ελληνικών μουσείων δεν είναι καθόλου τέλειο- μόλις πριν από 11 χρόνια ένας μεγάλος αριθμός αρχαιολογικών αντικειμένων κλάπηκε από ένα μουσείο στην Ολυμπία μέρα μεσημέρι από ληστές που έδεσαν και φίμωσαν τον φύλακα.

Τότε, η κυρία Κουτσούμπα εξέφρασε τη λύπη της για την κλοπή, κατηγόρησε τις περικοπές χρηματοδότησης στο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και δήλωσε ότι «τέτοια περιστατικά αποτελούν ζήτημα εθνικής ασφάλειας».

Δύο σημαντικοί πίνακες, του Picasso και του Mondrian είχαν επίσης κλαπεί από την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας την ίδια χρονιά. Όμως οι πίνακες αυτοί ήταν εύκολα μεταφερόμενοι, το ίδιο και τα αντικείμενα που εκλάπησαν από την Ολυμπία, τα οποία ήταν κυρίως μικρά κεραμικά και μεταλλικά αγαλματίδια, καθώς και ένα χρυσό δαχτυλίδι.

Έτσι, ακόμη και αυτή η κλοπή – η οποία, σε αντίθεση με την κλοπή από αποθήκες από ειδικούς, θα μπορούσε να είχε αποτραπεί με απλά μέτρα ασφαλείας – έχει ελάχιστα να μας διδάξει για την κατάσταση των «Ελγινείων» Μαρμάρων.

Όσοι κατανοούν τους λόγους αρχής για τη διατήρηση των Μαρμάρων εκεί όπου βρίσκονται για περισσότερα από 200 χρόνια, δεν χρειάζεται να παρασύρονται σε ψευδή επιχειρήματα.

Τίτλος: «Μην αφήσετε το σκάνδαλο του Βρετανικού Μουσείου να ταράξει τα Μάρμαρα»
Υπότιτλος: «Το φιάσκο δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα»

ΠΗΓΗ: The Telegraph, Noel Malcolm – «Don’t let the British Museum scandal rock the Marbles» – «The fiasco should not be used to make the case for the return of the Parthenon friezes»

Financial Times: Κοντά σε συμφωνία με την Ελλάδα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα παρά το σκάνδαλο των κλοπών, επιμένει ο Πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου