Οι 27 δεν εμπιστεύονται τον Ερντογάν, αναρωτιούνται για την επανέναρξη των συζητήσεων: Η Ε.Ε. πρέπει άραγε να τείνει χείρα προς την Τουρκία ή να περιμένει;
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες. Copyright: European Union
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ας το πάρουμε απόφαση, η Τουρκία δεν είναι στη Δύση: Ούτε έχει όρεξη ο Ερντογάν να επιστρέψει στο μαντρί, αν ποτέ ήταν εκεί, ούτε να εργαστεί για να έχει καλές σχέσεις μαζί της
Δεκάδες συλλήψεις στην Κωνσταντινούπολη στις διαδηλώσεις για την 1η Μαίου: Αποκλείσθηκε η συγκέντρωση που συγκάλεσε ο Ιμάμογλου- Σε κλοιό το εμβληματικό Ταξίμ [videos]
Στην εφημερίδα Le Monde η ανταπόκριση του Philippe Jacqué (από τις Βρυξέλλες) σημειώνει, ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) συζήτησαν στη βελγική πρωτεύουσα, τη θέση τους έναντι του γείτονά τους μετά τα σημάδια καλής θέλησης που έδειξε ο Ταγίπ Ερντογάν (Recep Tayyip Erdogan) από την επανεκλογή του στα τέλη Μαΐου.
Η Ε.Ε. πρέπει άραγε να τείνει χείρα προς την Τουρκία ή να περιμένει ακόμα, προκειμένου να αποκαταστήσει και να βελτιώσει τις διπλωματικές της σχέσεις με την Άγκυρα;
Στις 10 Ιουλίου, ο Τούρκος πρόεδρος απηύθυνε, προς έκπληξη όλων, «μια έκκληση προς τις χώρες που αφήνουν την Τουρκία στην πόρτα της ΕΕ για περισσότερα από πενήντα χρόνια. Πρώτα ανοίξτε το δρόμο για την Τουρκία στην ΕΕ και μετά θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως κάναμε για τη Φινλανδία».
Με τον δικό του προκλητικό τρόπο και συνδέοντας τη διαδικασία με την υποψηφιότητα της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, υπενθύμισε ότι η Τουρκία, που έχει γυρίσει την πλάτη στην Ευρώπη εδώ και μια δεκαετία, ήταν έτοιμη να επανασυνδεθεί με την ΕΕ.
Κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 και 12 Ιουλίου, στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας πολλαπλασίασε τις διμερείς συνομιλίες, ιδίως με τον Charles Michel, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ή ακόμη με τον Emmanuel Macron, τον Γάλλο πρόεδρο και τον πρόσφατα επανεκλεγέντα Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
«Υπάρχει μια δυναμική στην περιοχή. Εκλογές έγιναν σε Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρο. Είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή για να προχωρήσουμε», εξηγούσαν από το περιβάλλον του Charles Michel μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο.
Εάν οι 27 ηγέτες της ΕΕ αναμένουν μέχρι τον Οκτώβριο μια έκθεση από την Επιτροπή και την ευρωπαϊκή διπλωματική υπηρεσία για τις σχέσεις με την Τουρκία, αυτή η δήλωση του Erdogan επέτρεψε την επανέναρξη του διαλόγου. «Το πλαίσιο είναι ευνοϊκό, λέει ένας διπλωμάτης στις Βρυξέλλες, γιατί μας χρειάζεται, ιδιαίτερα για να αναζωογονήσουμε την οικονομία του».
«Έκτοτε ο Josep Borrell, ο Ύπατος Εκπρόσωπος, συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Hakan Fidan, κατά τη διάρκεια του G20 στην Ινδονησία. Ο διάλογος ξαναρχίζει», λένε στις Βρυξέλλες.
«Το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν είναι ξεκάθαρα στο μυαλό κανενός σήμερα», υπενθυμίζει ωστόσο Ευρωπαίος διπλωμάτης. Την Τρίτη 18 Ιουλίου, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκτιμούσε σε έκθεσή της ότι «αν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή πλεύσης από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης, η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να ξαναρχίσει υπό τις παρούσες συνθήκες».
Από την άλλη, πολλά άλλα θέματα, που μπλοκάρονται από το 2015, μπορούν να συζητηθούν, όπως η αναθεώρηση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, για να επεκταθεί στις υπηρεσίες, το ζήτημα της μετανάστευσης ή η απελευθέρωση των θεωρήσεων.
Πρέπει όμως να ασχολείται κανείς με αυτά τα θέματα και να γίνονται προτάσεις; Η σύνεση εξακολουθεί να πρυτανεύει. «Δεν έχει αλλάξει κάτι σημαντικό στη συμπεριφορά τους τις τελευταίες εβδομάδες», αποκαλύπτει ένας διπλωμάτης από τη βόρεια Ευρώπη.
«Για να υπάρξει εξέλιξη, η Τουρκία θα πρέπει να επιδείξει τα διαπιστευτήριά της σε πολλά θέματα, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα», αποκαλύπτει ένας άλλος από την ίδια περιοχή. «Πρέπει να συμφωνήσουμε σε επίπεδο τω 27 για τους στόχους μας και για το τι επιθυμούμε να προσφέρουμε στην Τουρκία», εξηγεί ένας τρίτος. Αυτή είναι μια πρώτη συζήτηση μεταξύ μας και θα δούμε πού θα οδηγήσει».
Μεταξύ των 27, οι θέσεις παραμένουν προς το παρόν επικεντρωμένες στη συνέχεια που θα δοθεί σε αυτές τις πρώτες ανταλλαγές υψηλού επιπέδου.
«Η Γερμανία, η οποία έχει μια ιδιαίτερη ιστορική σχέση με την Τουρκία, αλλά και η Βουλγαρία και η Ρουμανία, δύο από τους γείτονές της, τάσσονται υπέρ της επανέναρξης κοινών οικονομικών σχεδίων, αποκαλύπτει ανώτερος αξιωματούχος στις Βρυξέλλες.
Από την άλλη πλευρά, η Κύπρος, μέρος του νησιού της οποίας είναι κατεχόμενο από την Τουρκία, δεν θα συμφωνήσει να επανεκκινήσουν οι συναλλαγές παρά μόνο εάν το μέλλον της γίνει πιο ξεκάθαρο. Μεταξύ αυτών των δύο πόλων, πολλές χώρες δεν έχουν καθορίσει τη θέση τους.
Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο, όλες τις έχει σημαδέψει η συμπεριφορά της Τουρκίας προς τη Σουηδία όσον αφορά την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Είναι πραγματικά τραυματισμένες».
Για την Ελλάδα, που έχει μια ιστορική διαφορά για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, η σχέση με τη γείτονά της έχει βελτιωθεί πολύ εδώ και αρκετούς μήνες.
«Η διατήρηση ενός καλού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών θα μας επιτρέψει, αφενός, να αποφύγουμε περιττές εντάσεις και εδαφικές παραβιάσεις που πάντα μας ανάγκασαν στο παρελθόν να αντιδράσουμε και, αφετέρου, να βασιστούμε σε μια θετική ατζέντα. Αυτό από μόνο του είναι ένα σημαντικό επίτευγμα», σημείωνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 12 Ιουλίου στην ελληνική τηλεόραση, μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του, πριν προσθέσει:
«Αυτό που θέλουμε πάνω από όλα είναι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και μια σχέση εμπιστοσύνης».
«Ο Erdogan έχει πραγματικά την επιθυμία να σταθεροποιήσει τη σχέση του με την ΕΕ», επιβεβαίωναν από το περιβάλλον του Γάλλου προέδρου, Emmanuel Macron, στο Βίλνιους. Είμαστε διατεθειμένοι να προχωρήσουμε στο θέμα της απελευθέρωσης των θεωρήσεων, της ανανέωσης της τελωνειακής συμφωνίας ή της Κύπρου. Εναπόκειται στους Τούρκους να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους».
Και είναι πολλές για τους Ευρωπαίους. Υπάρχει πάνω από όλα η κατάσταση στο Αιγαίο, αλλά η Ευρώπη έχει επίσης πολλές διαφορές για τη Συρία ή τη Λιβύη ή το ζήτημα της παράκαμψης των κυρώσεων που ελήφθησαν κατά της Ρωσίας.
«Και αυτό χωρίς να υπολογίζονται τα εσωτερικά ζητήματα του σεβασμού του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», προσθέτει ένας διπλωμάτης στις Βρυξέλλες.
«Οι Ευρωπαίοι έχουν εξίσου ανάγκη την Τουρκία, ειδικά όσον αφορά την Ουκρανία, υπενθυμίζει ένας διπλωμάτης. Η παρέμβασή της υπήρξε ουσιαστική στη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας. Και αποτελεί μέρος της λύσης για την επανεκκίνηση αυτού του σχεδίου με τη Ρωσία».
Ομοίως, σε θέματα μετανάστευσης, η Τουρκία διαδραματίζει ρόλο-κλειδί για την ΕΕ, η οποία έχει καταβάλει στην Άγκυρα σχεδόν 6 δισεκατομμύρια ευρώ ώστε οι Σύροι πρόσφυγες να παραμείνουν στο έδαφός της. Η συζήτηση θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. «Θα προσπαθήσουμε να φτάσουμε σε μια ξεκάθαρη θέση το φθινόπωρο», ελπίζουν στις Βρυξέλλες.
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE