FILE PHOTO: Ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Νικόλαος Παναγιωτόπουλος με τον Τούρκο ομολογό του Χουλουσί Ακάρ, μεταβαίνουν με ελικόπτερο στις περιοχές που επλήγησαν από τους καταστροφικούς σεισμούς, την Τρίτη 4 Απριλίου 2023. ΑΠΕ- ΜΠΕ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΕΘΑ, STR
Με Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), το πρώτο εκ των οποίων προβλέπει την επέκταση του μορατόριουμ στην πραγματοποίηση ασκήσεων στο Αιγαίο ώστε να καλύπτει όλη την τουριστική περίοδο, φαίνεται ότι αποφάσισαν Αθήνα και Άγκυρα, να συντηρήσουν το κλίμα «μη έντασης» όπως αποκάλυψε ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ.
Ο Τούρκος Υπουργός από το Χατάι εμφανίσθηκε και πάλι ως «περιστερά» λέγοντας ότι «ελπίζουμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα ως δύο πολιτισμένες χώρες, στο πλαίσιο των σχέσεων καλής γειτονίας, του διεθνούς δικαίου, των ειρηνικών τρόπων και μεθόδων, σύμφωνα με το πνεύμα της συμμαχίας, με αμοιβαίο σεβασμό και διάλογο».
Συγχρόνως αποκάλυψε ότι αναμένονται «θετικές εξελίξεις» σε ορισμένα ζητήματα όπως ως η παράταση της περιόδου μορατόριουμ, που προβλέπει αποφυγή ασκήσεων στα διεθνή ύδατα και τον εναέριο χώρο του Αιγαίου μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου.Και επανέλαβε ότι «είναι η ειλικρινής μας ευχή το Αιγαίο και η Μεσόγειος να γίνουν τώρα πραγματικά θάλασσα φιλίας με τη δημιουργία ενός μόνιμου περιβάλλοντος συνεργασίας».
Η πρώτη επέκταση του μορατόριουμ ασκήσεων είχε αποφασιστεί το 2006 από τους υπουργούς Εξωτερικών (ΥΠΕΞ), Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αμντουλάχ Γκιουλ και κάλυπτε την περίοδο από 15 Ιουνίου -15 Σεπτεμβρίου.
Η εξέλιξη αυτή εφόσον η Τουρκία τηρήσει τις δεσμεύσεις της είναι προφανές ότι θα έχει θετικό αντίκτυπο και σε πολιτικό επίπεδο καθώς περιορίζονται οι πιθανότητες εκτός ελέγχου δραστηριότητες στο Αιγαίο και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο και διαμορφώνεται θετικό κλίμα στην έναρξη μιας τουριστικής περιόδου που είναι εξαιρετικά σημαντική και για τις δυο χώρες.
Συγχρόνως δίνεται χρόνος και για συντήρηση Μέσων αεροπορικών και ναυτικών, εξοικονόμηση πόρων και «ξεκούρασης» του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων μετά από μια διαρκή επιφυλακή τουλάχιστον τριών ετών.
Όμως η διαδικασία των ΜΟΕ ήταν πάντοτε δύσκολη με την Τουρκία, καθώς υπάρχει ένα μακρύς κατάλογος Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα οποία όμως δεν εφαρμόζονται.
Στις παρούσες συνθήκες είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν έχει δυνατότητες διεξαγωγής μεγάλης κλίμακας ασκήσεων, καθώς οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην ανοικοδόμηση των σεισμόπληκτων περιοχών και έτσι μετατρέπει την αδυναμία της σε «κίνηση καλών προθέσεων».
Ένα σημαντικό ερώτημα βεβαίως είναι το ποια διαδικασία έχει ακολουθηθεί και εάν η δέσμευση για επέκταση του μορατόριουμ έχει συμβατικό χαρακτήρα η απλώς πρόκειται για «σιωπηρή συνεννόηση».
Για την Ελλάδα βεβαίως οι ασκήσεις στο Αιγαίο έχουν κρίσιμο χαρακτήρα καθώς αφορούν την άμυνα ενός εκτεταμένου «μετώπου» από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο με τις ιδιομορφίες που προκαλεί το ανάγλυφο της ελληνικής επικράτειας με τα δεκάδες νησιά του Αιγαίου. Για την Τουρκία η οποία έχει την δυνατότητα ασκήσεων σε μεγάλο βάθος της ηπειρωτικής Τουρκίας, επιχειρησιακά ένα μορατόριουμ στο Αιγαίο έχει μικρές επιπτώσεις στο αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων της.
Ως γνωστόν η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ως ελληνικό τον εναέριο χώρο μεταξύ των 6 και 10 ν.μ. Συνεπώς, ένα Μορατόριουμ ασκήσεων θα πρέπει να δούμε εάν θα οδηγήσει την Αθήνα σε αυτοπεριορισμό και διεξαγωγή αεροπορικών ασκήσεων μέχρι τα 6 ν.μ. κάτι που βεβαίως θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο καθώς θα συνιστά έμπρακτη αποδοχή των τουρκικών διεκδικήσεων.
Ενα ακόμη προβληματικό σημείο είναι ότι η Τουρκία θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα για πραγματοποίηση ασκήσεων που στον σχεδιασμό τους περιλαμβάνουν και τις εγκαταστάσεις αλλά ακόμη και την υπέρπτηση ελληνικών νησιών τα οποία θεωρεί ότι έχουν υποχρέωση αποστρατικοποίησης. Θα συμπεριλάβει και αυτές τις τουρκικές απαιτήσεις η επέκταση του Μορατόριουμ ;
Πάντως φαίνεται ότι θα δοθεί ο αναγκαίος χρόνος ώστε να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή της μεγάλης πολυεθνικής άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου , που ο αρχικός σχεδιασμός της προέβλεπε και περιοχές του Εθνικού Εναέριου Χώρου τον οποίον η Τουρκία θεωρεί …«διεθνή» εναέριο χώρο.
Στις 10 Ιουνίου 2006 οι υπουργοί εξωτερικών των δυο χωρών Ντόρα Μπακογιάννη και Αντουλλάχ Γκιουλ συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και αποφάσισαν την επέκταση του μορατόριουμ ασκήσεων κατά ένα μήνα ΜΟΕ και μια σειρά ΜΟΕ, τα οποία είχε ανακοινώσει ο τότε Τούρκος ΥΠΕΞ:
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE