Memorial: Ποια είναι η οργάνωση που κέρδισε το Νόμπελ μετά από 30 χρόνια μάχης ενάντια στον μετασοβιετικό αυταρχισμό

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μετά τον Ναβάλνι κι΄άλλο θύμα του Κρεμλίνου; Επιδεινώνεται η υγεία του Νομπελίστα ακτιβιστή Όλεγκ Ορλόφ στις φυλακές-Νέες συλλήψεις ανεξάρτητων δημοσιογράφων

Ούτε στην κηδεία του πατέρα της: Το καθεστώς του Ιράν δεν έκανα καμιά εξαίρεση για την φυλακισμένη νομπελίστρια Ναργκίς Μοχαμαντί

Στη φυλακή και ο τιμημένος με Νόμπελ Ειρήνης 70χρονος ακτιβιστής Όλεγκ Ορλόφ: Δυστοπία η Ρωσία με στραγγαλισμό κάθε ελευθερίας, είπε στο δικαστήριο [videos]

Εριξε νέο φως στις σταλινικές διώξεις, κατήγγειλε με επιμονή την καταστολή της περιόδου Πούτιν, έδωσε φωνή στους διωκόμενους αντιφρονούντες του Κρεμλίνου, στήριξε μετανάστες και μειονότητες, ερεύνησε και ανέδειξε την αιματηρή ρωσική ανάμειξη  στην Τσετσενία και τη δράση Ρώσων παραστρατιωτικών στην Συρία.

Επί τρεις δεκαετίες, η εμβληματική μη κυβερνητική ρωσική οργάνωση Memorial πολέμησε με κάθε νόμιμο μέσο τα συμπτώματα σήψης της ΕΣΣΔ αλλά και τη χωλαίνουσα μετασοβιετική δημοκρατία που συν τω χρόνω διολίσθησε σε αυταρχικό καθεστώς, θύμα του οποίου έπεσε και η ίδια καθώς τον περασμένο χειμώνα, η ρωσική δικαιοσύνη αποφάσισε την διάλυση της οργάνωσης για παραβίαση του νόμου περί «ξένων πρακτόρων», ενός από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί το καθεστώς Πούτιν κατά των επικριτών του.

Σήμερα η Memorial τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2022, μαζί με τον φυλακισμένο λευκορώσο αντιφρονούντα Άλες Μπιαλιάτσκι και την ουκρανική οργάνωση Κέντρο για τις Πολιτικές Ελευθερίες.

Η οργάνωση Memorial ιδρύθηκε το 1989 από σοβιετικούς αντιφρονούντες, ανάμεσά τους και ο Αντρέι Ζαχάροφ, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης. Δεν σταμάτησε μέχρι την διάλυσή της να καταγγέλλει το Κρεμλίνο προκαλώντας την δυσαρέσκεια της ρωσικής νομενκλατούρας και αντίποινα που έφθασαν μέχρι την δολοφονία.

«Εχθρός του λαού»

Η οργάνωση έγινε περισσότερο γνωστή στην Δύση για το έργο της στην Τσετσενία, την δημοκρατία του Καυκάσου, θέατρο δύο ρωσικών πολέμων και ατελείωτων αγριοτήτων. Η οργάνωση στράφηκε ειδικά κατά του τσετσένου ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ και των ανδρών του που κατηγορούνται για εξωδικαστικές εκτελέσεις, βασανιστήρια, απαγωγές…

Ο Καντίροφ και σήμερα θερμός υποστηρικτής του Πούτιν και του πολέμου του στην Ουκρανία, αντιμετώπιζε τα μέλη της οργάνωσης ως «εχθρούς του λαού».

Το 2009, η εκπρόσωπος του Memorial στην Τσετσενία, η Νατάλια Εστεμίροβα, απήχθη και δολοφονήθηκε στο Γκρόζνι με μία σφαίρα στο κεφάλι. Το έγκλημα παρέμεινε ατιμώρητο.

Russia ordered the closure of Memorial International, one of the country’s oldest human rights organizations, last December. The organization just won the Nobel Peace Prize.

Five things to know about why the Russian government ordered the NGO closed: pic.twitter.com/iDA89Xf4MH

— Radio Free Europe/Radio Liberty (@RFERL) October 7, 2022

Το 2018, μία νέα υπόθεση υποχρέωσε την οργάνωση να αποσυρθεί από την Τσετσενία: η καταδίκη του τοπικού στελέχους της Ογιούμπ Τίτιεφ για στημένη υπόθεση ναρκωτικών.

Πιο πρόσφατα, το φθινόπωρο του 2020, ένας από τους ιστορικούς του Memorial, ο Γιούρι Ντμίτριεφ, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 13 ετών σε υπόθεση «σεξουαλικής βίας». Επρόκειτο για στημένες κατηγορίες για να πληγούν οι έρευνές του για τις σταλινικές διώξεις.

Η οργάνωση Memorial τιμήθηκε με το Βραβείο Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2009.

Η εμμονή της μνήμης

Η οργάνωση Memorial είχε ξεκινήσει τις δραστηριότητές της πολύ πριν από την επίσημη ίδρυσή της το 1989. Στόχος της ήταν να δοθεί όνομα και τιμή στα εκατομμύρια των λησμονημένων θυμάτων των σοβιετικών διωγμών και του Γκουλάγκ.

Στις δεκαετίες 1960 και 1970, τα μέλη της οργάνωσης είχαν ήδη αρχίσει να συγκεντρώνουν κρυφά στοιχεία για τα σοβιετικά εγκλήματα και έπειτα στην συνέχεια φανερά κατά την διάρκεια της Πετρεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

«Το Memorial είναι ο κληρονόμος ενός κινήματος και στην συνέχεια μιας οργάνωσης που δεν σταμάτησε να φωνάζει ότι η εξαφάνιση της μνήμης της δικτατορίας από την συλλογική μνήμη είναι πολύ επικίνδυνη », λέει η ιστορικός Ιρίνα Τσερμπακόβα.

Με την έλευση του Πούτιν στην εξουσία το 2000, η αποστολή της οργάνωσης έγινε δυσκολότερη, διότι το Κρεμλίνο, υπερασπιζόμενο μία «ιστορική ερμηνεία» που εξαίρει την ρωσική ισχύ, υποτιμά τα εγκλήματα της σοβιετικής περιόδου.

Στις αρχές του Απριλίου, έναν μήνα πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο Ολεγκ Ορλόφ, ένα από τα ιστορικά στελέχη του Memorial, ομολόγησε ότι «δεν έχει ζήσει στην ζωή του πιο σκοτεινή περίοδο».

«Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι συγκρίσιμο με ό,τι έχει συμβεί στο παρελθόν (…) μία χώρα που βγήκε από το ολοκληρωτικό σύστημα να επιστρέφει», λέει ο Ολεγκ Ορλόφ που ξεκίνησε την δράση του στην δεκαετία του 1980 μοιράζοντας προκηρύξεις κατά του σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν.

Με πληροφορίες από AFP μέσω ΑΠΕ- ΜΠΕ
Μόσχα, Ρωσία

Ούτε ιερό ούτε όσιο – Κυνικοί μέχρι θανάτου οι μουλάδες του Ιράν: Από “υποκείμενα νοσήματα” πέθανε η Αμινί