Τι σημαίνει η προεδρία του Τζο Μπάιντεν για την Ευρώπη; Ο Τραμπ τους έκανε τη ζωή δύσκολη…
FILE PHOTO: Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ομιλεί σε οπαδούς του στο Λάνσιγκ της Πενσιλβάνια. EPA, TRACIE VAN AUKEN
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ανάλυση των Amelia Hadfield(1) και Christian Turner(2), με τίτλο What a Biden presidency means for Europe, δημοσιεύεται στον ιστότοπο του ακαδημαϊκού think tank The Conversation.
Σημειώνει ότι οι ελπίδες είναι υψηλές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι ο Τζο Μπάιντεν, όταν αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ τον Ιανουάριο, θα αρχίσει γρήγορα να εργάζεται πάνω σε έναν παγκόσμιο κατάλογο στόχων, μεταξύ των οποίων την ανανεωμένη δέσμευση για την πολυμερή συνεργασία και συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις σχετικά με το ΝΑΤΟ και τον ΟΗΕ, καθώς και την επαναπροσχώρηση των ΗΠΑ στη Συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού και στην πυρηνική συμφωνία του Ιράν.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ έσπευσαν να συγχαρούν τον Biden, πεπεισμένοι ότι θα μπορέσουν να συνεργαστούν πιο θετικά μαζί του απ’ ό,τι με τον Trump. Από την οπτική της ΕΕ, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε τη ζωή δύσκολη σχεδόν σε κάθε τομέα πολιτικής, από την ασφάλεια έως την κλιματική αλλαγή. Οι λαϊκιστικές τάσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού δεν είναι πιθανό να εξαφανιστούν εν μία νυκτί, αλλά η πλειοψηφία των ηγετών της ΕΕ είναι πιθανό να συνεργαστεί εποικοδομητικά με τη διοίκηση του Biden.
Ο Biden φαίνεται επίσης πρόθυμος να αποκαταστήσει τη φήμη της Αμερικής παγκοσμίως. Αλλά εργαζόμενος για το σκοπό αυτό, μπορεί να χρησιμοποιήσει την ευκαιρία για να διαπραγματευτεί εκ νέου ορισμένους βασικούς όρους. Ίσως θελήσει να συζητήσει τον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ και να θέσει όρους για την εκ νέου συμμετοχή των ΗΠΑ στη Συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Όλα αυτά είναι ζητήματα σημαντικά για την Ευρώπη.
Ο Biden είναι αποφασισμένος – όπως δήλωσε – να «αναβαθμίσει τη διπλωματία ως το κύριο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών». Μερικές από τις προτάσεις του για να «βάλει τις Ηνωμένες Πολιτείες πάλι στην κορυφή του τραπεζιού», συνεργαζόμενος με τους συμμάχους, είναι πιθανό να προχωρήσουν καλά. Ειδικότερα, η ΕΕ θα υποστηρίξει την αποφασιστικότητα του Biden να φιλοξενήσει μια παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για τη δημοκρατία και να προωθήσει την καταπολέμηση του αυταρχισμού και της διαφθοράς, προωθώντας παράλληλα τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Άλλοι στόχοι μπορεί να βρουν λιγότερους οπαδούς, συμπεριλαμβανομένης της «εξωτερικής πολιτικής για τη μεσαία τάξη». Αυτή η ιδέα βασίζεται στην αποκατάσταση της ηγετικής θέσης των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία, που εξαρτάται από μια σκληρή στάση στη δασμολογική πολιτική στο εμπόριο με την Κίνα και ενδεχομένως την ΕΕ.
Όσον αφορά την αποκατάσταση των σχέσεων με την ΕΕ, ωστόσο, ο τόνος είναι θετικός. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen έχει ήδη μιλήσει για «ανανεωμένη συνεργασία» μεταξύ των δύο πλευρών όταν συνεχάρη τον Biden για την εκλογή του.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel και ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron είναι επίσης έτοιμοι να συνάψουν θερμότερες διμερείς σχέσεις, καθώς και να δουν μια βελτιωμένη στάση σχετικά με την ανάπτυξη του ΝΑΤΟ. Ειδικότερα, για τους Macron και Merkel, η προεδρία του Biden υπόσχεται όχι μόνο την ανανεωμένη υποστήριξη για την πολυμερή συνεργασία γενικά (δηλ. ΝΑΤΟ, ΟΗΕ) αλλά και μια ιδιαίτερη προσοχή στο πώς ακριβώς μπορεί η εταιρική σχέση ΕΕ-ΗΠΑ να προχωρήσει σε βασικούς παγκόσμιους στόχους, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, η Δημοκρατία της Ιρλανδίας είναι εκείνη που μπορεί να επωφεληθεί περισσότερο από την αλλαγή διοίκησης. Ο Biden έχει μιλήσει πολλές φορές και με υπερηφάνεια για τις ιρλανδικές ρίζες του και έχει επικρίνει δημοσίως τις διάφορες επιπτώσεις του Brexit, από τις ανησυχίες για τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής έως τις ευρύτερες ευρωπαϊκές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ως εκ τούτου, η Ιρλανδία μπορεί να βρεθεί στη μοναδική θέση να είναι ο συνομιλητής για το Brexit μεταξύ του Λευκού Οίκου, του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, αντικαθιστώντας τον ρόλο που παραδοσιακά κατείχε το Ηνωμένο Βασίλειο για την οικοδόμηση γεφυρών.
- Η «ειδική» σχέση του Johnson
Η εκλογή του Biden είναι επίσης μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη για τους αξιωματούχους της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Ελπίζουν ότι θα ασκήσει πραγματική πίεση στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για να συνάψει σύντομα μια συμφωνία με την ΕΕ και στη συνέχεια να αποκαταστήσει τις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου – ΕΕ. Και τα δύο αιτήματα θα αποτελέσουν πρόκληση για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μια σειρά προσωπικών εντάσεων και πολιτικών αντιπαθειών θα μπορούσε να υπονομεύσει τις αρχικές προσπάθειες να ξεκινήσει η «ειδική σχέση» ΗΠΑ-ΗΒ υπό τον Biden. Ο Trump ήταν δηλωμένος υποστηρικτής του Johnson και ενθουσιώδης τόσο για τα φιλο-Brexit κόμματα όσο και για το Brexit. Όμως, ο Biden στα τελικά στάδια της προεκλογικής εκστρατείας, κατέστησε σαφές ότι η στάση των ΗΠΑ προς το Ηνωμένο Βασίλειο βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε δύο πράγματα.
Πρώτον, την ικανότητα του Ηνωμένου Βασιλείου να χτίζει γέφυρες με την ΕΕ, τόσο διπλωματικά όσο και μέσω του εμπορίου. Ενώ οι Trump και ο Johnson μοιράζονταν μια βαθιά αποστροφή για την ΕΕ, ο Biden δήλωσε ότι «λυπάται βαθιά για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ».
Δεύτερον, ένα πιο συνετό χειρισμό του ζητήματος των ιρλανδικών συνόρων. Ο πιθανός αντίκτυπος της συμφωνίας αποχώρησης Brexit στη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής αποτελεί θέμα πραγματικής ανησυχίας για τον Biden και τους Δημοκρατικούς.
Για το 2021, η συζήτηση για τις εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ πιθανότατα θα στραφεί προς την ΕΕ μάλλον, παρά προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Ευτυχώς, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τρεις σημαντικές ευκαιρίες το 2021 για να επιδείξει σοβαρή ηγετικότητα στην παγκόσμια σκηνή παράλληλα με τις ΗΠΑ. Αυτές περιλαμβάνουν την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον Φεβρουάριο, την φιλοξενία της καθυστερημένης συνόδου κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα το Νοέμβριο, και την εκ περιτροπής προεδρία της Ομάδας των 7 (G7) για όλο το 2021.
Και τα τρία είναι εξαιρετικά φόρουμ στα οποία το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να προωθήσει εκ νέου τους δικούς του στόχους εξωτερικής πολιτικής μετά το Brexit, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τους στόχους του Biden, για «ανανέωση των συμμαχιών μεταξύ των δημοκρατιών, την ενίσχυση των διεθνών θεσμών εντός του ΟΗΕ και την ανάληψη δράσης για την κλιματική αλλαγή».
1 Amelia Hadfield, Head of Department of Politics, University of Surrey
2 Christian Turner, Junior Fellow, Centre for Britian and Europe, University of Surrey
ΠΗΓΗ: Ιστότοπος του ακαδημαϊκού think tank The Conversation.
Νέα Ζηλανδία: Η πρωθυπουργός Άρντερν σχεδιάζει τον γάμο της, αλλά ακόμη δεν έχει ορίσει ημερομηνία