File Photo: Αντικείμενα που εντοπίστηκαν στην κατοχή νεοναζιστικής οργάνωσης στην Ιταλία. EPA, ITALIAN STATE POLICE HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY, NO SALES
Ο φασισμός, άλλοτε ως αυταρχικό καθεστώς κι άλλοτε ως ιδιότυπο πολιτικό και ιδεολογικό φαινόμενο, απασχόλησε την επιστημονική έρευνα από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής του.
Οι προσπάθειες αναζήτησης των συνθηκών και των αιτιών γέννησής του οριοθετούσαν και τις αναγνώσεις της φύσης του.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο φασισμός εξήρχετο ηττημένος, πολιτικά, στρατιωτικά, ιδεολογικά και ηθικά, μια σειρά από ερωτήματα απασχόλησαν την επιστημονική έρευνα:
-Ήταν μία παρέκκλιση του εθνικισμού, ο οποίος απέκτησε μια ξεχωριστή δυναμική μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο;
-Ήταν η αναζήτηση της ταλαιπωρημένης ιταλικής κοινωνίας και των εντάσεων που βίωσε στον μεσοπόλεμο που οδήγησαν ένα ετερογενές κράμα παλαιμάχων πολεμιστών, νέων εθνικιστών, ριζοσπαστών εργατών και διανοουμένων στην αναζήτηση μίας εναλλακτικής πολιτικής λύσης στα αδιέξοδα του πολυκομματικού φιλελεύθερου κράτους;
Στο βιβλίο του ο Ιταλός καθηγητής πολιτικής επιστήμης, Εμίλιο Τζεντίλε, (Φασισμός: Ιστορία και ερμηνεία, εκδ. Ασίνη, 2013, β’ έκδοση) επανατοποθετεί την ερμηνεία του φασισμού στο μικροσκόπιο της ιστορικής και πολιτικής έρευνας προτείνοντας μία νέα προσέγγιση. Αναλύει τον ιταλικό φασισμό επισημαίνοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που καθορίζουν την ιστορική μοναδικότητά του. Ο Τζεντίλε παρουσιάζει τον φασισμό «όπως υπήρξε ιστορικά, δηλαδή ως ένα πολιτικό φαινόμενο σύγχρονο, εθνικιστικό, επαναστατικό, ολοκληρωτικό, ρατσιστικό και ιμπεριαλιστικό, αποφασισμένο να καταστρέψει τον δημοκρατικό και φιλελεύθερο πολιτισμό, προτεινόμενο ως ριζοσπαστική εναλλακτική στις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας».
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο φασισμός δεν υπήρξε μία προσωπική δικτατορία.
Ο Μουσολίνι, παρά τη σημασία του ρόλου του στην εδραίωση και ενδυνάμωση του καθεστώτος, δεν ήταν εκείνος μόνο που διεμόρφωσε τον φασισμό. Ο Τζεντίλε υποστηρίζει ότι γενικότερα ο φασισμός είναι μια ιδιαίτερη εκδοχή της νεωτερικότητας και ως τέτοια είναι μια πάντοτε λανθάνουσα παραμόρφωση της μαζικής κοινωνίας. Ο πειρασμός να πιστέψουμε σε συλλογικούς μύθους ή να θελήσουμε έναν «νέο άνθρωπο» δεν έχει εκλείψει.
Η νέα ανάλυση που προσφέρει ο Τζεντίλε στη μελέτη του φασισμού, ιδιαίτερα η ερμηνεία του ως «πολιτικής θρησκείας», συμβάλλει στη διεύρυνση των τρόπων ανάγνωσης ενός σύνθετου πολιτικού και κοινωνικού φαινομένου που επηρεάζει ώς τις μέρες μας τόσο την πολιτική όσο και την κοινωνία, κυρίως μέσω της αντίληψης που έχουμε γι’ αυτόν, αλλά και λόγω του ότι αγγίζει ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία της ανθρώπινης φύσης που είναι διαχρονικά.
Οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν τη φιλοτουρκική Διζωνική: Ακούνε Λευκωσία και Αθήνα;