Νέα χρονιά, νέα δεκαετία, με όνειρο μια… casa mia! Ο αγώνας, όπως κι αν τον δεις είναι θαλασσινός
Καλλιτεχνικά…, ο εξαίρετος ζωγράφος Γιάννης Καραβάς, μας προτείνει καλά και ταξιδιάρικα ελληνικά σκαριά. Φωτογραφία Αρχείου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αφήνουμε πίσω τη δεκαετία της κρίσης, με δίδαγμα το τίμημα της ακρισίας! Η νέα δεκαετία ξεκινά με νέα όνειρα, με νέους φιλόδοξους στόχους αλλά και με μεγάλες προκλήσεις. Άλλες ορατές κι άλλες απροσδόκητες. Άλλες για… λαϊκή κατανάλωση κι άλλες ως αντίτιμο της τεχνολογικής έρευνας και της ψηφιακής επανάστασης.
- Ο «Καζαμίας» εξαφανίστηκε ως προφητικό ημερολόγιο, μα το ημερολόγιο είναι γεμάτο με ορόσημα και συμβολισμούς. Αυτά… ιχνηλατούμε, χωρίς την επίκληση αστρολόγων και δίχως καταστροφικές προφητείες.
Όλα δείχνουν πως είμαστε στην αυγή μιας δεκαετίας που θα επισυμβούν αδιανόητες αλλαγές με μεγάλη ταχύτητα. Αλλαγές που θα πλήξουν όσους λοιδορούν την τεχνολογική εξέλιξη και θα δώσουν φτερά σε εκείνους που προσαρμόζονται στις μεταλλάξεις επενδύοντας στη γνώση, στον διεθνισμό, στις συνέργειες, στον εκσυγχρονισμό, στην απομυθοποίηση κάθε ιδεοληψίας, στην αυτοματοποίηση της Δημοκρατίας.
Είναι η δεκαετία της τεχνητής νοημοσύνης, παρότι ακόμη μη ελεγχόμενη η νοημοσύνη των τεχνητών της!
Είναι η δεκαετία που θα αναπροσανατολίσει τις μεθόδους παραγωγής, τις επαγγελματικές ανάγκες, τις καταναλωτικές τάσεις, την εκπαίδευση, την έννοια της ανάπτυξης, τις κοινωνικές συμπεριφορές, τις καθημερινές συνήθειες. Φαντάζεστε το κινητό με τσιπάκι… αρωματικό συνθεσάϊζερ;
Είναι η δεκαετία της μεγάλης ψαλίδας ανάμεσα στους τεχνολογικά εξελιγμένους και τους τεχνολογικά αναλφάβητους. Διαφορισμός που ήδη διακρίνεται από πολιτικούς και κοινωνικούς επιστήμονες, καθώς διαβλέπουν ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις έως δεισιδαιμονιών, επειδή ο συμβατική πολιτική πολυπλεξία χάνεται – ίσως εξ’ αιτίας της ουτοπίας και του λαϊκισμού που τον καλλιέργησαν. Ποιος φανταζόταν την ευημερία χωρίς αξίες;
- Μετά από χρόνια αγώνων για ανεξαρτησία, δημοκρατία, εθνική κυριαρχία… τώρα ο κόσμος παλεύει να αντιμετωπίσει την κβαντική υπεροχή, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τις συνέπειες της παραπληροφόρησης.
- Η μεγάλη αλλαγή στη ζωή τη νέα δεκαετία αναμένεται να έρθει από την τεχνολογία 5G, μέσω της κινητής τηλεφωνίας. Οι πρώτες εμπορικές εφαρμογές θα έχουν να κάνουν με την ταχύτατη ροή των βίντεο παντού και με την αυτοματοποίηση στην οδήγηση!
Οι κολοσσοί του διαδικτύου θα επικυριαρχήσουν κάθε άλλης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Απλά… ότι νομίζουμε πως υπάρχει… θα υπάρχει επειδή αποκτά υπόσταση στην πλατφόρμα του Facebook, της Google ή κάποιου άλλου παγκόσμιου ψηφιακού παίκτη. Κάποτε θεωρούσαμε αξιόλογο οτιδήποτε ανέφερε η «τηλεόραση». Σε πολύ λίγο το «αξιόλογο» θα είναι αυτό που διαπερνά το οιπιτικό μας πεδίο μέσα από τη διαδραστική οθόνη του κινητού, του κομπιούτερ ή του αυτοκινήτου μας!
Έτσι, αναμένεται να διογκωθεί εκπληκτικά και η οπτικοακουστική παραγωγή. Από «σκουπίδια» μέχρι «διαμάντια» θα έχουν θέση, ρόλο και χρήμα σε καθημερινή βάση. Περνάμε σε περίοδο ψηφιακής άγριας δύσης, με σταδιακή απώλεια ελέγχου σε εθνικό επίπεδο και δύσκολες διαπραγματεύσεις σε υπερεθνικό μέχρι να υπάρξει συμφωνία αντιμετώπισης του χάους! Αν δεν κυριαρχήσει το χάος!
Ο ψηφιακός κόσμος ενισχύεται και με την ψηφιακή οικονομία. Όχι μόνον απορροφώντας το παραδοσιακό εμπόριο με προκλήσεις (= εξαφάνιση του συμβατικού λιανεμπορίου, αποκλειστικά ηλεκτρονικές συναλλαγές κ.ά.) και ευκαιρίες (= πολλαπλάσια ηλεκτρονικά καταστήματα, κέντρα logistics κ.ά.), παρά και με τη σταθεροποίηση της αγοράς των κρυπτονομισμάτων.
Είναι βέβαιο ότι το τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί να «συνθηκολογήσει» με τον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, πριν καταρρεύσει από την αχρησία των μέχρι σήμερα γνωστών νομισμάτων. Δολάριο και Ευρώ ήδη προσπαθούν να δεθούν με τα πλέον διαδεδομένα κρυπτονομίσματα.
Κι αυτή η διαδικασία θα φέρει ανατροπές στις συναλλαγές, αμφισβήτηση του οικονομικού συστήματος, εμφάνιση νέων παικτών από το «πουθενά» και αλλαγή του επενδυτικού χάρτη.
- Στον αντίποδα των ανασφαλειών που θα προκαλούν οι μεγάλες αλλαγές, ο κόσμος θα ευτυχήσει να ζήσει ανακαλύψεις στη βιοτεχνολογία, στην ιατρική, στην αντιμετώπιση μέχρι τώρα ανίατων ασθενειών. Ένας νέος τρόπος διοίκησης θα γεννηθεί, ανάγοντας την ψηφιοποίηση σε φορέα απρόσωπων συναλλαγών. Κάποτε και σε… επικίνδυνα αυτόνομη αλγοριθμική λειτουργία. Τα ζητήματα της ηθικής απασχολούν ήδη την επιστήμη. Αλλά, πότε η επιστήμη κινήθηκε με γνώμονα την ηθική που «ξέραμε»;
Ταυτόχρονα, ο κόσμος θα δυστυχήσει από το… κόστος της ευτυχίας! Καθώς όλα τα άλματα θα προϋποθέτουν μεγάλη οικονομική βάση. Το κόστος στην υγεία, στην ασφάλεια, στην παιδεία θα γίνει δραματικά υψηλό. Και τίποτε δεν θα μπορέσει να σταματήσει αυτή την καμπύλη.
Το «κόστος ζωής» θα εξελίσσεται σαν ένα οξύμωρο φαινόμενο, καθώς ενόσω θα μειώνεται η δαπάνη για τροφή, ένδυση, ψυχαγωγία… θα αυξάνεται -δραματικά- το κόστος διαμονής.
Το «κεραμίδι» θα ξαναγίνει «όνειρο», για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Η “casa mia” θα αποκτήσει ιδεολογικο-πογεωπολτικό χαρακτήρα. Ιδιαίτερα στις κοινωνίες που δεν έχουν προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουν απότομες δημογραφικές αλλαγές.
Οι κατοικίες δεν επαρκούν πλέον στις μεγαλουπόλεις και πολύ δύσκολα θα υπάρξει ανάστροφο ρεύμα προς την περιφέρεια. Βλέπετε… το άμεσο προσωπικό όφελος προκύπτει, κατά κανόνα, στις μεγαλουπόλεις. Και η διεθνής τάση είναι να περάσουμε σε μητροπολιτικές πόλεις με χαρακτηριστικά… global city!
Η πολυφυλετικότητα και η πολυλειτουργικότητα της μεγεθυνόμενης πόλης θα γίνεται διαρκώς ισχυρότερο σημείο έλξης, ενισχύοντας ταυτόχρονα τον εθνοτισμό της επαρχίας, τους φυλετικούς, εθνικούς και θρησκευτικούς θύλακες. Παρατηρείστε τη συγκέντρωση φωτός στα αστικά στίγματα του παγκόσμιου χάρτη!
Στις μεγαλύτερες προκλήσεις εντάξτε το μεταναστευτικό και τις κλιματικές πολιτικές. Δύο τομείς εξελισσόμενης πίεσης σε όλα τα επίπεδα, με ανυπολόγιστο κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό κόστος.
Η «πολιτική ορθότητα» κάνει λόγο, και εδώ, για «νέες ευκαιρίες». Και είναι βέβαιο αυτό. Διαγενομένου του χρόνου όλες οι κρίσεις (για τους πολλούς) είναι ευκαιρίες (για λίγους)!
- Το αίσθημα αβεβαιότητας, οι μετακινούμενοι πληθυσμοί, και η νέα οικονομική κρίση, ως αποτέλεσμα πλέον της μεγάλης σχάσης μεταξύ της Οικονομίας της Καινοτομίας και της «συμβατικής» οικονομίας, θα συνταράξουν ιδιαίτερα την Ευρώπη αναγεννώντας τη διανόηση ως αντίβαρο στην έξαρση του πολιτικού κανιβαλισμού, της αναβίωσης εθνικιστικών προταγμάτων και της ανησυχητικής κοινωνικής ανισότητας.
Οι οικονομικές ανισορροπίες δύσκολα θα εξαλειφθούν. Το πιθανότερο είναι να ενταθούν παράδοξα, με αντίστροφη πλουτοπαραγωγική δραστηριότητα μεταξύ περιοχών εντός της ίδιας χώρας ή εντός της ίδιας ευρύτερης γεωγραφικής ενότητας. Και μόνον η αναγκαία μετάβαση σε οικονομία μη ρυπαίνουσας παραγωγής θα προκαλέσει φτώχεια σε περιοχές με έντονη βιομηχανική παραγωγή.
Το προτεινόμενο ευρωπαϊκό «Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης» είναι εκ προοιμίου βέβαιο ότι δεν θα καταφέρει να ανταποκριθεί στους φιλόδοξους στόχους του. Το ίδιο συνέβη με όλα τα προηγούμενα «Ταμεία». Και ο λόγος είναι ότι, είναι αδύνατο να προβλεφθεί το … «δίκαιο», σε κοινωνίες που αναπτύσσονται με ετεροβαρείς όρους.
Ταυτόχρονα οι ευκαιρίες για τους νέους, ιδιαίτερα εκείνους που αφοσιώνονται στην ειδίκευση και αποδέχονται την κινητικότητα, θα πολλαπλασιάζονται. Αλλά, με υψηλό ανταγωνισμό και διαρκείς επαγγελματικές μεταβολές. Η εργασιακή σταθερότητα πεθαίνει οριστικά!
Ανοίγεται, όμως, νέος ορίζοντας για εκείνους που θα επιλέξουν να πορευτούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες και «άνθρωποι της αγοράς». Εκτιμώ πως η, επελαύνουσα, νέα δεκαετία τους ανήκει!
Το «δημόσιο» μικραίνει. Και θα μικραίνει παντού, με την ανάπτυξη (όπως και στον ιδιωτικό τομέα) αλυσίδων αξίας με εναλλασσόμενους παρόχους έργου. Ωστόσο, όπως σε πολλές αναπτυγμένες χώρες, διαφαίνεται να ενισχύεται σε όλη την Ευρώπη ο τομέας των Δήμων και των περιφερειακών Αρχών, με προσωπικό ικανό να υπηρετεί αποδοτικά και αποτελεσματικά τον πολίτη στην καθημερινότητα. Αυτές οι «χαμηλές πολιτικές» τροφοδοτούν μια ουσιαστική και απαραίτητη σχέση κράτους-πολίτη. Στην Ελλάδα πάσχουμε και σε αυτό!
- Τα γεωπολιτικά ζητήματα θα ενταθούν. Νέες, υβριδικές απειλές θα φέρουν νέα, υβριδικά όπλα στον ορίζοντα. Το γαϊτανάκι της διπλωματίας θ’ αρχίσει να ξεφτίζει, καθώς όλο και θα λιγοστεύουν οι «ιστορίες επιτυχίας» στις υπό σκιάν ή τηλεοπτικές… διαπραγματεύσεις. Στην Ελλάδα διακρινόμεθα στο να κάνουμε εξωτερική πολιτική από τηλεοράσεως.
- Σε έναν κόσμο με υψηλές τεχνολογικές ταχύτητες ο κοινωνικός πραγματισμός θα προκαλεί όλο και μεγαλύτερες πιέσεις για άμεσες λύσεις! Κάτι αδύνατο για τους αμφίσημους διπλωματικούς διαλόγους.
Οι ελιγμοί θα παραμείνουν προνόμιο των αποφασισμένων και των ισχυρών. Κι επειδή η ισχύς είναι ακριβή υπόθεση, οι μικρές χώρες -όπως η δική μας- θα καταφέρουν ό,τι καταφέρουν μόνον με ακλόνητη αποφασιστικότητα! Τόσο σε επίπεδο θεσμών, λειτουργιών, δράσεων και αντιδράσεων, όσο και σε επίπεδο προσωπικών στόχων.
Το μέλλον ανήκει στους αποφασισμένους και στους τολμηρούς. Ας πάρουμε καλή και ξεκάθαρη θέση στην αφετηρία του!
Ο αγώνας, όπως κι αν τον δεις ή τον προσδιορίσεις γεωπολιτικά ή εμπορικά, είναι θαλασσινός. Γι’ αυτό διαλέξτε προσεκτικά το καραβάκι που θα σας ταξιδέψει στο μέλλον!
Καλλιτεχνικά…, ο εξαίρετος ζωγράφος Γιάννης Καραβάς, μας προτείνει καλά και ταξιδιάρικα ελληνικά σκαριά. Ανακαλύψτε τον!
Καλή χρονιά και καλύτερη νέα δεκαετία για όλους.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Το μέλλον των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων: Μια αριστουργηματική ανάλυση του Άγγελου Συρίγου