Η Πλατεία Ελευθερίας χάθηκε: Όταν ένα σύγχρονο έργο καταργεί την ιστορικότητα μιας πόλης
FILE PHOTO: Η θέα της Πλατεία Ελευθερίας από το ψηλότερο κτήριο της Λευκωσία, Τρίτη 21 Μαΐου 2019. ΚΥΠΕ, ΚΑΤΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Είναι έργο ανάπλασης ή εξαφάνισης της Πλατείας Ελευθερίας; Δικαιολογημένες φαίνεται να είναι τελικά οι αντιδράσεις για τη «βάρβαρη επέμβαση» στο τοπίο της Λευκωσίας.
Αυτή η τεράστια έκταση μπετόν δεν ασχημαίνει μόνο τον χώρο, αλλά καταργεί μιαν ευρύτερη ιστορική περιοχή της κυπριακής πρωτεύουσας με τα ενετικά τείχη. Στην ουσία πρόκειται για προσβολή στην κληρονομιά της πόλης.
- Μπορεί το συνολικό έργο να είναι πρωτότυπο και να έχει αρχιτεκτονική και κατασκευαστική αξία. Ίσως να ταίριαζε σε μια άλλη πόλη, σε μια άλλη χώρα, χωρίς τα μνημεία, τα τείχη, τα χρώματα και τις μυρωδιές της Λευκωσίας.
Στη συγκεκριμένη όμως τοποθεσία, όπως καταμαρτυρούν πολλοί πολίτες μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και κυπριακά ΜΜΕ, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Κι όταν ένα σύγχρονο έργο ισοπεδώνει το παλιό, όταν αλλοιώνει ολοκληρωτικά την εικόνα και τον χαρακτήρα ενός τόπου, τότε η όλη πράξη αποτελεί λεηλασία του πολιτισμού.
Οι αρχικές αντιδράσεις της κοινής γνώμης και της επιστημονικής κοινότητας δεν επέφεραν κανένα αποτέλεσμα. Ακόμα και οι συνεχείς καθυστερήσεις στην πορεία υλοποίησης του έργου έδειχναν ότι η πόλη αρνείτο να αποδεχθεί τέτοιου είδους άχαρη τσιμεντοποίηση. Έστελνε ένα μήνυμα, αλλά οι άνθρωποί της δεν θέλησαν να ανατρέψουν τον μετασχηματισμό της διαχρονικής φυσιογνωμίας της.
- Με αφορμή αυτό το γεγονός στην ημικατεχόμενη Λευκωσία, αξίζει να επισημάνουμε τον παρεμβατικό και μερικές φορές καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα κοινοτικά συμβούλια σε κάθε περιφέρεια της Νέας Υόρκης και σε άλλες αμερικανικές πόλεις, καθώς επίσης και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σε σχέση με έργα ανάπτυξης ή άλλης οικοδομικής δραστηριότητας που δεν είναι αρεστά στην πλειοψηφία του κόσμου και κυρίως όταν αφορούν ιδιαίτερους χώρους ιστορικής σημασίας.
Η κινητοποίησή τους σε τοπικό επίπεδο μπορεί να ανατρέψει αποφάσεις δημοτικών ή πολιτειακών ή ομοσπονδιακών Αρχών, αλλά και επιχειρηματικών κολοσσών. Αποτελούνται από εθελοντές και ασχολούνται με ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια, την ποιότητα ζωής, τη χρήση γης και τη χωροταξία.
Σε αρκετές περιπτώσεις επιτυγχάνουν την αλλαγή ή ακόμα και την ακύρωση οικοδομικών έργων, όταν η πλειοψηφία κρίνει ότι δεν συνάδουν με την αισθητική και την παράδοση της γειτονιάς τους ή της πόλης τους.
- Στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια συντελούνται πολεοδομικά και αναπτυξιακά εγκλήματα, πέραν από τα οικονομικά και τα πολιτικά. Και, δυστυχώς, παρατηρείται μια γενικότερη απάθεια.
Ούτε κοινωνικοί θεσμοί, ούτε κόμματα και οργανωμένοι φορείς αντιδρούν στο βαθμό που θα μπορούσαν να πρωτοστατήσουν και να προστατέψουν ό,τι είναι άρρηκτα δεμένο με την ομορφιά, το περιβάλλον και την πολιτιστική ταυτότητα αυτού του τόπου.
Στις κατεχόμενες περιοχές συντελέστηκε από τους Τούρκους κατακτητές ένα πρωτοφανές έγκλημα σε βάρος του πολιτισμού και της ιστορίας του νησιού. Στις ελεύθερες περιοχές, για χάρη της ανάπτυξης και της ανάπλασης, γίνεται βαθιά αλλοίωση της ταυτότητας ιστορικών τοπίων, περιοχών και πόλεων.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της. Επίσης απαγορεύεται δια νόμου η αναδημοσίευση των σχολίων χωρίς τη γραπτή έγκριση της ιστοσελίδας.
Αν σήμερα δεν υπάρξει αποφασιστική αντίδραση, αύριο θα έχουμε τουρκική κατοχή στη θάλασσα