Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ, Διεθνολόγος
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι η πιο συνηθισμένη, τόσο για την Αμερική όσο και για τον δυτικό κόσμο στο σύνολό του. Αν υπάρχει μια πτυχή στην οποία η κυβέρνηση Τραμπ παίρνει άριστα (αντικειμενικά) είναι η περίπτωση της Τουρκίας.
Πού πηγαίνουν τα πράγματα μετά τους κεραυνούς του Πενς εντός των κόλπων του ΝΑΤΟ για την Τουρκία; Τί μπορούμε να περιμένουμε από τη Μόσχα;
Δεν καταλαβαίνουν από εκβιασμούς οι Τραμπ και Πενς.
Οι σχολιασμοί για το ύφος και το ήθος του Τραμπ και του Πενς, ποικίλουν. Ειδικά ο τρόπος επικοινωνίας του Αμερικανού προέδρου, συνεχίζει να είναι στο κέντρο κάθε συζήτησης για την αμερικανική πολιτική. Μπορεί πράγματι ο Τραμπ να είναι ένας ”παλιομοδίτης” ο οποίος όμως, ξέρει πολύ καλά να βάζει μια τιμή πώλησης στα πάντα.
Ο Τραμπ είναι ρεαλιστής. Τόσο ρεαλιστής που εύκολα μπορεί να κατηγορηθεί για ”επιφανειακός”. Η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ λειτουργεί με μπλοκάκι. Με ”βιβλίο εσόδων-εξόδων”. Μπορεί όντως να έχει γίνει ”λογιστήριο” ο Λευκός Οίκος, όμως δε γίνεται -εκ των πραγμάτων- να πούμε στην υπερδύναμη, πώς να λειτουργεί.
Ο Ταγίπ Ερντογάν και το ΑΚΡ, οι πάσης φύσης Τσαβούσογλου, Νταβούτογλου, Γιλντιρίμ κτλ που έχουμε κατά καιρούς δει να βάζουν την ουρά του τουρκικού αφηγήματος, έχουν βρει τους μάστορές τους. Ο Τραμπ για πάρα πολλά μπορεί να κατηγορηθεί και να σχολιαστεί, πλην όμως ενός: Δεν κρύβει οτι θέλει να έχει το πάνω χέρι και οτι δεν πρόκειται ποτέ κάποιος να τον εκβιάσει. Η χώρα της οποίας προεδρεύει, έχει ανυπολόγιστη ισχύ.
Είναι πολύ ενδιαφέρον μάλιστα να μελετήσει κανείς τις απόψεις του αντιπροέδρου Πενς ο οποίος παρόλο που δεν φωνάζει όπως ο Τραμπ, έχει τεράστια εκτίμηση σε ορισμένες αξίες οι οποίες τον καθιστούν αρκετά σκληρό.
Θα την κάνει η Τουρκία την κωλοτούμπα και θα την πληρώσει από τη Μόσχα…
Η τουρκική λίρα σύντομα, θα ξαναγίνει ”ακορντεόν”. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς προφήτης για να δει την εξέλιξη μιας σύγκρουσης σαν την αμερικανοτουρκική. Η Αμερική επενδύει στην Τουρκία από το 1947 όταν και η Άγκυρα, πήρε τα πρώτα 100 εκ. δολάρια από τον Τρούμαν. Η γεωπολιτική του Τζώρτζ Κίναν, στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στην αποτροπή της ΕΣΣΔ μέσα από την Τουρκία.
Ο Μάϊκ Πενς λίγες ώρες πριν, απείλησε την Τουρκία -ουσιαστικά- με αποβολή από το ΝΑΤΟ αν δεν εναρμονιστεί με τους κανόνες της Συμμαχίας, μέσα στους οποίους είναι η μη αγορά-απόκτηση των S-400 από την Άγκυρα. Η Τουρκία έχει γίνει εδώ και καιρό γεωστρατηγικός δορυφόρος της Ρωσίας και ο γράφων το λέει με κάθε επίγνωση του χαρακτηρισμού αυτού. Κάποιος ορθά θα αντέτεινε πως είναι στο ΝΑΤΟ και έτσι δε γίνεται να λογίζεται ως ρωσικός δορυφόρος.
Η Τουρκία δεν είναι να αγοράσει μόνο τους S-400. Ονειρεύεται συναλλαγές με τη Ρωσία που θα αγγίξουν τα 100 δις δολάρια, έχει βάλει την Rosatom στην Τουρκία προκειμένου να αναπτύξει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς και μην ξεχνάμε πως, αν ο Πούτιν δεν πει το ”ναι”, η Τουρκία δεν κουνιέται στη Συρία.
Με τις ρωσοτουρκικές σχέσεις ωστόσο, υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα: Η Ρωσία δεν μπορεί να εγγυηθεί στην Τουρκία την ομαλή αντίδραση του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε κραδασμούς που μπορούν να κάνουν την τουρκική λίρα ένα απλό χαρτί. Η ήττα στις εκλογές, συνοδεύτηκε ήδη με έναν μικρό σεισμό της τουρκικής λίρας η οποία είναι θέμα ημερών να ξαναπιεστεί και να πορευτεί για να φτάσει τα επίπεδα του περασμένου καλοκαιριού. Ο λόγος είναι οτι οι ΗΠΑ απείλησαν με αποπομπή από το ΝΑΤΟ και ο Τσαβούσογλου προσώρας, δεν αλλάζει γνώμη. Η διαφορά είναι οτι η Τουρκία δεν έχει πολύ “λίπος” να κάψει και αρκούν 15-20 μέρες κυρώσεων (όπως είδαμε και το καλοκαίρι) για να αναγκάσουν τον Ταγίπ Ερντογάν να “λογικευτεί”.
Ο Τούρκος πρόεδρος θα ψάξει ευκαιρίες για να ”ακυρώσει” την αγορά των ρωσικών πυραύλων, μόνο που θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα πειστικός καθώς και ο Πούτιν, είναι ”παλιομοδίτης”. Η Τουρκία αποφάσισε να μπει ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία, αγνοώντας και περιφρονώντας την πιο απλή παράμετρο: Οι δύο αυτές δυνάμεις έχουν ”κανάλια” για να εξισορροπούν τις μεγάλες διαφορές τους, από το 1945.
Η Ρωσία θα ελευθερώσει την Τουρκία από “όμηρο” μόνο όταν η συνεννόηση που θα γίνει μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, θα έχει για τον Πούτιν ανταλλάγματα σε Συρία και Ουκρανία (τουλάχιστον). Είναι πολύ δύσκολο με τα σημερινά δεδομένα να κάνει παραχωρήσεις η Αμερική, τόσο για εσωτερικούς λόγους, όσο και για λόγους που αφορούν στο πώς ατενίζει η Ουάσινγκτον το νέο πολυπολικό σύστημα.
Το τέλος αυτής της αμερικανοτουρκικής διένεξης, έχει ρωσοτουρκική διένεξη και αυτό το ”γαϊτανάκι” βαραίνει τον Ερντογάν και το ΑΚΡ που από το 2007 και μετά, νόμισαν πως η Τουρκία έγινε Αμερική, έγινε Ρωσία και Κίνα και μπορεί να καθορίζει την πολιτική του κόσμου. Η Τουρκία με άλλα λόγια, πρέπει να επιλέξει τη δύναμη από την οποία θα υποστεί κυρώσεις.
Απειλές και εκβιασμοί μέχρι να λυγίσει ο Ταγίπ: Ποιον θα εγκαταλείψει: Τον Πούτιν ή τον Τραμπ;