Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην προάσπιση των συμφερόντων των Αφροαμερικανών την περίοδο από το 1950 μέχρι και την δολοφονία του το 1968, ενώ προώθησε αξίες όπως ισότητα, δικαιοσύνη, καταπολέμηση φυλετικών διακρίσεων που τον κατέστησαν μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα.
Γεννημένος το 1929 με το όνομα Μάικλ Κινγκ Τζούνιορ, σπούδασε Θεολογία και Κοινωνιολογία και έμελλε να αποτελέσει σύμβολο για την υπεράσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας λευκών-μαύρων στην Αμερική σε μία δύσκολη περίοδο, ειδικότερα για τις νότιες πολιτείες. Η αλλαγή του ονόματός του οφείλεται στον πατέρα του, όπου κατά την επίσκεψή του στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Βαπτιστών στο Βερολίνο, εντυπωσιάστηκε από το έργο του Μαρτίνου Λούθηρου.
Το έργο του είχε σημεία-σταθμούς για την αμερικανική κοινωνία, όπου η βελτίωση της καθημερινότητας των έως τότε περιθωριοποιημένων Αφροαμερικανών ήταν στο επίκεντρο.
Αυτές οι συνθήκες, οδήγησαν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Jr. στο να αναλάβει σημαντική δράση με 3 περιόδους σταθμούς για την καταπολέμηση των ανισοτήτων και της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών.
Οι περίοδοι-σταθμοί του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Jr
To έργο και η συνεισφορά του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Jr. επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την αμερικανική κοινωνία και βελτίωσε την έως τότε υφιστάμενη κατάσταση στη ζωή των Αφροαμερικανών, ιδίως σε πολιτείες όπως η Αλαμπάμα. Το όραμα για μία κοινωνία ισότητας, αξιοκρατίας όπου θα αφήσει πίσω τις ρατσιστικές συμπεριφορές ήταν ο βασικός γνώμονας του έργου του.
Πρώτη χρονολογία σταθμός είναι ο Νοέμβριος του 1955, στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα. Ο φυλετικός διαχωρισμός είχε επηρεάσει το σύνολο των κοινωνικών δραστηριοτήτων και κατ’επέκταση και τις συγκοινωνίες της εποχής, ιδίως στα λεωφορεία. Συγκεκριμένα, οι Αφροαμερικανοί καθόντουσαν στα πίσω καθίσματα των λεωφορείων μόνο, ενώ έπρεπε να παραχωρήσουν την θέση τους αν υπήρχε λευκός επιβάτης χωρίς θέση.
Σύμβολο εκείνης της περιόδου είναι η Ρόζα Παρκς, η οποία αρνήθηκε να παραχωρήσει την θέση της. Αυτή η κίνηση οδήγησε σε ειρηνικές διαδηλώσεις, υπό τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Jr., με μποϋκοτάζ 381 ημερών των δημοσίων συγκοινωνιών. Χαρακτηριστικό σύνθημα της εποχής ήταν «θα περπατήσετε σήμερα ώστε αύριο τα εγγόνια σας να πάρουν το λεωφορείο χωρίς να ταπεινώνονται..».
Οκτώ χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 1963 λαμβάνει χώρα η «πορεία προς την Ουάσινγκτον για δουλειά και ελευθερία». Έναν αιώνα μετά την Διακήρυξη της Χειραφέτησης και το τέλος της δουλείας, η καταπάτηση και ο περιορισμός των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών συνεχιζόταν. Επιστέγασμα της συγκεκριμένης διαμαρτυρίας ήταν ο πλέον γνωστός λόγος «I have a dream..» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, στο Μνημείο του Αβραάμ Λίνκολν στην Ουάσινγκτον μπροστά σε περίπου 250,000 ανθρώπους. Μολονότι ήταν προγραμματισμένα 4 λεπτά, ο λόγος διήρκησε 17 και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους λόγους στην ιστορία.
Η διάκριση και περιθωριοποίηση των Αφροαμερικανών μεταξύ του 1950 και του 1960 φαινόταν και στο γεγονός πως δεν είχαν δικαίωμα ψήφου σε πολλές νότιες πολιτείες των Η.Π.Α. To 1965 διοργανώθηκε η πορεία από την περιοχή Σέλμα της Αλαμπάμα στο Μοντγκόμερι, με κύριο αίτημα το δικαίωμα της ψήφου.
Παρά το γεγονός πως το δικαίωμα ψήφου είχε κατοχυρωθεί από το τέλος του Αμερικανικού Εμφυλίου το 1863, οι νότιες πολιτείες ψήφισαν και διατήρησαν μία σειρά μέτρων που στερούσαν από τους Αφροαμερικανούς το δικαίωμα ψήφου. Η περιοχή Σέλμα αποτέλεσε το εφαλτήριο για τις διαδηλώσεις κατά της παρεμπόδισης εγγραφής Αφροαμερικανών στους εκλογικούς καταλόγους.
Ειδικότερα, στην Σέλμα η περιθωριοποίηση των Αφροαμερικανών ήταν σε μεγάλο βαθμό καθώς παρόλο που κατοικούσαν 87.982 Αφροαμερικάνοι και 47,289 λευκοί, εκλογικά δικαιώματα είχαν μόλις 904 Αφροαμερικάνοι έναντι 24,037 λευκών. Απόρροια της συγκεκριμένης διαμαρτυρίας ήταν η θέσπιση του Νόμου περί εκλογικών δικαιωμάτων το 1965.
Είναι επίκαιρος σήμερα;
Η προσφορά του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στον αγώνα υπέρ της ισότητας, αξιοκρατίας και καταπολέμησης του φυλετικού διαχωρισμού είναι αξιοσημείωτη και συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην εδραίωση κινημάτων σε αυτό το πεδίο. Ωστόσο ακόμα και σήμερα, αν και σε καμία περίπτωση στον ίδιο βαθμό, παρατηρείται το στοιχείο του φυλετικού διαχωρισμού.
Τόσο οι εκδηλώσεις περιστατικών φυλετικού διαχωρισμού όσο και τα διδάγματα και οι φράσεις από το έργο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ διατηρούν το έργο του επίκαιρο και χρήσιμο για την διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας. Οι φράσεις του και η άρνηση διαμαρτυρίας μέσω βίας έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης, αναδεικνύοντας την ανάγκη για συνεχή πρόοδο, ευημερία και δικαιοσύνη.
Σε μία περίοδο κρίσης ηθών και αξιών, αλλά και αβεβαιότητας η σπουδαία ρητορική του παραμένει επίκαιρη, με την φράση του «If you can’t fly then run, if you can’t run then walk, if you can’t walk then crawl, but whatever you do you have to keep moving forward.» να πρέπει να αποτελεί οδηγό για τον καθένα.
(*) George Koulouris- Political Scientist based in Athens, working as Project Manager/Communication Specialist. His interests focus on social inclusion, education, employment, minority and human rights. He holds a degree in International & European studies from University of Piraeus and a Master of Arts on Sustainable Development.
Η βυθισμένη εκκλησία της Παναγίας της Άσσιας κινδυνεύει: Έκκληση για εγρήγορση…