Η κυβέρνηση της υπερδύναμης είχε σταματήσει να λειτουργεί. Η κυβέρνηση μιας πρώην υπερδύναμης, του Ηνωμένου Βασιλείου, έχει παραλύσει αφού δέχθηκε μια σειρά από αυτογκόλ.
Η Αγγελα Μέρκελ, που μέχρι πρόσφατα ήταν η ευρωπαία ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή, αποσύρεται. Ο Γάλλος πρόεδρος δέχεται ισχυρή πίεση από τα Κίτρινα Γιλέκα. Η Ιταλία, η χώρα με την έβδομη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, κυβερνάται από έναν συνασπισμό που οι ηγέτες του έχουν διαμετρικά αντίθετες ιδεολογίες και που δεν ξέρεις αν με τις δηλώσεις τους πρέπει να γελάσεις ή να κλάψεις.
Ο πρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης δεν κατέχει τη θέση αυτή επειδή το κόμμα του κέρδισε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά επειδή βγήκε κερδισμένος από μια πολύπλοκη κοινοβουλευτική διαδικασία. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, της μοναδικής δημοκρατίας της Μέσης Ανατολής, κατηγορείται από τις αστυνομικές αρχές για διαφθορά και απάτη: τους επόμενους μήνες, ο Βενιαμίν Νετανιάχου ή θα επανεκλεγεί ή θα πάει φυλακή.
Άλλοτε, οι δημοκρατικές κυβερνήσεις κατόρθωναν να φτάνουν σε συμφωνίες με τους αντιπάλους τους ή να συγκροτούν συμμαχίες που τους επέτρεπαν να λαμβάνουν αποφάσεις, να κυβερνούν. Τώρα, οι πολιτικοί αντίπαλοι μετατρέπονται συχνά σε ασυμφιλίωτους εχθρούς, κάτι που καθιστά αδύνατες τις συμφωνίες, τις συμμαχίες και τους συμβιβασμούς. Η πόλωση είναι μια πανδημία που έχει παγκοσμιοποιηθεί: τα συμπτώματά της είναι προφανή στις περισσότερες δημοκρατίες του πλανήτη.
Σε τι οφείλεται αυτή η τάση κατακερματισμού των κοινωνιών;
Η βραχύτητα αυτή ευνοεί τον εξτρεμισμό, αφού όσο πιο μικρό είναι ένα μήνυμα τόσο πιο φορτισμένο πρέπει να είναι για να κυκλοφορήσει ευρέως. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν υπάρχει χώρος, ούτε χρόνος ή υπομονή για τις αποχρώσεις ή τα κοινά σημεία κάποιων τοποθετήσεων. Όλα είναι ή πολύ άσπρα ή πολύ μαύρα. Και αυτό ενισχύει τους εξτρεμιστές και καθιστά δυσκολότερες τις συμφωνίες.
Επιπλέον, πολλοί από αυτούς τους νέους ανταγωνιστές στηρίζουν τη λειτουργία τους σε ταυτοτικούς παράγοντες: τη θρησκεία, το έθνος, τη γλώσσα, το φύλο. Η ιδέα είναι ότι οι παράγοντες αυτοί γεννούν παρόμοια ενδιαφέροντα και προτιμήσεις.
Η μόνη ελπίδα είναι ότι όπως η πόλωση προκαλεί παράλυση στις κυβερνήσεις ή ένα τοξικό πολιτικό περιβάλλον, έτσι μπορεί και να προκαλέσει αλλαγές και ρήξεις σε χώρες με διεφθαρμένα, μέτρια ή δυσλειτουργικά πολιτικά συστήματα.
Όπως υπάρχει καλή και κακή χοληστερίνη, έτσι υπάρχουν περιπτώσεις που η πολιτική πόλωση μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα.
(*) Ο Μοϊσές Ναΐμ είναι αρθρογράφος της El Pais – Πηγή: El Pais via ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μετέγραψε το «Μονόγραμμα», στον κώδικα Braille: Οι ανισότητες μας κάνουν να χάνουμε το φως μας