Ένας λαός σκορπισμένος ανά τον κόσμο, με μια αξιόλογη ιστορική και πολιτιστική διαδρομή, αναδεικνύεται ολοζώντανος και ανυπότακτος στο χρόνο μέσα από την έκθεση «Αρμενία!» του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης.
Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη έκθεση στην Αμερική που αφορά τα πολιτιστικά επιτεύγματα των Αρμενίων, τη γλώσσα και την θρησκευτική παράδοσή τους.
Η έκθεση είναι το αποτέλεσμα πολύχρονης προσπάθειας και σχεδιασμού της εφόρου και διευθύντριας της βυζαντινής τέχνης του Μητροπολιτικού Μουσείου, Έλεν Έβανς, γνωστής μας από τις εκθέσεις για το Βυζάντιο και της οποίας θέμα της διδακτορικής διατριβής της ήταν τα μεσαιωνικά χειρόγραφα του Αρμενικού Βασιλείου της Κιλικίας.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε στην επέτειο της Ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας της Αρμενίας στις 21 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 13 Ιανουαρίου 2019.
Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιούνται αρκετές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και διαλέξεις.
Ο επιμελητής της έκθεσης, Γκρίφιθ Μαν, επεσήμανε ότι «είναι μια έκθεση που αποτυπώνει τη διατήρηση ενός θαυμαστού πολιτισμού από τον λαό της Αρμενίας, προσφέροντας στους μη Αρμένιους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν και να μελετήσουν την πολιτιστική παράδοση της Αρμενίας και των ξεχωριστών τρόπων αλληλεπίδρασης του πολιτισμού της με άλλους πολιτισμούς των γύρω περιοχών».
Ανάμεσα στα 140 και πλέον εκθέματα περιλαμβάνονται πραγματικοί θησαυροί της αρμενικής μεσαιωνικής τέχνης, σπάνια τυπωμένα βιβλία, ευαγγέλια, συναξάρια, χειρόγραφα, άμφια και φύλλα περγαμηνής, μοναδικά κλωστοϋφαντουργικά και εκκλησιαστικά σκεύη, χρυσά σκουλαρίκια, κρεμαστά μενταγιόν, επιχρυσωμένες λειψανοθήκες, σταυρόπετρες (khachkars) και διακοσμητικά από την Αγία Έδρα του Ετσμιατζίν.
Επίσης, παρουσιάζεται μια περίτεχνη κεντημένη απεικόνιση «του οράματος της καθόδου του μονογενούς Ιησού Χριστού στον Καθεδρικό Ναό του Ετσμιατζίν παρουσία του Αγίου Γρηγορίου του Φωτιστή και του Βασιλιά Τιριδάτη».
Σύμφωνα με την δρα Έβανς, «ο ρόλος του Αρμενικού Βασιλείου της Κιλικίας ή Μικρής Αρμενίας, ως του σημαντικότερου δυτικού άκρου των αρμενικών εμπορικών δρόμων στην Ανατολή, μέχρι την πτώση του τον 14ο αιώνα, είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα της έκθεσης. Επίσης, τα χειρόγραφα Ματενανταράν από τα πρώτα δείγματα αρμενικών χειρογράφων που επεξεργάζονται κείμενα από τη Νέα Τζούλφα, βοηθούν στο να ανιχνεύσουμε την επέκταση των Αρμενίων από την πατρίδα τους δυτικά προς την Κιλικία και πέρα προς την Κριμαία και την Ιταλία, κατόπιν στην Μεγάλη Αρμενία και ανατολικά στους Αρμένιους στη Νέα Τζούλφα, το αρμενικό τμήμα του Ισπαχάν, που ξεκίνησε την εποχή του Σάχη Αμπάς».
Στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι «έχοντας μελετήσει τη βυζαντινή τέχνη, πιστεύω ότι η Αρμενία έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Η Αρμενία είναι εκεί από όπου ξεκίνησε ο Δρόμος του Μεταξιού με κατεύθυνση από τη Δύση ή τελείωνε εκεί με κατεύθυνση από την Ανατολή. Θεωρώ ότι αυτός ο πολιτισμός πρέπει να μελετηθεί περισσότερο σε βάθος, ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί ευρύτερα».
Ένα από τα σημαντικά στοιχεία που προβάλλουν οι διοργανωτές είναι η εξαιρετική αρχιτεκτονική παράδοση της Αρμενίας, που αποτελεί μεγάλο μέρος της έκθεσης, με σπάνια έργα και εντυπωσιακά ανάγλυφα, καθώς και με τις μοναδικές σταυρόπετρες (Αρμενικά Χατσκάρ).
Στο χώρο της έκθεσης ακούγονται εκκλησιαστικά άσματα και οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την ομορφιά της αρμενικής γλώσσας. Σε περίοπτη θέση εμφανίζεται το Όρος Αραράτ, σύμβολο ενάντια στη λήθη, συμπορευόμενο με την εθνική ταυτότητα και τους αγώνες του Αρμενικού λαού για δικαίωση της μνήμης.
Ναι είμαι πολύ ανάγωγος κύριε Ερντογάν: Δεν σέβομαι όσους φωνάζουν ο Αλλάχ είναι μεγάλος…