Κι όμως, υπάρχει αισιοδοξία για το Κυπριακό: Θα χάσουν οι υποστηρικτές της “όποιας λύσης”
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το Κοσσυφοπέδιο και η “σχέση” με την τουρκική αποσχιστική οντότητα στην Κύπρο: Η Λευκωσία να προσέξει όσους ανακινούν τέτοιου είδους ζητήματα με κίνδυνο για το νησί
Σθεναρή υποστήριξη στο σχήμα 3+1 από τον βουλευτή Michael Lawler: Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ συνιστούν πυλώνες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, τόνισε ο Κρις Πάππας
Αλέξανδρος Δρίβας
Υποψήφιος Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων.
Το Κυπριακό Ζήτημα, είναι διεθνές. Τόσο η δημιουργία του (Αττίλας και παράνομη-απάνθρωπη τουρκική εισβολή) όσο και η διαδικασία επίλυσής του (και η όποια επίλυσή του) θα επιφέρουν όχι μόνο περιφερειακές εξελίξεις αλλά και νομικές. Το Διεθνές Δίκαιο, δε θα είναι ποτέ πια το ίδιο. Από τον Νοέμβρη του 2013, έχουν περάσει 3 χρόνια. Εκείνη την περίοδο, διαβάζαμε πως γοργά τρέχουν οι εξελίξεις για κάποια επίλυση του ζητήματος.
Ο Σεργκέϊ Λαβρόφ, διεμήνυσε τότε πως «Χωρίς τη Ρωσία, δε θα λυθεί το Κυπριακό». Λίγες μέρες μετά, ξέσπασε η «πυρκαγιά» στην Ουκρανία και το Κυπριακό, πέρασε ξανά στο στάδιο «συνεχίστε τις επαφές, να λέμε οτι κάνουμε διαπραγματεύσεις». Και πως να κάνεις άλλωστε διαπραγματεύσεις με τον εισβολέα, με τη χώρα που όποιον και αν έχει στην κορυφή της εξουσίας, είναι αδιάλλακτη και μονίμως απειλητική; Πραγματικά, αν κάποιος κάνει μια προσεκτική ανάλυση σε διάφορες περιπτώσεις στη διεθνή πολιτική, (από αυτές που αφορούν τον τομέα territorial disputes) δε θα βρείτε δρώντα τόσο προκλητικό (παγκοσμίως) από την Τουρκία, εκτός αν μπούμε στον πειρασμό να μιλήσουμε για τη Βόρεια Κορέα.
Το Κυπριακό Ζήτημα, από την αρχή του (1974) έχει θέσει τετελεσμένα. Η σημερινή του πορεία, μοιάζει να ακολουθεί εκείνα τα τετελεσμένα. Παρόλα αυτά, και έχοντας μια Ελλάδα που από την παθητικότητα και τον κατευνασμό απέναντι στην Τουρκία έχει περάσει στην ομολογία της ήττας, υπάρχουν άλλοι περιφερειακοί και διεθνείς –συστημικοί θα λέγαμε στην ακαδημαϊκή γλώσσα- που μας βάζουν στον πειρασμό να «ποντάρουμε» σε καταλήξεις του Κυπριακού που δεν τις περιμένουμε.
Η δομή του διεθνούς συστήματος και το Κυπριακό.
Το Κυπριακό Ζήτημα προέκυψε στον Ψυχρό Πόλεμο. Τότε, υπερεκτιμημένοι δρώντες της Εσπερίας και ειδικά των ΗΠΑ, (σήμερα στις ΗΠΑ πολλοί παραδέχονται οτι ο Κύριος Κίσινγκερ και οι «σοφές» και «αλάνθαστες» αποφάσεις και συμβουλές του, μόνο ως τέτοιες δεν μπορούν σήμερα να χαρακτηριστούν) έβαλαν ως προτεραιότητα τη διατήρηση του δυτικού status quo με κάθε κόστος. Ένα από αυτά τα «κάθε», ήταν η Κύπρος. Αρχικά, η αμερικανική ηγεσία δεν έβλεπε με καλό μάτι μια πλειοδοσία υπέρ της Τουρκίας. Τα λάθη Αθήνας και Λευκωσίας, έδωσαν την αφορμή στη νεόκοπη στις διεθνείς υποθέσεις τότε Αμερική (κληρονομώντας βρετανικές ανομίες και αμαρτήματα) να δώσει πράσινο φως για την πιο βάρβαρη εισβολή που έλαβε χώρα στον μετα-Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κόσμο.
Για τις ΗΠΑ, τα πράγματα ήταν απλά. Η «μπάρα» γεωστρατηγικού πλεονεκτήματος σε βάρος του μαλακού υπογαστρίου της ΕΣΣΔ (σημερινή Ουκρανία και Κάυκασος) ήταν η Τουρκία. Αν η ΕΣΣΔ αποκτούσε επιρροή και οπλισμό στην Κύπρο, τότε αυτό το πλεονέκτημα, στη γλώσσα του Κυρίου Κίσινγκερ (που πολύ τον αγαπά η ελληνική ακαδημία…) θα γινόταν nullified. Θα μηδενιζόταν, καθώς η ΕΣΣΔ, θα βρισκόταν στη Μεσόγειο και ταυτόχρονα στη Μέση Ανατολή, και κάτω από το μαλακό υπογάστριο του ΝΑΤΟ. Γεωστρατηγική καταστροφή για τη Δύση. Έτσι, οι συνομιλούντες –λίγα χρόνια πριν- με τους Ναζί, οι Τούρκοι οι οποίοι δεν συνεισέφεραν σε κανέναν από τους δύο πολέμους, βρέθηκαν να φοράνε φέσι με βάρβαρο τρόπο στη μισή Κύπρο. Το διεθνές σύστημα και η δομή αυτού, εκείνη την περίοδο, προωθούσε ΄τετοιες «λύσεις», μηδενικού αθροίσματος.
Αν τότε η Τουρκία χρειαζόταν να πάρει και την Αίγυπτο, θα της διδόταν προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισορροπία τρόμου του Ψυχρού Πολέμου. Ο κόσμος μετά το 1991, αναδύεται διαφορετικός. Σήμερα, λίγο πριν την αυγή του 2017, 26 χρόνια μετά από το τυπικό τέλος του διπολισμού, ένα άλλο διεθνές σύστημα και μια άλλη δομή έχουν προκύψει.
Η τάση για μικρότερη κυριαρχία.
Ο σημερινός κόσμος είναι αρκετά «μπερδεμένος», λιγότερο –απειρο-ελάχιστα- συμμετρικός, θα λέγαμε ακαδημαϊκά. Πολλοί δρώντες (ιδιωτική πρωτοβουλία) επηρεάζουν «λομπάροντας» κυβερνήσεις μεγάλων δυνάμεων. Όσο πιο «ελεύθερο» και δεκτικό είναι ένα σύστημα στο lobbying τόσο πιο δύσκολο είναι να δούμε ποιά είναι η εξωτερική του πολιτική. Οι ΗΠΑ για παράδειγμα, πάνε στην εξωτερική τους πολιτική από το κακό στο χειρότερο καθώς άφησαν «ολιγάρχες» (όπως θα λέγαμε για τα βυζαντινά χρόνια και την παρακμή της αυτοκρατορίας) να ορίζουν την εξωτερική τους πολιτική. Οι ΗΠΑ, εγκλωβίστηκαν σε αυτό που οι ίδιοι αποκαλούν Greater Middle East.
Ο σημερινός κόσμος, έχει πολλούς πόλους. Ως εκ τούτου, η προσφορά «ασφάλειας» τείνει να γίνεται φθηνότερη λόγω ανταγωνισμού. Οι χώρες που παλαιότερα λέγονταν pivotal states (κράτη-μοχλοί) και αναλάμβαναν βάρη μεγάλων δυνάμεων έναντι αδράς αμοιβής, δεν μπορούν να «πληρωθούν» καλά. Δεν υπάρχουν τα χρήματα της όποιας υπεραξίας. Η Τουρκία, εξαργύρωσε την «γεωπολιτική υπεραξία» της στον Ψυχρό Πόλεμο. Σήμερα, όσα και να ζητάει, (βλ. Συρία και νεο-οθωμανισμός) όσο αφελείς και αν ήταν κάποιοι στις ΗΠΑ ώστε να θεωρήσουν το τότε «πουλέν» του Γκιουλέν «φιλελεύθερο κομιστή ενός ήπιου Ισλάμ στη Μέση Ανατολή», μιλάμε για πράγματα που δεν μπορούν στο τέλος να γίνουν. Δε γίνεται να μεγαλώσουν σήμερα κράτη σαν την Τουρκία. Απόδειξη; Η απόφαση των ΗΠΑ για προσέγγιση ενός κράτους που μέχρι λίγα έτη πριν ανήκε στον «άξονα του κακού» και στην αμερικανική λίστα των rogue states (κράτη παρίες-ταραξίες).
Κάνουμε λόγο για το Ιράν. Στους «νοερούς νόμους» της γεωπολιτικής, είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ πως όσο πιο κοντά έρχονται οι ΗΠΑ με το Ιράν, τόσο λιγότερο τους είναι χρήσιμο το πάλαι ποτέ «τουρκικό γεωπολιτικό μονοπώλιο». Η αφέλεια της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, επηρεάστηκε από την αντίστοιχη της Μ. Βρετανίας που έδειχνε μια τουρκολαγνεία (υποτιμητική ακόμη και για κάποιον οπαδό του MHP στην Τουρκία). Η τάση για μικρότερη κυριαρχία συμβαδίζει με την τάση για λιγότερα οφέλη. Πολύ απλά, οι ΗΠΑ, ΔΕΝ έχουν για να δώσουν αυτά που «καλοπερασάκηδες» της εποχής του Ψυχρού Πολέμου (βλ. Τουρκία και Γερμανία) είχαν μάθει να παίρνουν. Το παιχνίδι έχει αλλάξει και χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία (ακόμη και η Ρωσία) αποδεικνύουν οτι μπορεί να γίνει η «δουλειά» πολύ φθηνότερα. Στην Ευρώπη, η συρρίκνωση εδαφών, ξεκίνησε με την αυγή της μεταψυχροπολεμικής εποχής (βλ. πρώην χώρες ΕΣΣΔ και πρώην Γιουγκοσλαβία). Η σημερινή Ε.Ε, έχει από τον Ιούλη ένα Brexit. Η θεσμική και εδαφική υφή των περιφερειών, κατακερματίζεται. Τί γίνεται στην Ουκρανία; Τί γίνεται στη Συρία;
Άλλο τα lobbies και άλλο ο Πολιτικός Ρεαλισμός και η διευθέτηση του χάους.
Φαίνεται πως ο Τrump, άρχισε να τραβάει μανίκια 2 μήνες πριν αναλάβει και επίσημα. Είτε πετύχει, είτε αποτύχει, το μόνο σίγουρο είναι οτι είναι φιλόδοξος και θέλει να αφήσει τη στάμπα του στις ΗΠΑ. Ήδη έκανε λόγο για το ΤΡΡ και το ΤΤΙΡ. Ο Flynn, γνωστός «λομπίστας» πλησίον της Τουρκίας, έφερε ανησυχία σε Ελλάδα και Κύπρο. Μέχρι να δούμε, ας θυμόμαστε δύο πράγματα. Εκεί που έμπλεξε η Τουρκία, κανέναν lobby δεν τη σώζει. Δεύτερον, το τουρκικό lobby είναι «γκιουλενικό». Τι σχέσεις έχει ο Ερντογάν και η Τουρκία με τον Γκιουλέν; Δεν τη λέμε και «ερωτική»…
H Αμερική, είναι «πολλές Αμερικές». Το σύστημα των «ομάδων πίεσης» και του δαρβινισμού αυτού (το αμερικανικό κράτος ακολουθούσε την πιο πλούσια- άρα πιο ισχυρή ομάδα ξένων συμφερόντων) οδήγησαν τις ΗΠΑ σε μεγάλες απώλειες και στο να αναρωτιόμαστε σήμερα, ποιά είναι η πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή; Αν οι δικές μας ερωτήσεις συνιστούν θράσος, τότε ας ρωτήσουμε ένα κράτος-πρότυπο στο ζήτημα λήψης και πρόληψης αποφάσεων, το Ισραήλ. Το γραφειοκρατικό μοντέλο λήψης αποφάσεων, μας δίνει γνώσεις για το πώς τα «γραφεία» κοντράρονται και αντιμάχονται μεταξύ τους στην εξωτερική πολιτική και έτσι ένα κράτος, δε βγάζει μια ξεκάθαρη και ενιαία φωνή.
Κάποια Αμερική (από τις «πολλές») δε θέλει την Κύπρο να τη δώσει φυλαχτό στην Τουρκία.
Στις κοινωνικές επιστήμες (αλλά και στην πολιτική την πρακτική) δίκιο έχει εκείνος που τεκμηριώνει, έλεγε ο τεράστιος Μπέντζαμιν Ντ’ Ισραέλι. Η αισιοδοξία του γράφοντος μπορεί όντως να κυμαίνεται σε επίπεδα αφέλειας γι’ αυτό και κάνει απόπειρα παρουσίασης κάποιων επιχειρημάτων στα οποία οι ΗΠΑ, αν αποφασίσουν την παράδοση της Ελληνικής Μεγαλόνησου, αποφασίζουν και το τέλος της κυριαρχίας τους στο λεγόμενο Rimland.
Όσες συνομιλίες και αν γίνουν, όσα Ανάν και να φτιαχτούν ως «τελικές ευκαιρίες», ακόμη και αν εμφανιστούν «διζωνικά τετελεσμένα», ας μην είμαστε σίγουροι οτι θα διαρκέσουν.
Η Τουρκία, αν καταλάβει την Κύπρο, γίνεται υπερδύναμη της Ανατολικής Μεσογείου. Με άλλα λόγια, πανάκριβη σαν pivotal state. Όπως είπαμε, οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον τα χρήματα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) να συντηρήσουν τέτοιες –χυδαϊστί- «ερωμένες». Οι συζητήσεις που γίνονται σε κορυφαία αμερικανικά think tanks για κάποιας μορφής Κουρδιστάν, αυτό το σκοπό έχουν άλλωστε. Τη δημιουργία «φθηνών» ζωνών στην περιοχή που θα ικανοποιούν τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η Τουρκία, ελέγχοντας την Κύπρο δε θα «ακούει» κανέναν και τίποτε. Η Ε.Ε, θα αναγκαστεί να υποκύπτει σε τουρκικούς εκβιασμούς πολύ μεγαλύτερους από τους σημερινούς για το προσφυγικό. Ένα πολύ απτό και θεμελιώδες επιχείρημα του γράφοντος, αποτελεί και η λεγόμενη ενεργειακή διαφοροποίηση που επιθυμούν να δουν στην πράξη οι ΗΠΑ. Η ενεργειακή διαφοροποίηση / λιγότερη ενεργειακή εξάρτηση της Ε.Ε από τη Ρωσία. Πάλι με «Κισιγκεριανούς» όρους, το πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής «χειραφέτησης» από τη ρωσική ενέργεια, θα γίνει nullified. Η Τουρκία, αν βρεθούν και τα άλλα κοιτάσματα που λέγεται οτι υπάρχουν στη Μεγαλόνησο, θα τα χρησιμοποιεί και αυτά ως «μαστίγιο απειλών» στην Ε.Ε. Η Τουρκία, μέσα από την Κύρπο μπορεί να χαλάσει ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.
Αν η Τουρκία πετύχει και κάτι στη Συρία, τότε πιάνει μεγάλο μέρος της Εύφορης Ημισελήνου. Της καρδιάς (σε αξία) της Ευρύτερης Περιοχής της Μέσης Ανατολής. Το Ισραήλ, θα «σκάσει» κυριολεκτικά. Το Ισραήλ, όπως προαναφέραμε, είναι σοβαρό κράτος. Και στο Ισραήλ υπάρχουν εταιρείες αλλά ό,τι δεν προωθεί τα συμφέροντα του ισραηλινού κράτους, εξετάζεται ξανά και ξανά. Το Ισραήλ ξέρει πως αν το Ιράν τελικά «μαλακώσει», η νέα απειλή γι’ αυτό, είναι η Τουρκία. Η σοβαρότητα του Ισραήλ, έγκειται στο οτι ξέρει οτι δεν είναι θέμα Ερντογάν μόνο η απειλή. Οι αριθμοί της Τουρκίας και το projection αυτών των αριθμών σε μια 20ετία, είναι τρομακτικοί για το Ισραήλ. Τόσο πληθυσμιακά, όσο και σε δυναμική αγοράς (φθηνλα εργατικά χέρια).
Τα ανοίγματα που έχει κάνει η Τουρκία, είναι μεγάλα, το νερό υπάρχει ως μείζον ζήτημα εκεί και το Ισραήλ δε θα ήθελε να έχει «φάτσα» την Τουρκία στην Κύπρο, όταν στην Παλαιστίνη, βαφτίζουν ακόμη τα παιδιά τους «Ταγίπ» επειδή το τζιχαντιστικό δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου, θέλησε να κάνει μια άνευ ουσίας «παράσταση υποστήριξης» στους Παλαιστίνιους πριν 4-5 χρόνια. Το Ισραήλ, δεν μπορεί να έχει μια Τουρκία ισχυρή και μεγάλη εδαφικά και ο Trump θα το έχει ήδη μάθει αυτό, καθώς ο ίδιος έχει πει οτι ο πιο αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, είναι το Ισραήλ.
Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι πιο «φθηνές» και πιο «μικρές».
Το μόνο για το οποίο ο γράφων διεκδικεί κάποιο μερίδιο αλήθειας, δεν είναι στην αισιοδοξία που έχει για την τελική –όταν αυτή έλθει- έκβαση του Κυπριακού. Διεκδικεί στο οτι πρέπει να πάρουμε απόφαση πως ο σημερινός κόσμος (δομικά) προωθεί τον κατακερματισμό και τα μικρότερα (εντός και εκτός « ») κράτη. Ο κόσμος αυτός, δεν μπορεί και δεν αντέχει τους μεγάλους και μάλιστα, τους πολλούς μεγάλους. Ήδη το διεθνές τραπέζι, έχει «κλείσει». Υπάρχουν περίπου 10 πυρηνικές δυνάμεις. Στον κόσμο που διαμορφώνεται, κερδίζει ο «μικρός». Γιατί; Γιατί είναι πιο «φθηνός».
Οι ΗΠΑ, έχουν θέσει ως στρατηγικό στόχο του 21ου αιώνα, τη μη ανάδειξη κάποιας περιφερειακής δύναμης σε οποιαδήποτε περιφέρεια του πλανήτη. Η Τουρκία, με την Κύπρο, γίνεται αυτόματα. Μετά, για να «μικρύνει» μια τέτοια περιφερειακή δύναμη, πρέπει να γίνει ό,τι και με τους Βρετανούς, όταν κάποτε δέχτηκαν οτι υπήρχε τελικά «Ανατολικό Ζήτημα», καθώς οι τότε Τούρκοι (Οθ. Αυτοκρατορία) έκλειναν το Σουέζ όποτε θεωρούσαν οτι «ακρίβηναν». Στην Τουρκία, ένα χάος, θα έχει απίστευτες συνέπειες για τη Μέση Ανατολή. Άρα τετελεσμένα που θα κάνουν την Τουρκία πρώτα «μεγάλη» και μετά «βλέπουμε», δεν μπορούν να λάβουν χώρα εύκολα. Από ναυάγιο σε ναυάγιο πάνε οι διαπραγματεύσεις και ένα τελευταίο έστω και επιφανειακό επιχείρημα για ορισμένους (το μέλλον θα δείξει πόσο επιφανειακό είναι) δόθηκε στην αρχή αυτού του κειμένου. Ο Λαβρόφ, το έχει τονίσει πολλές φορές (παρεπιπτόντως, ίσως ο καλύτερος Κυπριολόγος του πλανήτη σε γνώσεις για το Κυπριακό) οτι χωρίς τη Ρωσία δε λύνεται το Κυπριακό. Μη νομίζετε, η Ρωσία περιμένει να δει τι θα γίνει στη Συρία για να πάρει θέση για την Κύπρο. Η Τουρκία, δε θα μπορέσει να ικανοποιήσει και Ρωσία και ΗΠΑ.
Εμείς, έχουμε πολιτικούς της ‘όποιας λύσης». Οι μεγάλες δυνάμεις, για δικά τους συμφέροντα (Ρωσία πχ και έξοδος στη Μεσόγειο) ευτυχώς, δεν ξέρουν από «όποιες λύσεις». Αν δεν λήξει το χάος στη Συρία και αν δε διευθετηθούν οι ενεργειακοί διάδρομοι το μοίρασμα της πίττας, σταθερή λύση και σταθερή «όποια λύση», δε θα έχουμε στην Κύπρο και αυτό βέβαια, είναι προς όφελος του Ελληνισμού.