Οδικός χάρτης για επόμενη ημέρα στην Κύπρο: Μετεξέλιξη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ μετά τη συμφωνία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν αρχίσει την προετοιμασία για την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας στο Κυπριακό, διαμορφώνοντας και οδικό χάρτη εφαρμογής. Προετοιμασία για την περίοδο που θα ακολουθήσει μιας συμφωνίας στο Κυπριακό άρχισε, όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, την τελευταία περίοδο στα Ηνωμένα Έθνη εργάζονται συστηματικά για τη μετεξέλιξη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ με βάση ένα πρόγραμμα που προετοιμάζει τη Δύναμη για τη μετά τη λύση εποχή. Με βάση αυτόν τον προγραμματισμό, τα Ηνωμένα Έθνη επιχειρούν να διαμορφώσουν τους αριθμούς ( στρατός, αστυνομία, διοικητικό προσωπικό) που θα χρειάζονται για στελέχωση μετά τη λύση. Παράλληλα, στα πλαίσια αυτά καθορίσουν και τα νέα καθήκοντα καθώς και τους όρους εντολής για την αποστολή της Δύναμης.
Μια αναφορά σχετική με τις προετοιμασίες αυτές περιλήφθηκε και στο πρόσφατο ψήφισμα για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που αναφέρεται «στη σημασία του σχεδιασμού της μετάβασης σε σχέση με τη διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων και των απαραίτητων συστάσεων, για περαιτέρω προσαρμογές στους όρους εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τη σύνθεση της Δύναμης».
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ζητήσει προκαταρκτικά τις απόψεις των εμπλεκομένων, οι οποίες έχουν διαβιβασθεί, αλλά οι Οηέδες δεν επανήλθαν ούτε και έχουν κοινοποιήσει τις σκέψεις τους μέχρι σήμερα. Όπως, πάντως, πληροφορούμαστε, η Λευκωσία θεωρεί πως η Δύναμη θα πρέπει να διασφαλίζει στην πράξη την εφαρμογή της συμφωνίας. Αυτό προϋποθέτει αναφορά στο κεφάλαιο 7 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (μπορεί, όμως, να φανταστεί κανείς τι θα χρειάζεται κάθε φορά για να ενεργοποιηθεί το κεφάλαιο 7; Θα εξασφαλίζεται η συναίνεση όλων των παικτών στο Συμβούλιο Ασφαλείας;). Εν πάση περιπτώσει τη θέση αυτή, για το κεφάλαιο 7, είχε εγείρει η Λευκωσία και το 2004, ωστόσο, δεν έγινε αποδεκτή. Και τότε υπήρξε από την Γραμματεία ενόψει και του δημοψηφίσματος αλλαγή των όρων εντολής και της αποστολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ( και ονόματος).
Η τωρινή προετοιμασία του Διεθνούς Οργανισμού πέραν από ένα εσωτερικό ζήτημα, παραπέμπει και στο κλίμα που επιχειρεί να διαμορφώσει ο απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντα ότι βρισκόμαστε στο παρά πέντε από μια συμφωνία στο Κυπριακό. Το μήνυμα που δίνεται από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών είναι ότι «βαδίζουμε προς το τέλος» και ότι «η χρονική συγκυρία είναι κατάλληλη για την προετοιμασία μετεξέλιξης της Δύναμης». Η κινητικότητα στο πεδίο αυτό, ενισχύει τις εντυπώσεις που δημιουργούνται από την Γραμματεία του ΟΗΕ, η οποία ενημερώνει τρίτες χώρες πως η διαδικασία φθάνει στο τέλος της. Διαπίστωση που δεν επιβεβαιώνεται στο τραπέζρι των διαπραγματεύσεων.
Σημειώνεται συναφώς ότι προετοιμασίες για την επόμενη ημέρα γίνονται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που αφορούν το Πρωτόκολλο 10 και την άρση της αναστολής του κοινοτικού κεκτημένου στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η προηγούμενη Προεδρία της Ε.Ε., η ολλανδική, είχε ενημέρωση τη Λευκωσία πως σε τεχνοκρατικό επίπεδο στις Βρυξέλλες είχε αρχίσει η προετοιμασία για την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας στο Κυπριακό. Στις Βρυξέλλες θεωρούν πως αυτή η κινητικότητα έχει χαρακτήρα προετοιμασίας και συνηθίζεται να γίνεται έγκαιρα για να μην αιφνιδιαστούν από τυχόν εξελίξεις.
Ενεργειακό πάζλ σε δυο πεδία
Η επίσκεψη-αστραπή την περασμένη Κυριακή στο Ισραήλ του Προέδρου της Δημοκρατίας και οι συνομιλίες που είχε με τον Πρωθυπουργό, Βενιαμίν Νετανιάχου, καθώς και η ανακοίνωση των εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον στον τρίτο γύρο αδειοδότησης τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ, συνθέτουν τις εξελίξεις στο πεδίο της Ενέργειας.
Δύσκολη η επόμενη μέρα ως προς τις αποφάσεις επιλογής των εταιρειών, δυσκολότερος ο δρόμος της διαχείρισης των ενεργειακών. Πώς θα προχωρήσει η διαδικασία με στόχο την αξιοποίηση του φυσικού αερίου χωρίς τουρκικά εμπόδια; Θα υπάρξουν πιέσεις για κλείσιμο του Κυπριακού, ώστε να μην υπάρχουν για τις εταιρείες προσκόμματα στην αξιοποίηση του αερίου;
Παράλληλα, αν και δεν είναι της παρούσης, θα πρέπει να τύχει διαχείρισης και η επιμονή του Ισραήλ να έχει ως επιλογή τη μεταφορά αερίου με αγωγό στην Τουρκία. Το θέμα εάν προκύψει χρονικά θα γίνει σε ένα χρόνο. Η επίσκεψη στο Ισραήλ το άνοιξε από τώρα.
Τρικλοποδιά με αγγλικό χρώμα για αγνοούμενους
Δεν δέχθηκαν καμία ενισχυτική διατύπωση στο ψήφισμα για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για το θέμα των αγνοουμένων οι αγγλοαμερικανικοί. Με βασικό πρωταγωνιστή τους Βρετανούς, αποτράπηκε ακόμη και η διατύπωση που είχε περιληφθεί στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τη συμβολή της Τουρκίας στις προσπάθειες διερεύνησης της τύχης των αγνοουμένων. Ως εκ τούτου μπλοκαρίστηκε μια αναφορά πως ο τουρκικός στρατός θα καλείτο να παράσχει όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία προς τη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων ( ΔΕΑ).
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Φ», η Τουρκία δραστηριοποιήθηκε έντονα και παρασκηνιακά πριν από την έγκριση του ψηφίσματος αλλά και για το περιεχόμενο των δυο εκθέσεων, για τις καλές υπηρεσίες και την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Τουρκίας πραγματοποίησε πολλές επαφές επιχειρώντας να προωθήσει τρεις βασικούς άξονες πολιτικής:
Πρώτο, να μην υπάρξει αναφορά στο θέμα των αγνοουμένων πέραν από μια γενική έκκληση.
Δεύτερο, να γίνει αναφορά σε λύση του Κυπριακού εντός του 2016.
Τρίτο, να υπάρξει αναφορά στα ΜΟΕ και στο γεγονός ότι δεν έχουν εφαρμοστεί μια σειρά από συμφωνημένα μέτρα, όπως το θέμα των τηλεπικοινωνιών αλλά και η καθυστέρηση που παρατηρείται στο άνοιγμα των οδοφραγμάτων σε Δερύνεια και Λεύκα- Απλίκι.
Είναι προφανές πως και οι τρείς στόχοι της τουρκικής πλευράς συνδέονται πρωτίστως με το παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών που έχει ήδη αρχίσει. Είναι δε προφανές πως τόσο η Άγκυρα όσο και ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί έχουν αρχίσει συστηματικά και μεθοδικά να φορτωθεί ενδεχόμενο αδιέξοδο στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Γι αυτό και η επιμονή σε συμφωνία εντός του 2016 ενώ προσφάτως αναδεικνύει και τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή ΜΟΕ.