Το πνεύμα του Κρόιφ θα συνεχίσει για πολλά χρόνια να χορεύει στα γήπεδα του κόσμου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
του Μαρτέν Κουτιριέ *
Στο ποδόσφαιρο παίζουν πάντα έντεκα εναντίον έντεκα. Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Κι όμως, στη διάρκεια των σαράντα τελευταίων ετών ο βασιλιάς των σπορ έχει υποστεί μια βαθιά μετάλλαξη. Άλλοτε, ας πούμε, μόλις τελείωνε ο αγώνας άναβαν τα τσιγάρα και κοκκίνιζαν τα ποτήρια. Τώρα, τα πάντα υπακούουν σε μια αυστηρή δίαιτα.
Οι πιο θεαματικές μεταμορφώσεις, όμως, είναι φυσικού και οικονομικού χαρακτήρα. Το 1983, η Τότεναμ έγινε η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα που μπήκε στο χρηματιστήριο. Το 1995, η απόφαση Μποσμάν απελευθέρωσε την αγορά των μεταγραφών στην Ευρώπη. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα γνώρισαν αλματώδη άνοδο, το ποδόσφαιρο έγινε μια πραγματική βιομηχανία, χάνοντας τους χυμούς του. Και οι ποδοσφαιριστές αποκόπηκαν από τον κόσμο, πρωταγωνιστώντας πλέον σε όλο και πιο σκηνοθετημένα παιχνίδια. Οι τηλεθεατές αυξήθηκαν, αλλά η συμμετοχή τους στο παιχνίδι μειώθηκε.
Η ξαφνική αναγγελία του θανάτου του Γιόχαν Κρόιφ έφερε στον νου μας νοσταλγικές εικόνες από μια διάνοια του ποδοσφαίρου, βγαλμένες από μια εποχή που δεν είχε καμιά σχέση με τη σημερινή υπερβολική δόση των τηλεοπτικών μεταδόσεων, όπου οι σχολιαστές προσπαθούν να διαφημίσουν τα προϊόντα τους ανεξαρτήτως του επιπέδου του αγώνα.
Ο Κρόιφ είχε το πάθος για ζωή ενός Στιβ Μακ Κουίν και την εσωτερική δύναμη ενός Μπγιορν Μποργκ. Αρχιτέκτονας του σύγχρονου ποδοσφαίρου, ήθελε τα πάντα. Γρήγορα. Ο Ολλανδός άσος κατάλαβε από τη δεκαετία του ’70 ότι το ποδόσφαιρο ήταν μπίζνες. Από τις πρώτες του επιτυχίες προσέλαβε έναν ατζέντη. Στο γήπεδο, δεν του έφτανε η νίκη. Έβγαζε αστραπές. Τις ίδιες αστραπές που έβγαζε πιτσιρικάς, όταν έπαιζε στους δρόμους του Άμστερνταμ.
Το ίδιο συμβαίνει άλλωστε και με τους σημερινούς σταρ, τον Μέσι, τον Ρονάλντο, τον Νεϊμάρ ή τον Ιμπραΐμοβιτς: Το στίγμα αυτής της γενιάς δεν θα μετρηθεί τόσο με τα γκολ που βάζουν οι παίκτες ή με τα εκατομμύρια που βγάζουν οι ομάδες τους από τις διαφημίσεις, όσο με τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις.
Αλλά ο Κρόιφ ήταν κάτι διαφορετικό. Όχι μόνο ως παίκτης, αλλά και ως προπονητής: Όπως έγραψαν μια μέρα οι Financial Times, μετέτρεψε τη Λα Μασία, την Ακαδημία Ποδοσφαίρου της Μπαρσελόνα, σε «πανεπιστήμιο της πάσας». Από το πανεπιστήμιο αυτό βγήκαν παίκτες όπως ο Τσάβι, ο Μέσι και ο Ινιέστα, που αντιστάθηκαν στα στερεότυπα. «Στις ομάδες μου» έλεγε ο Κρόιφ, «ο τερματοφύλακας είναι ο πρώτος επιθετικός και ο σκόρερ είναι ο πρώτος αμυντικός».
Έδινε πάσες. Γλιστρούσε, σαν τους χιονοδρόμους του μυθικού Elfstedentocht, του πρωταθλήματος που περνά από έντεκα πόλεις της Ολλανδίας. Κατάπινε τις αποστάσεις. Ντρίμπλαρε την επιθετικότητα και την κακία. Δημιουργούσε την αέναη κίνηση. Προκαλούσε μέθη. Προτιμούσε να ψυχαγωγεί από το να καταστρέφει. Μοίραζε παιχνίδι κι έβλεπε να σχηματίζονται χαμόγελα. Υπνώτιζε την μπάλα, αυτό το μοναδικό αντικείμενο του πόθου.
Σε μια συνέντευξη που έδωσε στην καταλανική τηλεόραση, ο Πεπ Γκουαρδιόλα, προπονητής της Μπάγερν και ένας από τους κληρονόμους του Κρόιφ, είπε: «Δεν είχα ιδέα από ποδόσφαιρο πριν γνωρίσω τον Κρόιφ. Έλεγε ότι πρέπει να στέλνεις την μπάλα εκεί που θέλεις εσύ, όχι να τρέχεις από πίσω της. Ο Μέσι, ο ποδοσφαιριστής που τρέχει λιγότερο απ’ όλους, είναι ο καλύτερος μαθητής του Κρόιφ…»
Το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει πολύ, αλλά το πνεύμα ενός υπέροχου και αξέχαστου αντικομφορμιστή θα συνεχίσει να χορεύει στα γήπεδα όλου του κόσμου.
(Πηγή: Le Figaro)
- Ο Μαρτέν Κουτιριέ είναι αρχισυντάκτης στο τμήμα αθλητικού ρεπορτάζ στην Le Figaro.