Ιράν, ο “αόρατος” σύμμαχος εναντίον των τζιχαντιστών
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σειρά άρθρων στα αμερικανικά ΜΜΕ αναφέρονται σήμερα στη συμμετοχή του Ιράν στον αγώνα κατά του ISIS, παρά την απουσία του στη χθεσινή συνάντηση της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους στις Βρυξέλλες, υπό τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, John Kerry.
Ο Howard LaFranchi σε άρθρο του στην CHRISTIAN SCIENCE MONITOR με τίτλο « Why is key player in Islamic State fight absent from coalition talks?» αναφέρει ότι από τη χθεσινή συνάντηση των 60 μελών της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους απουσίαζε ένα από τα πιο ενεργά κράτη στον αγώνα για την αναχαίτιση και ενδεχομένως την διάλυση της εξτρεμιστικής οργάνωσης, δηλαδή το Ιράν.
Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, η απουσία του Ιράν από τις Βρυξέλλες υποδηλώνει την αντίθεση ορισμένων κρατών στην ιρανική συμμετοχή. Ιδιαίτερα αρνητικές εμφανίζονται η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία, καθώς η Άγκυρα επιδιώκει την ανατροπή του Σύρου Προέδρου Άσσαντ, ενώ εκλαμβάνει την ιρανική στήριξη προς τον Σύρο Πρόεδρο ως το σημαντικότερο εμπόδιο για τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Η σουνιτική Σαουδική Αραβία αντιμετωπίζει επίσης το σιιτικό Ιράν ως τον μεγαλύτερο αντίπαλο στην περιοχή.
Η ανησυχία στην περιοχή εντάθηκε τον προηγούμενο μήνα εξαιτίας της επιθυμίας των ΗΠΑ να δοθεί ένας μεγαλύτερος ρόλος στο Ιράν, καθώς δημοσιεύματα έκανα μνεία σε επιστολή του προέδρου Ομπάμα προς τον ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Ali Khamenai, στην οποία έδινε έμφαση στα κοινά συμφέροντα των δύο χωρών από την εξουδετέρωση της ισλαμικής οργάνωσης.
Ιρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν χθες ότι ιρανικά μαχητικά επιτέθηκαν πρόσφατα κατά στόχων του ISIS στο Ιράκ, στο πλαίσιο του καινοφανούς τρόπου δράσης της Τεχεράνης να πραγματοποιεί πλέον ανοιχτά στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πεδία μάχης του εξωτερικού και όχι κρυφά ή μέσω άλλων, αναφέρουν οι Tim Arango και Thomas Erdbrink σε ανταπόκρισή τους από τη Βαγδάτη στου NEW YORK TIMES με τίτλο «U.S. and Iran Both Attack ISIS, but Try Not to Look Like Allies».
Η μεταβολή αυτή οφείλεται εν μέρει στην ολοένα μεγαλύτερη εμπλοκή του Ιράν κατά των Ισλαμιστών Σουνιτών στο Ιράκ, αλλά αντανακλά παράλληλα την βαθειά αλλαγή στην στρατηγική του Ιράν, που καταφεύγει πλέον στην επίδειξη σκληρής δύναμης «hard power» στην προσπάθειά του να διευρύνει την επιρροή του Σιιτών στην περιοχή.
Η νέα στρατιωτική προσέγγιση υπογραμμίζει την ασυνήθιστη προσέγγιση συμφερόντων τόσο στο Ιράκ, όσο και στη Συρία, όπου Τεχεράνη και Ουάσιγκτον πολεμούν τον ίδιο εχθρό με ολοένα πιο δημόσιο τρόπο. Μολονότι δεν υπάρχει απευθείας συνεργασία μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ, έχει εφαρμοσθεί de facto σύμφωνο μη επιθετικότητας, το οποίο καμία πλευρά δεν επιθυμεί να παραδεχτεί.
Πέραν της Συρίας η εμφανής μεταβολή της ιρανικής στρατηγικής γίνεται εύκολα αντιληπτή στο Ιράκ, όπου ακόμη και Αμερικανοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν τον αποφασιστικό ρόλο των στηριζόμενων από του Ιρανούς παραστρατιωτικών ομάδων, ιδιαίτερα στην προστασία της Βαγδάτης από τις επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους.
Οι ΗΠΑ δεν συνεργάζονται με τους Ιρανούς στη διενέργεια των αεροπορικών επιθέσεων κατά του Ισλαμικού Κράτους επεσήμαναν χθες Αμερικανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με ανταπόκριση του Dion Nissenbaum από την Ουάσιγκτον στη WALL STREET JOURNAL με τίτλο «U.S. Not Coordinating With Tehran on Airstrikes», γεγονός που αποτελεί ένδειξη ότι παρά την συνταύτιση συμφερόντων στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους η βαθειά δυσπιστία παραμένει.
Η επέμβαση του Ιράν στο Ιράκ θέτει ένα ισχυρό δίλημμα στους Αμερικανούς, οι οποίοι κρίνουν ευπρόσδεκτη την συνδρομή στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, αλλά ανησυχούν ότι η παρέμβαση της μεγαλύτερης σιιτικής δύναμης στην περιοχή θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις εθνοτικές συγκρούσεις.