Ο Ντόναλντ Τραμπ άνοιξε τον δρόμο για να εισχωρήσει στο διεθνές πολιτικό σύστημα ο όρος «fake news»
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Πανίκου Παναγιώτου
Οι μεγάλες υποσχέσεις, οι μεγάλοι λόγοι, τα μεγάλα έργα, τα μεγάλα οράματα συμπορεύονται με τις προεκλογικές περιόδους. Από τη μικρή Κύπρο έως την υπερδύναμη Αμερική παρατηρείται λίγο-πολύ το ίδιο φαινόμενο σε διαφορετικά μεγέθη και διαφορετικές επιπτώσεις. Με περισσή ευκολία λέγονται πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν ή δεν θα θέλουν να τα κάνουν όταν βρεθούν στην εξουσία.
Η προσπάθεια υφαρπαγής της ψήφου είναι διαχρονικό γνώρισμα, αλλά πλέον στην ψηφιακή εποχή λαμβάνει νέες διαστάσεις. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να ενισχύσουν την αλήθεια, αλλά και να την καταργήσουν. Ο Ντόναλντ Τραμπ άνοιξε τον δρόμο για να εισχωρήσει στο διεθνές πολιτικό σύστημα ο όρος «fake news» (ψευδείς ειδήσεις), ο οποίος μάλιστα ανακηρύχθηκε ως «Λέξη της Χρονιάς 2017» από το λεξικό Κόλινς. Επιπλέον, έξυπνοι αλγόριθμοι έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν πρόσωπα, εικόνες, ήχους και γεγονότα που δεν υπάρχουν και ουδέποτε συνέβησαν.
Όπως υποστηρίζουν ειδικοί, η τεχνητή νοημοσύνη έφτασε στο σημείο να αλλάζει είδη και μορφές αποδεικτικών στοιχείων. Οι αθώοι μπορεί να ενοχοποιούνται και οι ένοχοι να αθωώνονται. Η παραδοσιακή διαδικασία για να προβληθεί μια είδηση, που στηριζόταν πρώτα στη σοβαρή επεξεργασία του θέματος και στη διασταύρωση πληροφοριών, όλο και λιγοστεύει.
Μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας και των κάθε λογής μπλόγκερ και χάκερ, αυταρχικά καθεστώτα, επικίνδυνοι ηγέτες, πανίσχυροι κολοσσοί έχουν τη δυνατότητα να ποδηγετούν κοινωνίες, να αποπροσανατολίζουν χιλιάδες και εκατομμύρια άτομα, να δίνουν ψεύτικες ελπίδες και να προκαλούν σύγχυση στην κοινή γνώμη. Πολλές φορές δημιουργούν απάθεια, φόβο και απογοήτευση, με αποτέλεσμα να αυξάνονται συνεχώς οι ψηφοφόροι που δεν ψηφίζουν και δεν νοιάζονται για πρόσωπα, φορείς και συμφέροντα που λεηλατούν τη ζωή τους. Επίσης, αν στο τέλος αποδειχθεί «ρωσική εμπλοκή» στις αμερικανικές εκλογές, τότε η δημοκρατία, η ενημέρωση και η διεθνής κοινότητα θα έχουν υποστεί μια βαριά ήττα.
Σε όλον τον κόσμο ενισχύονται φωνές που κάνουν λόγο για την ανάγκη να ανταμωθούν πολίτες χωρίς να έχουν εμπόδιο τη διαφορετική κομματική και ιδεολογική προέλευσή τους και με σκοπό να διαμορφώσουν συνθήκες προάσπισης της αντικειμενικής πραγματικότητας. Στις ΗΠΑ επιχειρείται σε πανεπιστημιακούς χώρους και από ομάδες πολιτικού και κοινωνικού προβληματισμού να υπάρξει προσέγγιση. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες και δράσεις θα μπορούσαν να περιορίσουν τη διάδοση fake news. Κι όταν θα παρέχονται όλο και περισσότερα εχέγγυα για την προάσπιση της αλήθειας, τότε και οι υποψήφιοι για πολιτικά αξιώματα θα νιώθουν ασφυκτικά περιορισμένοι για να δίνουν μεγάλες (ψεύτικες) υποσχέσεις.