Έχει τελειώσει όντως η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη; Η αύξηση κόστους ζωής, η μείωση ζήτησης, το σταυρόλεξο με τις ανανεώσιμες πηγές την επεκτείνουν για μια ακόμη δεκαετία
Tank wagons on the premises of the HES oil depot at the port of Wilhelmshaven, northern Germany, 03 March 2022. EPA, FOCKE STRANGMANN
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Ευρώπη αφήνει πίσω της τους χειμερινούς μήνες με τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου να γεμίζουν σε υψηλά όλων των εποχών. Αυτή η αφθονία φυσικού αερίου επέτρεψε να πέσουν οι τιμές χονδρικής στην αγορά και οι λογαριασμοί οικιακής ενέργειας να μειώνονται προς τα επίπεδα που είδαμε τελευταία πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Λοιπόν, μετά από χρόνια στον κλοιό του εξοντωτικού κόστους για τη θέρμανση και την ηλεκτροδότηση των σπιτιών, τελείωσε η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης; Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η πτώση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και η πτώση των λογαριασμών έρχονται σε αντίθεση με ένα βαθύτερο οικονομικό hangover που θα μπορούσε να επεκταθεί την επόμενη δεκαετία.
«Τελείωσε η ενεργειακή κρίση; Όχι», λέει ο Tomas Marzec-Manser, επικεφαλής ανάλυσης αερίου στον πάροχο δεδομένων ICIS. «Θα έλεγα ότι διαχειριζόμαστε την κρίση. Αλλά η ευρύτερη οικονομική εικόνα έχει γίνει το δικό της τέρας».
Για περισσότερο από μια δεκαετία πριν από την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι ρωσικοί αγωγοί ήταν η μεγαλύτερη ενιαία πηγή εισαγόμενου φυσικού αερίου της Ευρώπης. Μετά την επίθεση της Μόσχας, αυτές οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά τα δύο τρίτα από την κορύφωσή τους το 2019, προκαλώντας σοκ στην αγορά που έσπρωξε τις τιμές χονδρικής σε σχεδόν 10 φορές το επίπεδο πριν από την κρίση.
Σήμερα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η άμεση κρίση στην παροχή φυσικού αερίου που εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά την πανδημία -και κλιμακώθηκε μετά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία- έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια χαλάρωσης.
Η Ευρώπη βγήκε από τον δεύτερο χειμώνα της χωρίς πρόσβαση στις ρωσικές προμήθειες με προμήθειες φυσικού αερίου σε ποσοστό ρεκόρ 59%, σύμφωνα με τον βιομηχανικό οργανισμό Gas Infrastructure Europe, χάρη στις εισαγωγές από τους αγωγούς της Νορβηγίας και τα θαλάσσια φορτία από τις ΗΠΑ.
Οι αποθηκες φυσικού αερίου θα είναι γεμάτες κατά 95% μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με το ICIS, πολύ πάνω από τον στόχο της ΕΕ να γεμίσουν οι εγκαταστάσεις στο 90% μέχρι τον Νοέμβριο. Αυτή η αφθονία φυσικού αερίου θα πρέπει να σημαίνει ότι οι τιμές της αγοράς θα συνεχίσουν να μειώνονται.
Οι πρώτες προβλέψεις δείχνουν ότι η τιμή αναφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μπορεί να πέσει στα 28,32 ευρώ/MWh (24,28 £/MWh) κατά τους θερινούς μήνες από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο, μειωμένη κατά περισσότερο από 17% από τον μέσο όρο το καλοκαίρι πέρυσι, αλλά ακόμα περισσότερο από διπλάσιο του μέσου όρου των 11,58 €/MWh που καταγράφηκε το καλοκαίρι του 2019.
Για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι τιμές αναφοράς προβλέπεται να μειωθούν κατά περισσότερο από το ένα τρίτο από το περασμένο καλοκαίρι σε 63,18 ευρώ/MWh κατά μέσο όρο μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου, τη χαμηλότερη θερινή ένδειξη από το 2020.
Η ύφεση στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης έχει ήδη περάσει στα σπίτια.
«Αλλά οι χαμηλότερες τιμές από μόνες τους δεν αρκούν για το τέλος της ενεργειακής κρίσης», σύμφωνα με τον Marzec-Manser. «Υπάρχει μια ευρύτερη οικονομική εικόνα που πρέπει να ληφθεί υπόψη».
Η πρόσφατη πτώση των τιμών στην αγορά οφείλεται εν μέρει στην οικονομική δυσφορία που προκάλεσε η ίδια η ενεργειακή κρίση, λέει. Οι αυξανόμενοι λογαριασμοί ενέργειας έχουν προκαλέσει πληθωρισμό στις μεγάλες οικονομίες, οδηγώντας σε κρίση κόστους ζωής που έχει επιβραδύνει τη ζήτηση των καταναλωτών για νέα προϊόντα.
Αυτό με τη σειρά του έχει μειώσει την οικονομική δραστηριότητα σε όλες τις βιομηχανικές εστίες της Ευρώπης και έχει κρατήσει ένα plafond στη ζήτηση φυσικού αερίου από τη βαριά βιομηχανία. O Marzec-Manser αναμένει ότι η ζήτηση βιομηχανικού αερίου θα παραμείνει 20% κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα φέτος.
«Αν και το φυσικό αέριο είναι πιο προσιτό, εξακολουθεί να υπάρχει μειωμένη ζήτηση για προϊόντα λόγω της κρίσης του κόστους ζωής, πράγμα που σημαίνει ότι η ζήτηση βιομηχανικού αερίου δεν έχει ακόμη ανακάμψει», λέει.
Η ανάκαμψη της βιομηχανικής ζήτησης θα αποτρέψει την πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στα χαμηλά προ της πανδημίας και θα υπογραμμίσει την αυξανόμενη εξάρτηση της Ευρώπης από ακριβότερες πηγές φυσικού αερίου. Οι χώρες της ΕΕ έχουν συνήθως αντικαταστήσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία με θαλάσσια φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), προκαλώντας ένα κύμα επενδύσεων σε νέους τερματικούς σταθμούς εισαγωγής για την παροχή του φυσικού αερίου για την τροφοδοσία της οικονομικής ανάκαμψης.
Οι υποστηρικτές της καθαρής ενέργειας προέτρεψαν τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα για να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου με εγχώριες εναλλακτικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, οι πιο αδύναμες τιμές στην αγορά της Ευρώπης μπορεί να δυσκολεύουν τους κατασκευαστές καθαρής ενέργειας να παίξουν τον ρόλο τους στον απογαλακτισμό των οικονομιών από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο Robert Jackson-Stroud, αναλυτής στο ICIS, λέει ότι πολλοί αγοραστές ενέργειας έχουν εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να κλειδώσουν χαμηλότερο κόστος ενέργειας κάνοντας μακροπρόθεσμες συμφωνίες για προμήθειες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε προεξοφλητικά επιτόκια με βάση την προθεσμιακή καμπύλη για τις τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας.
Για πολλούς το κόστος κατασκευής έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αιολικών και ηλιακών πάρκων, έχει αυξηθεί εν μέσω πληθωρισμού της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκε από την ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, εξακολουθούν να τους ζητείται να πουλήσουν την ενέργεια που παράγουν με βάση τις ασθενέστερες προβλέψεις για τις τιμές της ενέργειας για τα επόμενα χρόνια.
Οι πιο αδύναμες τιμές της αγοράς και το υψηλότερο κόστος της αλυσίδας εφοδιασμού σημαίνουν επίσης ότι τα κυβερνητικά προγράμματα για τη στήριξη των επενδύσεων σε νέα έργα ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνουν πιο ακριβά για το δημόσιο ταμείο, πρόσθεσε η Jackson-Stroud.
«Δημιουργήθηκε ένας κύκλος που θα έχει συνέπειες για άλλη μια δεκαετία», λέει.
Mε πληροφορίες από theguardian.com
Ελλάδα Αθήνα
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE