Καλλιτεχνική απεικόνιση του τρόπου που ένας Λευκός Νάνος τραβά υλικό από τον γειτονικό Ερυθρό Γίγαντα. Credit: NASA/CXC/M.Weiss
Μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, από τώρα έως και τον Σεπτέμβριο: Μία φωτεινή «έκρηξη» αστέρα που βρίσκεται σε απόσταση 3.000 ετών φωτός μακριά μας θα γίνει αργά ή γρήγορα ορατή δια γυμνού οφθαλμού.
Το αστρικό σύστημα που θα δώσει το φαινόμενο, ονομάζεται «T Coronae Borealis», γνωστό εν συντομία ως T CrB.
Ανάλογη λάμψη είχε παρατηρηθεί για τελευταία φορά το 1946 και οι αστρονόμοι προβλέπουν ότι μπορεί να λάμψει ξανά από τώρα έως τον Σεπτέμβριο του 2024.
Αυτό το φαινόμενο της εκρηκτικής λάμψης είναι γνωστό ως «nova».
Και αποκαλείται έτσι επειδή περιγράφει τον τρόπο που ένα μέχρι πρότινος αμυδρό αστέρι μπορεί ξαφνικά να φτάσει σε τέτοια, νέα φωτεινότητα ώστε να καταστεί ορατό δια γυμνού οφθαλμού στον ουρανό.
Το αστρικό σύστημα T Coronae Borealis υπό κανονικές συνθήκες λάμπει σε φωτεινότητα μεγέθους 10. Αυτή είναι η μέτρηση που χρησιμοποιούν οι αστρονόμοι για να περιγράψουν τη σχετική φωτεινότητα ενός ουράνιου αντικειμένου (δηλαδή πόσο φωτεινό φαίνεται από τη Γη) σε σύγκριση με άλλα.
Προσοχή όμως: Στην κλίμακα αυτή, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός, τόσο πιο σκοτεινό είναι το αντικείμενο. Για παράδειγμα ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό έχει μέγεθος -1,46.
Το φεγγάρι μας, σε φάση πανσελήνου έχει μέγεθος περίπου -13.
Το αστρικό σύστημα «T Coronae Borealis» αναμένεται να φθάσει σε μέγεθος φωτεινότητας 2 κατά τη διάρκεια του γεγονότος nova, κάτι που θα το έκανε παρόμοιο σε φωτεινότητα με τον Βόρειο Πολικό Αστέρα της Μικράς Αρκτου.
Ενδέχεται λοιπόν να είναι ορατό με γυμνό μάτι για αρκετές ημέρες και δυνητικά ορατό για πάνω από μια εβδομάδα με κιάλια.
Στη συνέχεια η έντασή του θα μειωθεί εκ νέου και ίσως παραμείνει σε αυτήν την κατάσταση για άλλα 80 χρόνια. Αρα η στιγμή της εκρηκτικής λάμψης είναι τόσο σπάνια που καθιστά το αστρονομικό γεγονός ως εμπειρία που συμβαίνει λογικά μια φορά στον κύκλο ζωής του ανθρώπου.
Το nova θα εμφανιστεί στον αστερισμό Corona Borealis, ο οποίος μπορεί να είναι αρκετά δύσκολος στον εντοπισμό του αστερισμού.
Want to see a star go nova? Watch this space.
This white dwarf steals hydrogen from its red giant, erupting into thermonuclear fusion every 80 years. Suddenly visible in the night sky sometime between now and September.
facts: https://t.co/8Ncd9pgVkh @Northeastern @NASA pic.twitter.com/gNgVObuMPt— Chris Hadfield (@Cmdr_Hadfield) March 20, 2024
Εμφανίζεται ως ένα μικρό ημικύκλιο κοντά στους αστερισμούς Boötes και Ηρακλής.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια εφαρμογή αστρονομίας και παρατήρησης αστεριών για να σας βοηθήσει να εντοπίσετε και τον συγκεκριμένο αστερισμό. Εδώ μία λίστα με 14 πολύ καλές εφαρμογές (apps) προτεινόμενες από το ΒΒC
Θα έχετε ακούσει πολλές φορές για το φαινόμενο supernova.
Ας τα ξεκαθαρίσουμε:
Το supernova εμφανίζεται όταν ένα τεράστιο αστέρι εκρήγνυται στο τέλος της ζωής του, έχοντας «ξεμείνει» από καύσιμα. Στην αστροφυσική ένα τέτοιο αστέρι ονομάζεται Ερυθρός Γίγαντας.
Ένα nova, από την άλλη πλευρά, είναι η προσωρινή λάμψη ενός Λευκού Νάνου, ενός αστεριού δηλαδή που έχει ήδη καταρρεύσε, και σημειώνει μια αναλαμπή προτού «ξεθωριάσει» ξανά.
Το T Coronae Borealis όπου και θα επισυμβεί το συγκεκριμένο φαινόμενο με απώτατο χρονικό ορίζοντα, σύμφωνα με τους επιστήμονες της ΝΑSA, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο είναι ένα δυαδικό αστρικό σύστημα. Αποτελείται δηλαδή από δύο αστέρια που περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο.
Το πρώτο είναι ένας Λευκός Νάνος. Και το δεύτερο, ένας Ερυθρός Γίγαντας
Καθώς ο Ερυθρός Γίγαντας αρχίζει να ανεβάζει θερμοκρασία και να ξεφορτώνεται τα εξωτερικά του στρώματα προς στο διάστημα, ο κοντινός και πυκνότατος Λευκός Νάνος τραβάει μέσα του αυτό το αστρικό υλικό.
Αυτό προκαλεί τη θέρμανση του Λευκού Νάνου και παράγει την αυξημένη, έκρηξη φωτεινότητάς του που θα φθάσει να είναι ορατή στο ανθρώπινο μάτι στη Γη.
Είναι λοιπόμ υπεραππλουστεύοντας, αυτή η μαγική ανταλλαγή ύλης που οδηγεί στην εκρηκτική λάμψη, διαδικασία που με μία λέξη λέγεται «Nova».
Με πληροφορίες από ΒΒC
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE