Η «επιχείρηση Κόνδωρ» με τις δικτατορίες στη Λατινική Αμερική άφησε απογόνους: Στην Παραγουάη δικάζεται «το Μαστίγιο» ένας από τους λίγους επιζώντες βασανιστές [videos]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου για την μαύρη επέτειο της 21ης Απριλίου: «Η δημοκρατία διεκδικείται, κατακτάται και διαφυλάσσεται κάθε μέρα»

Η Αργεντινή και οι δαίμονες της: Ισόβιες καταδίκες σε 10 βασανιστές της Χούντας, ενώ ο Μιλέι μιλάει για πόλεμο κράτους-αριστεράς και όχι για δικτατορία [video]

Εξηγήσεις από τον Αμερικανό Πρέσβη ζήτησε η Ουγγαρία: Για τη φράση του Μπάιντεν περί «δικτάτορα» Όρμπαν

Τον έλεγαν «το Μαστίγιο». Επειδή αυτό ήταν το εργαλείο που προτιμούσε όταν «ανέκρινε», ή τιμωρούσε, πολιτικούς κρατούμενους. Σήμερα 87 ετών, ο άλλοτε αξιωματικός της αστυνομίας Εουσέμπιο Τόρες δικάζεται για βασανιστήρια στην Ασουνσιόν.

Η δίκη ανοίγει, γεγονός εξαιρετικά σπάνιο, παράθυρο για να αποδοθεί δικαιοσύνη στην Παραγουάη για ωμότητες που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της μακράς δικτατορίας του Αλφρέδο Στρόσνερ (1954-1989).

Στις οθόνες υπολογιστών εγκατεστημένων στην αίθουσα όπου διεξάγεται η ακροαματική διαδικασία, ο Εουσέμπιο Τόρες φαντάζει απλά γηραιός κύριος, με πρόσωπο κουρασμένο, κλεισμένος στον κόσμο του καθώς παρακολουθεί χωρίς να λέει λέξη τη δίκη, στην οποία συμμετέχει ψηφιακά, από αυτό που μοιάζει να είναι το καθιστικό του.

Η ηρεμία του έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη συμπεριφορά του 47 χρόνια νωρίτερα, όπως την περιγράφουν μάρτυρες.

«Με διέταξε να γδυθώ και με το δερμάτινο μαστίγιό του άρχισε να με χτυπάει με δύναμη, με μανία, λες κι είχα κλωτσήσει τη μητέρα του (…) Ένα από τα χτυπήματα μου συνέθλιψε το μάτι».

Ο Κάρλος Αρεστίβο, ο οποίος φοράει έκτοτε γυάλινο μάτι, είναι ανάμεσα στους περίπου είκοσι μάρτυρες οι οποίοι κατέθεσαν αυτή την εβδομάδα στην Ασουνσιόν, στη δίκη του Εουσέμπιο Τόρες για δυο υποθέσεις βασανιστηρίων που ανάγονται στο 1976.

Ο κατηγορούμενος δηλώνει αθώος. Οι μάρτυρες είναι κι αυτοί ηλικιωμένοι, εύθραυστοι.

Όμως γι’ αυτούς, η δίκη είναι «γεγονός με μεγάλη σημασία, διότι ελάχιστοι αστυνομικοί ή στελέχη της ιεραρχίας της δικτατορίας του Στρόσνερ καταδικάστηκαν», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας από αυτούς, ο Αντόνιο Βαλενσουέλα Πέσι.

«Αυτό που μας παρακινεί είναι η επιθυμία για δικαιοσύνη, όχι για εκδίκηση», πρόσθεσε.

Ο «στρονισμός» δεν πήγε πουθενά

Το καθεστώς του στρατηγού Στρόσνερ σε 35 χρόνια άφησε πίσω 59 εξωδικαστικές εκτελέσεις, 336 εξαφανίσεις, σχεδόν 20.000 παράνομες φυλακίσεις και κάπου 19.000 υποθέσεις βασανισμών. Με άλλα λόγια, καθώς η Παραγουάη είναι χώρα με μικρό μέγεθος πληθυσμού, επλήγη «ο ένας κάτοικος στους 133», τόνιζε το 2008 η Επιτροπή Αλήθειας και Δικαιοσύνης.

Μολαταύτα, οι ποινικές διώξεις στη μεταπολίτευση ήταν σπάνιες. Δεν δικάστηκαν παρά περίπου δέκα αστυνομικοί για βασανιστήρια.

Όσο για τον ίδιο τον δικτάτορα Στρόσνερ, που καταδικάστηκε ερήμην, πέθανε ήσυχα το 2006, σε ηλικία 93 ετών, στη χρυσή εξορία του στη Βραζιλία.

Η απόδοση δικαιοσύνης δεν είναι «παρά το πρώτο βήμα. Ο ‘στρονισμός’ δεν τερματίστηκε ποτέ σε τούτη τη χώρα. Όλοι όσοι διέπραξαν εγκλήματα συνεχίζουν να προστατεύονται», υπογραμμίζει η Γκιγιερμίνα Κανονικόφ.

Η κυρία Κανονικόφ, 70 ετών, είναι πεισμένη ότι «αυτός ο τύπος (ο Εουσέμπιο Τόρες) ξέρει πολύ καλά τι συνέβη στους εξαφανισθέντες το 1976».

Η χρονιά εκείνη είχε σημαδευτεί από μαζικές συλλήψεις, καθώς κορυφωνόταν η «επιχείρηση Κόνδωρ», συντονισμένο σχέδιο των δικτατοριών της Λατινικής Αμερικής που είχε στο στόχαστρο αντάρτες ή κινήματα της αριστεράς.

Το κόμμα Κολοράδο (δεξιά), στο οποίο ανήκε ο δικτάτορας, συνεχίζει να κυριαρχεί στην παραγουανή πολιτική σκηνή. Ο σημερινός πρόεδρος Σαντιάγο Πένια σε αυτό ανήκει, όπως και ο προκάτοχός του Μάριο Άμπντο Μπενίτες (2018-2023), ο γιος πρώην ιδιαίτερου γραμματέα του Αλφρέδο Στρόσνερ με μεγάλη επιρροή.

Ο Εουσέμπιο Τόρες, παρότι ήδη καταδικασμένος το 2007 —εξέτιε την ποινή κατ’ οίκον, εξαιτίας του προχωρημένου της ηλικίας του— τιμήθηκε παρ’ όλ’ αυτά, το 2014, μαζί με άλλους αστυνομικούς, για τα πενήντα χρόνια της σταδιοδρομίας του. Η τελετή είχε προκαλέσει τεράστιο σκάνδαλο και οργισμένες αντιδράσεις επί προεδρίας του Οράσιο Καρτές (2013-2018).

Ο τελευταίος παραμένει, ως ακόμα και σήμερα, πρόεδρος του κόμματος Κολοράδο.

Λεκάνη τουαλέτας και ηλεκτρόδια

Κι όμως, εδώ και μερικές ημέρες ο Εουσέμπιο Τόρες δικάζεται ξανά. Έστω στην οθόνη.

Και μόνο το όνομα του «Λάτιγο», ή «Τεχουρουγουάι» («μαστίγιο» στα ισπανικά και στα γουαρανί αντίστοιχα), όπως τον έλεγαν οι κρατούμενοι μεταξύ τους, προκαλούσε τρόμο: είτε βασάνιζε ο ίδιος, ή επέβλεπε βασανιστήρια.

Αξιωματικός της αστυνομίας και δικηγόρος, αποσπούσε προσωπικά τις υποτιθέμενες ομολογίες, τις «καταθέσεις» νεαρών που κατηγορούνταν για υπονομευτική δραστηριότητα.

«Με βασάνιζε χτυπώντας με με το μαστίγιο, ενώ προστάτευα με το σώμα μου το παιδί μου, οκτώ μηνών, μέσα στα κελιά της Υπηρεσίας Ερευνών», αφηγείται η Γκιγιερμίνα. Θυμάται ακόμη ότι βύζαινε όχι μόνο το δικό της παιδί, που γεννήθηκε στη φυλακή, αλλά και «δυο ακόμη», που γέννησαν συγκρατούμενές της.

Ο σύζυγός της, ο Μάριο, «μπήκε ζωντανός, αλλά βγήκε νεκρός» από αυτές που το καθεστώς αποκαλούσε «έρευνες».

Ο Κονσταντίνο Κορονέλ, 92 ετών, αφηγήθηκε πως τον ανάγκασαν να πιει το αίμα από τις ίδιες τις πληγές του, πως του βύθιζαν βίαια το κεφάλι μέσα στην «πισίνα», λεκάνη τουαλέτας με περιττώματα, στις συνεδρίες με την «πικάνα», τη γεννήτρια με την οποία τον υπέβαλαν σε ηλεκτροσόκ.

Υφίστατο βασανιστήρια για τρεις μήνες συνεχόμενους. Παρέμεινε πολιτικός κρατούμενος για πέντε χρόνια.

Χθες, η δίκη πέρασε από τα φρικιαστικά κελιά των «ερευνών», όπου ο Κάρλος Κάσκο, ένας από τους προσφεύγοντες, απλά δεν ήταν σε θέση να συγκρατήσει τα δάκρυα που έτρεχαν. «Εδώ ξυπνούν μνήμες, όπως και το μετατραυματικό στρες. Το να επιστρέφεις εδώ είναι σαν να ξαναγίνεσαι θύμα. Αλλά έπρεπε να έρθουμε εδώ».

Η υπεράσπιση ζήτησε, μάταια, απαλλαγή του εντολέα της λόγω παραγραφής.

Η κατηγορούσα αρχή έχει ζητήσει να επιβληθεί στον Εουσέμπιο Τόρες ποινή 15 ετών κάθειρξης — την οποία, με δεδομένη την ηλικία του, δεν θα εκτίσει ποτέ.

Η δίκη αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τρίτη.

Με πληροφορίες από AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ελλάδα Αθήνα 

Αλεξέι Ναβάλνι, ο μάρτυρας: Μπορεί ο παγκόσμιος θρήνος για τον θάνατό του να ξυπνήσει τους Ρώσους και να γίνει η φωτιά που θα κάψει τον Πούτιν;