Αλεξέι Ναβάλνι, ο μάρτυρας: Μπορεί ο παγκόσμιος θρήνος για τον θάνατό του να ξυπνήσει τους Ρώσους και να γίνει η φωτιά που θα κάψει τον Πούτιν;
Διαδήλωση έξω από την ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο. EPA/TOLGA AKMEN
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Για περισσότερο από μια δεκαετία, ακόμη και μέσα από τη φυλακή όπου παραμένει εδώ και τρία χρόνια, ο Αλεξέι Ναβάλνι υπήρξε ένας ασυμβίβαστος αντίπαλος του Κρεμλίνου, του οποίου το όραμα για μια διαφορετική Ρωσία ήταν σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση με τις προσπάθειες του Βλαντιμίρ Πούτιν που συμπυκνώνονται στα εξής: Καταργήστε τις διαμαρτυρίες, εξαλείψτε τις διαφωνίες, ελέγξτε κάθε ίχνος πολιτικής σε ολόκληρη τη χώρα.
Η είδηση για τον θάνατο του Ναβάλνι έρχεται σε μία στιγμή που η Ρωσία του Πούτιν συνεχίζει να εξελίσσεται σε μια ένα μέρος του κόσμου όπου οι ανεξάρτητες φωνές δεν γίνονται ανεκτές, οι εκλογές διεξάγονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί ακόμη και η εντύπωση μιας πιθανότητας εναλλακτικής λύσης ενώ η χώρα διανύει τον δεύτερο χρόνο της εισβολής στην Ουκρανία.
Μπορεί να αλλάξει κάτι σε όλα αυτά ο θάνατος του πιο σκληρού επικριτή του Κρεμλίνου, και αν ναι πώς;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να δει κανείς είναι οι εκλογές στις 15-17 Μαρτίου.
Δεδομένο του ασφυκτικού εναγκαλισμού του κράτους πάνω στα μέσα ενημέρωσης, ο Πούτιν είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει ξανά, άνευ δραματικού απροόπτου. Αναλυτές όμως λένε ότι το Κρεμλίνο θέλει να κερδίσει με τέτοια διαφορά που να δείχνει στους Ρώσους και στον υπόλοιπο κόσμο ότι δεν υπάρχει εναλλακτική.
Και αυτή η μανία έγινε ακόμη πιο εμφανής όταν ο Μπόρις Ναντεζντίν, ο μόνος επίδοξος υποψήφιος και επικριτής του πολέμου στην Ουκρανία, αποκλείστηκε από την ψηφοφορία νωρίτερα μέσα στον μήνα.
Ο λόγος; Οι μεγάλες ουρές που σχημάτισαν Ρώσοι για να τον υποστηρίξουν. Κάτι που πιθανώς τρομοκράτησε τον Πούτιν και το Κρεμλίνο στην προοπτική ότι ένας αμφισβητίας θα μπορούσε να κερδίσει ένα σημαντικό κομμάτι ψήφων.
Ανάλογη είναι και η ιστορία του Ναβάλνι: Το 2018 του απαγορεύθηκε να τεθεί αντιμέτωπος στον Πούτιν στις εκλογές.
Εν μέσω ευρέως διαδεδομένων φημών για τις συνέπειες των συνθηκών φυλάκισης και της σκληρής μεταχείρισης που έτυχε ο Ναβάλνι, αρκετοί αναλυτές και επικριτές του Κρεμλίνου συνέδεσαν τον θάνατό του με τις εκλογές στις οποίες ο Πούτιν επιδιώκει, ως πρόεδρος ή πρωθυπουργός, δεν έχει σημασία, να εξασφαλίσει μια νέα, έκτη θητεία από το 1999.
«Την Τρίτη άκουσα ηχογραφημενη τη φωνή του Ναβάλνι. Σε μια από τις πολλές δικαστικές ακροάσεις στις οποίες συμμετείχε. Ήταν η φωνή ενός χαρούμενου, ενεργητικού, υγιούς ανθρώπου», δήλωσε στην Deutsche Welle η πολιτικός επιστήμονας Yekaterina Shulman. «Αυτό σημαίνει ότι τον σκότωσαν. Για να μην ανακατευτεί στην προεκλογική εκστρατεία. Αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί».
Ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο εξόριστος πρώην μεγιστάνας του πετρελαίου που πέρασε μια δεκαετία στη φυλακή μετά από καταδίκες που ο ίδιος και οι υποστηρικτές του λένε ότι αποτέλεσαν μέρος μιας εκστρατείας που ενορχηστρώθηκε από το Κρεμλίνο αφενός για να τον τιμωρήσει επειδή εντάχθηκε στην αντιπολίτευση και αφετέρου για να φέρει τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας του στα χέρια του κράτους, προέτρεψε τους Ρώσους το εξής: Γράψτε το όνομα του Ναβάλνι στα ψηφοδέλτιά σας όταν ψηφίζετε.
Αλλά οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια –πόσω μάλλον εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους ενόψει των εκλογών με αντικείμενο τον θάνατο του Ναβάλνι ή τον πόλεμο στην Ουκρανίας– αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για όσους Ρώσους προσχωρήσουν σε αυτές.
«Από τη μια πλευρά, οι άνθρωποι θα έχουν τώρα ακόμη λιγότερη επιθυμία να ψηφίσουν τον Πούτιν. Από την άλλη πλευρά, κάθε ενεργός δράση ενάντια στις εκλογές θα γίνει ακόμη πιο τρομακτική», έγραψε στο Telegram ο πολιτικός αναλυτής Abbas Gallyamov.
«Μια αισιόδοξη άποψη είναι ότι ο θάνατος του Ναβάλνι μπορεί να δώσει μια νέα ζωή στον Nadezhdin…και να γεννήσει ένα πραγματικό κίνημα. Μια απαισιόδοξη άποψη θα έλεγε ότι ο Nadezhdin θα φιμωθεί είτε με μπούλινγκ είτε με πιο ριζοσπαστικές και …μόνιμες μεθόδους», εκτιμά η Samantha de Bendern, συνεργάτης στο βρετανικό think tank Chatham House.
Στην πραγματικότητα, ο θάνατος ενός ανθρώπου που συμβόλιζε την αντίθεση στις μη ελεγχόμενες εκλογές που διεξάγονται υπό το καθεστώς Πούτιν μόνο να αυξήσει τον κίνδυνο διαμαρτυρίας μπορεί. Είτε για τις εκλογές, είτε για οτιδήποτε άλλο.
«Ως ένα σημείο, ο Ναβάλνι ήταν χρήσιμος στη Ρωσία ως ένδειξη ότι η αντίθεση στον Πούτιν είναι ανεκτή. Αλλά αυτή η χρησιμότητα τελείωσε εδώ και πολύ καιρό», πιστεύει ο Keir Giles, ανώτερος σύμβουλος τoυ έγκυρου βρετανικού think tank Chatham House. «Και πλέον η Ρωσία εγκαταλείπει κάθε προσποίηση ότι είναι κάτι άλλο από κατασταλτικό καθεστώς. Η Ρωσία επέστρεψε στην ιστορική ζώνη της ευκολίας στη δολοφονία αντιπάλων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό χωρίς ενδοιασμούς και χωρίς μέριμνα για διεθνή καταδίκη».
Ο θάνατος του Ναβάλνι φαίνεται απίθανο να έχει την παραμικρή επίδραση στην επιδίωξη του Κρεμλίνου για τους στόχους του στην εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά ο αντίκτυπός του στο εξωτερικό θα μπορούσε να παίξει ρόλο στο κρίσιμο ζήτημα της δυτικής υποστήριξης για την άμυνα της Ουκρανίας, ενισχύοντας τις εκκλήσεις για πρόσθετη πίεση στη Ρωσία και ενδεχομένως επηρεάζοντας την τύχη ενός πακέτου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κυρίως στρατιωτικής βοήθειας, που εμποδίζεται στο Κογκρέσο εδώ και μήνες.
Η Τατιάνα Στανοβάγια, ειδική σε θέματα Κρεμλίνου και αναλύτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center, γράφει:
«Ο Ναβάλνι αναδείχθηκε ως μια σημαντική και ιστορική προσωπικότητα, ενσαρκώνοντας μια ανυποχώρητη πολιτική στάση κατά του Πούτιν και αντιπροσωπεύοντας την πιο ουσιαστική εναλλακτική στο καθεστώς του από το 2000. Η απαράμιλλη διεθνής αναγνώρισή του, η σημασία του για τις ελίτ και η εμπλοκή του στην εσωτερική πολιτική τον κατέστησε διακριτό από κάθε άλλη αντιπολίτευτική φιγούρα. Και αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό πολιτικό πρόβλημα για το καθεστώς. Που θα κληθεί να αντιμετωπίσει την κληρονομιά του Ναβάλνι».
Αλλά ο τρόπος με τον οποίο το Κρεμλίνο θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση δεν είναι δύσκολο να προβλεφθεί, πρόσθεσε.
«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι πολύ σύντομα θα γίνουμε μάρτυρες ενός κύματος καταστολής και επιδρομών ως αντίδραση στα κοινωνικά δίκτυα. Καθως και ποινικές υποθέσεις και συλλήψεις», είπε.
«Ο Ναβάλνι πάλευε για μια «όμορφη Ρωσία του μέλλοντος» και συνετρίβη από την τρομερή Ρωσία του παρελθόντος και του παρόντος. Σε αυτήν τη Ρωσία υπάρχει μέλλον για έναν μόνον άνθρωπο: τον Πούτιν», δήλωσε η Alena Epifanova, ερευνήτρια στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Είναι έτοιμος να σκοτώσει όποιον σταθεί εμπόδιο στο δρόμο του. Σήμερα το απέδειξε ξανά».
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE