Η Ελλάδα πλήρης Δημοκρατία, πρώτη φορά μετά το 2010, σύμφωνα με τον Economist: Θορυβώδης ελευθερία έκφρασης, αλλά και δημοσιογραφία με περιορισμούς

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κρύβουμε την ΑΟΖ μας από τους Τούρκους; Προκαλεί εντύπωση η παντελώς αδικαιολόγητη αντίδραση της Άγκυρας για μία πρωτοβουλία, η οποία έχει μόνο περιβαλλοντικό χαρακτήρα

Πρότζεκ-πρόκληση κοινών συμφερόντων, που με την εξέλιξη της τεχνολογίας τώρα είναι εφικτό, χαρακτήρισε ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας την ηλεκτρική διασύνδεση

Απόλυτος ο Πάιατ για το καυτό καλοκαίρι του 2020 στο Καστελόριζο: Δεν θέλουμε να ξαναδούμε αυτό που συνέβη με τις (παράνομες) γεωτρητικές προσπάθειες της Τουρκίας

Με τίτλο “Democracy Index 2023” και υπότιτλο “Age of conflict” το Economist Intelligence Unit δημοσίευσε την έκθεσή του για τον Δείκτη Δημοκρατίας για το 2023

Αναφορικά με την Ελλάδα στο κείμενο της έκθεσης επισημαίνονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω:

«Η γενέτειρα της δημοκρατίας έχει κάθε λόγο να γιορτάζει, αφού επέστρεψε στην “πλήρη δημοκρατία” στον δείκτη δημοκρατίας του 2023. Η Ελλάδα συγκεντρώνει κορυφαία βαθμολογία (δέκα στα δέκα) για την εκλογική διαδικασία και τον πλουραλισμό, επίτευγμα που μοιράζονται μόνο δώδεκα άλλες χώρες. Παρά τις ελλείψεις σε αρκετούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, η Ελλάδα έχει αξιόλογη βαθμολογία για τις πολιτικές ελευθερίες (8,82), για τις οποίες η βαθμολογία της επίσης βελτιώθηκε το 2022.

• Οι δημοσιογράφοι και τα έντυπα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν με ορισμένους περιορισμούς, αλλά υπάρχει θορυβώδης ελευθερία της έκφρασης.

Επιπλέον, η βαθμολογία της χώρας για την πολιτική συμμετοχή βελτιώθηκε το 2023, έτος δύο βουλευτικών εκλογών, περιφερειακών εκλογών και κομματικών εκλογών, και οι πολίτες δραστηριοποιήθηκαν περισσότερο μετά την οδυνηρή σιδηροδρομική τραγωδία, τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες. Ωστόσο, η Ελλάδα υπολείπεται των πρωτοπόρων του δείκτη στις κατηγορίες της πολιτικής κουλτούρας (7,50), της πολιτικής συμμετοχής (7,22) και της λειτουργίας του κράτους (7,14) […]».

Αναλυτικότερα, και σε μεταγενέστερο σημείο του κειμένου, η έκθεση σημειώνει πως «Η Ελλάδα αναβαθμίστηκε από “ελαττωματική δημοκρατία” σε “πλήρη δημοκρατία” στον Δείκτη Δημοκρατίας του 2023, ανεβαίνοντας πέντε θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη στην 20ή θέση. Η βαθμολογία της Ελλάδας βελτιώθηκε από 7,97 το 2022 σε 8,14 το 2023, χάρη σε μέτριες βελτιώσεις στις κατηγορίες της πολιτικής συμμετοχής και των πολιτικών ελευθεριών.

• Η Ελλάδα είχε περιπέσει στην κατηγορία “ελαττωματική δημοκρατία” από το 2010, όταν η κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους οδήγησε σε παρατεταμένη πολιτική και οικονομική κρίση και κοινωνικό τραύμα. Η κρίση οδήγησε σε παραγκωνισμό των παραδοσιακών συστημικών κομμάτων και σε μια πόλωση της ελληνικής πολιτικής ανάμεσα στα άκρα της δεξιάς και της αριστεράς.

Η εκλογή της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το 2019 οδήγησε σε οικονομική ανάκαμψη και σε σταδιακή βελτίωση των επιπέδων εμπιστοσύνης των πολιτών στην κυβέρνηση. Αυτό καταδείχθηκε με την επάνοδο μιας δεύτερης κυβέρνησης πλειοψηφίας της ΝΔ τον Ιούνιο του 2023. Αρκετοί παράγοντες προήγαγαν την ενεργότερη συμμετοχή στην πολιτική το 2023, συμπεριλαμβανομένων δύο κοινοβουλευτικών εκλογών τον Μάιο και τον Ιούνιο και περιφερειακών εκλογών τον Οκτώβριο του 2023.

Οι αρχές αύξησαν περαιτέρω τις προσπάθειες για τη διευκόλυνση της ψήφου της διασποράς, αφού άλλαξαν το νόμο το 2019 για να επιτρέψουν σε όσους ζουν στο εξωτερικό να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους – προηγουμένως έπρεπε να ταξιδέψουν στην Ελλάδα την ημέρα των εκλογών.

Μετά την παραίτηση του πρώην ηγέτη του, Αλέξη Τσίπρα, το κύριο αριστερό κόμμα της αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, εξέλεξε έναν νεοεισελθόντα στην πολιτική, τον Στέφανο Κασσελάκη, ως ηγέτη. Η προεκλογική εκστρατεία και η εκλογική διαδικασία ενέπλεξαν πολλούς νέους και νεότερα μέλη του κόμματος, αλλά αποξένωσε πολλά μακροχρόνια μέλη, τα οποία στη συνέχεια αποχώρησαν και δημιούργησαν ένα νέο κόμμα. Οι Έλληνες πολίτες απέδειξαν επίσης την τάση τους να συμμετέχουν σε διαμαρτυρίες, κινητοποιούμενοι στους δρόμους ως απάντηση σε ένα θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στις αρχές του 2023.

• Η Ελλάδα εξακολουθεί να τιμωρείται στον Δείκτη αναφορικά με ορισμένους δείκτες για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Υπάρχει ελευθερία της έκφρασης στην Ελλάδα και ισχυρά ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης που εκπροσωπούν μια ποικιλία απόψεων. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δημοσιογράφοι δεν είναι απολύτως ελεύθεροι να ερευνήσουν ορισμένες ιστορίες και μπορούν να αντιμετωπίσουν ποινικές κυρώσεις εάν καταδικαστούν βάσει των νόμων περί εξύβρισης, δυσφήμισης ή συκοφαντίας.

Υπάρχει επίσης λογοκρισία σε θέματα που σχετίζονται με την αστυνομία, τον στρατό και την εκκλησία, και οι δημοσιογράφοι έχουν μερικές φορές αντιμετωπίσει παρενοχλήσεις, απειλές και βία από μη κρατικούς φορείς και την αστυνομία. Η ελληνική κυβέρνηση και το κράτος έχει δεσμευτεί για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, των μειονοτήτων και των μεταναστών, αλλά στοιχεία του World Values Survey αποκαλύπτουν μια αρνητική αντίληψη στο κοινό για το βαθμό στον οποίο τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται σεβαστά, γεγονός που υποδεικνύει ότι απαιτείται μια αυξημένη επιτήρηση και παρέμβαση κατά των παραβιάσεων από τους αξιωματούχους».

Τέλος, επισημαίνεται ότι σε ενότητα της έκθεσης με τίτλο “Conflict and regime type”, στην οποία αρχικά γίνεται λόγος για την κατάταξη στον Δείκτη χωρών με ενεργή σύγκρουση στο έδαφος τους και τα μεθοδολογικά (αριθμητικά) κριτήρια για την ταξινόμηση του μεγέθους της σύγκρουσης σε 3 τύπους, αναφέρεται παρενθετικά πως «Καμία από τις 24 χώρες που κατετάγησαν ως “πλήρεις δημοκρατίες” το 2023 δεν είχε εμπλακεί σε σύγκρουση οποιουδήποτε από τους παραπάνω τύπους. Το 2023 δεν υπήρξε κανένας θάνατος μελών των δυνάμεων ασφαλείας στη Βόρεια Ιρλανδία για πρώτη φορά από την έναρξη των “Ταραχών” το 1969.

Η κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών στην ανατολική Μεσόγειο αμφισβητείται από την Τουρκία, η οποία έχει επιδοθεί σε πολεμική ρητορική και προκλήσεις εναντίον του παλιού της εχθρού, αλλά οι δύο πλευρές προχώρησαν σε μια επαναπροσέγγιση το 2023 και δεν έχουν εμπλακεί σε σοβαρή σύγκρουση εδώ και 50 χρόνια».

Economist [“Democracy Index 2023”]

Με βαθμολογία 8,14 στα 10 ο Economist κατατάσσει την Ελλάδα στις 20 καλύτερες Δημοκρατίες του κόσμου: «Επέστρεψε στην πλήρη δημοκρατία», υποστηρίζει