Πώς η ειρηνική «νησίδα» μεταξύ της Κολομβίας και της Περού υπέκυψε στη βία των συμμοριών: Εν μέσω μεγάλης κρίσης ο Ισημερινός [video]

Έντρομοι δημοσιογράφοι που αναγκάζονται να γονατίσουν σε ζωντανή μετάδοση σε ένα τηλεοπτικό στούντιο γεμάτο ένοπλους που τους σημαδεύουν με όπλα στο κεφάλι, αστυνομικοί που εκλιπαρούν για τη ζωή τους μετά την απαγωγή τους εν ώρα υπηρεσίας, πτώματα στους δρόμους και ελεύθεροι σκοπευτές στις ταράτσες.

Οι σκηνές που εκτυλίσσονται τις τελευταίες ημέρες στον Ισημερινό δείχνουν σε τι βαθμό το άλλοτε ειρηνικό καταφύγιο στη Λατινική Αμερική έχει περιέλθει σε καθεστώς βίας.

Πώς όμως ο Ισημερινός ενεπλάκη έφτασε να βιώνει τέτοιες εικόνες με αποτέλεσμα ο πρόεδρός του να το έχει κηρύξει σε κατάσταση «ένοπλης εσωτερικής σύγκρουσης»;

 

Τι συμβαίνει στον Ισημερινό;

Ο πρόεδρος του Ισημερινού, Ντανιέλ Νομπόα, έδωσε εντολή στις ένοπλες δυνάμεις να αποκαταστήσουν την τάξη στη χώρα μετά από μέρες αναταραχής και αφού δύο αρχηγοί συμμοριών δραπέτευσαν από τη φυλακή, δεσμοφύλακες κρατήθηκαν όμηροι και εκρηκτικοί μηχανισμοί πυροδοτήθηκαν σε πολλές πόλεις σε όλη τη χώρα.

Στην πιο δραματική επίθεση, μια ομάδα ένοπλων ανδρών εισέβαλε με τη βία στα στούντιο της TC Television στο Γκουαγιακίλ, τη μεγαλύτερη πόλη του Ισημερινού, και προσπάθησε να αναγκάσει έναν από τους παρουσιαστές να διαβάσει ένα μήνυμα ζωντανά στον αέρα.

Breaking News: Armed gunman have just stormed a TV studio live on air in Ecuador and are taking hostages. This is an evolving situation.

Hooded gunmen have burst onto a live TV set in Ecuador.

Live television images broadcast on Tuesday showed hooded people inside Ecuador’s TC… pic.twitter.com/KPSKoT4zoG

— Jim Ferguson (@JimFergusonUK) January 9, 2024

Οι ένοπλοι τελικά κατατροπώθηκαν από στρατιώτες και συνελήφθησαν, αλλά τα ζωντανά πλάνα από τη συμπλοκή μεταξύ των κουκουλοφόρων και των ενόπλων δυνάμεων, την ώρα που το προσωπικό του σταθμού βρίσκεται σκυμμένο στο πάτωμα, έχει τρομοκρατήσει τους πολίτες του Ισημερινού.

 

Γιατί τώρα;

Η πιο πρόσφατη έκρηξη βίας ξεκίνησε στις 7 Ιανουαρίου όταν η αστυνομία πήγε στη La Regional, μια φυλακή στο λιμάνι της πόλης Γκουαγιακίλ, όπου κρατούνταν ο διαβόητος αρχηγός συμμορίας Αδόλφο Μασίας Βιγιαμάρ, πιο γνωστός ως “Φίτο”.

Το σχέδιο ήταν να μεταφερθεί ο ‘Φίτο’ στη Λα Ρόκα, μια μικρότερη φυλακή εντός του ίδιου συγκροτήματος, η οποία θεωρείται ασφαλέστερη καθώς φιλοξενεί λιγότερους κρατούμενους.

Όταν όμως οι αστυνομικοί μπήκαν στο κελί του Φίτο, το βρήκαν άδειο.

Ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι ο Φίτο είχε ενημερωθεί για την επικείμενη μεταφορά του ήδη από τα Χριστούγεννα και είχε δραπετεύσει για να την προλάβει.

Δεν είναι σαφές πότε ακριβώς διέφυγε ή πώς, αλλά δύο δεσμοφύλακες έχουν κατηγορηθεί ότι τον βοήθησαν να δραπετεύσει.

Η είδηση της απόδρασής του προκάλεσε ταραχές σε τουλάχιστον έξι φυλακές σε όλη τη χώρα, με αρκετούς δεσμοφύλακες να συλλαμβάνονται ως όμηροι.

Γιατί οι φυλακισμένοι πυροδότησαν τέτοια βία;

 

Πολλές από τις πτέρυγες των φυλακών που στεγάζουν τα πιο διαβόητα μέλη συμμοριών του Ισημερινού ελέγχονται όχι από το κράτος, τους φρουρούς ή τις δυνάμεις ασφαλείας, αλλά από τους ίδιους τους κρατούμενους.

Μεμονωμένα κελιά μπορούν να ενοικιαστούν από τους κρατούμενους που διευθύνουν την πτέρυγα, και τρόφιμα, ποτά και ναρκωτικά που εισάγονται λαθραία στη φυλακή μπορούν επίσης να αγοραστούν από τους υπεύθυνους.

Ένα μουσικό βίντεο που ηχογράφησε η κόρη του Φίτο τον Σεπτέμβριο περιλαμβάνει πλάνα που δείχνει τον πατέρα της στην αυλή της φυλακής και δίνει μια ιδέα για το γιατί δεν θα ήθελε να φύγει από την La Regional.

Τον δείχνει να χαϊδεύει τον πετεινό του, ο οποίος παίρνει μέρος σε κοκορομαχίες και να χαλαρώνει με τους συγκρατούμενους του. Το κελί του είναι ευρύχωρο και διακοσμημένο με περίτεχνες τοιχογραφίες, ενώ διαθέτει και τη δική του ντουζιέρα.

Ο Φίτο ηγείται των Los Choneros, μιας από τις πιο ισχυρές συμμορίες φυλακών του Ισημερινού. Υπάρχουν όμως και άλλες συμμορίες φυλακών που ελέγχουν άλλα σωφρονιστικά καταστήματα.

Σε ορισμένες φυλακές, μεμονωμένες πτέρυγες ελέγχονται από αντίπαλες συμμορίες με τις αντιμαχόμενες πλευρές μερικές φορές να χωρίζονται μόνο με συρματοπλέγματα.

Οποιαδήποτε αλλαγή στην ισορροπία εξουσίας μεταξύ των συμμοριών – ή ακόμα και μια εσωτερική διαμάχη για την εξουσία των συμμοριών – μπορεί να αποβεί θανατηφόρα σε αυτούς τους εξαιρετικά περιορισμένους χωροταξικά χώρους.

Αυτό έγινε σαφές όταν η δολοφονία του προηγούμενου ηγέτη των Los Choneros, Χόρχε Λουίς Ζαμπράνο, το 2020, οδήγησε σε διάσπαση της συμμορίας, με τα παραφυάδες της να μετατρέπονται σύντομα σε θανάσιμους εχθρούς των πρώην συντρόφων τους.

Στις 21 Φεβρουαρίου 2021, ξέσπασαν ταυτόχρονες μάχες σε τέσσερις φυλακές μεταξύ των αντίπαλων φατριών – 79 κρατούμενοι σκοτώθηκαν.

Αν και ο αριθμός των νεκρών ήταν συγκλονιστικός εκείνη την εποχή, ξεπεράστηκε αργότερα το ίδιο έτος, όταν 123 κρατούμενοι δολοφονήθηκαν σε συμμορία στη φυλακή Litoral, η οποία είναι μέρος του ίδιου συγκροτήματος στην Γουαγιακίλ από όπου δραπέτευσε ο Φίτο.

 

Ο διαβόητος “Φίτο”, η απόδρασή του από τις φυλακές, πυροδότησε το σπιράλ βίας screenshhot via YouTube

Γιατί ο Ισημερινός είναι τόσο ελκυστικός για τις συμμορίες;

Ο Ισημερινός βρίσκεται ανάμεσα στην Κολομβία και το Περού, τους δύο μεγαλύτερους παραγωγούς κοκαΐνης στον κόσμο.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την κοκαΐνη το 2023, η παραγωγή κοκαΐνης έφτασε πρόσφατα σε υψηλό ρεκόρ.

Οι δυνάμεις ασφαλείας στην Κολομβία, ειδικότερα, προσπαθούν επί δεκαετίες να ανακόψουν τη ροή της κοκαΐνης και η αστυνομία της έχει λάβει για το σκοπό αυτό εκπαίδευση και υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αλλά ακριβώς όπως οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν συγκεντρώσει πόρους για να διακόψουν τη ροή της κοκαΐνης, οι συμμορίες που κάνουν τη διακίνηση έχουν γίνει ακόμη πιο διεθνείς.

Μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών και εγκληματικές ομάδες από τα Βαλκάνια κέρδισαν έδαφος στη Νότια Αμερική μετά την αποστράτευση της ανταρτικής ομάδας Farc, η οποία συνήθιζε να ελέγχει πολλές από τις διαδρομές λαθρεμπορίου στην Κολομβία, ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που υπογράφηκε το 2016.

Αυτές οι διεθνικές εγκληματικές ομάδες ήθελαν να εξερευνήσουν νέους τρόπους μεταφοράς της κοκαΐνης που παράγεται στην Κολομβία σε αγοραστές στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Και ο Ισημερινός με τα μεγάλα λιμάνια του στις ακτές του Ειρηνικού και τις περιορισμένες εμπειρίες στην αντιμετώπιση των εγκληματικών συμμοριών έγινε σύντομα μια ελκυστική χώρα διέλευσης για τις ναρκο-μεταφορές τους.

 

Τι σημαίνει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης;

Ο πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για 60 ημέρες τη Δευτέρα και απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα από τις 23:00 έως τις 05:00 κάθε βράδυ.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιτρέπει στον πρόεδρο να στέλνει στρατιώτες στις φυλακές για να αποκαταστήσει την τάξη και μπορεί επίσης να τους αναπτύξει σε ολόκληρη τη χώρα για να βοηθήσουν την αστυνομία στα καθήκοντά της.

Η αστυνομία μπορεί να σταματήσει τους πολίτες στους δρόμους για να τους ψάξει για όπλα και επίσης να έχει τη δύναμη να διεξάγει έρευνες στα σπίτια τους εάν υποψιάζεται ότι υπάρχουν κρυμμένα όπλα ή εκρηκτικά μέσα.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης προκάλεσε την άμεση αντίδραση των συμμοριών. Ένας από τους αστυνομικούς που απήχθη ενώ βρισκόταν σε υπηρεσία αναγκάστηκε να διαβάσει μια βιντεοσκοπημένη δήλωση που προειδοποιούσε τον πρόεδρο ότι «κήρυξες πόλεμο, θα πάρεις πόλεμο».

Την Τρίτη, καθώς εκτυλισσόταν η εισβολή στο τηλεοπτικό στούντιο στο Γκουαγιακίλ, ο πρόεδρος προχώρησε ένα βήμα παραπέρα κηρύσσοντας «ένοπλη εσωτερική σύγκρουση».

Διέταξε επίσης τις ένοπλες δυνάμεις να «εξουδετερώσουν» τις συμμορίες πίσω από τη βία. Δημοσίευσε επίσης μια λίστα με 22 συμμορίες που θα θεωρούνται πλέον «τρομοκρατικές οργανώσεις».

Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων τόνισε επίσης ότι «δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις» με τις συμμορίες που προκαλούσαν τη βία.

Το πώς θα αντιμετωπίσει τη βία στις φυλακές που έχει πλέον ξεχυθεί στους δρόμους των κυριότερων πόλεων του Ισημερινού είναι μια τεράστια δοκιμασία για τον Νομπόα, ο οποίος έχει μόλις δύο μήνες στην εξουσία.

Ο 36χρονος εξελέγη στον απόηχο της δολοφονίας του υποψηφίου για την προεδρία Φερνάντο Βιγιαβιτσένσιο τον Αύγουστο με την υπόσχεση να καταπολεμήσει τις συμμορίες που πιστεύεται ότι ήταν πίσω από τη δολοφονία του Βιγιαβιτσένσιο.

Αλλά πέντε μήνες μετά από αυτό το συγκλονιστικό γεγονός, πολλοί κάτοικοι του Ισημερινού φοβούνται και πάλι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους καθώς η βία από τις φυλακές έχει ξεχυθεί στους δρόμους των μεγάλων πόλεων.

Με πληροφορίες από BBC

Υπό πολιορκία τα νοσοκομεία στην Ιταλία λόγω κρουσμάτων covid και γρίπης: Απόλυτα ανεπαρκής η εκστρατεία για εμβολιασμό καταγγέλλουν οι γιατροί

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE