Participants queue up to go through security at the main entrance of the Congress Centre during the 54th annual meeting of the World Economic Forum (WEF) in Davos, Switzerland, 16 January 2024. EPA/LAURENT GILLIERON
«Ξαναχτίζοντας την εμπιστοσύνη» (Rebuilding Trust) είναι το σύνθημα του 54ου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που άρχισε τη Δευτέρα στο Νταβός της Ελβετίας και θα διαρκέσει πέντε ημέρες.
Το παρών δίνουν περισσότεροι από 2.800 συμμετέχοντες από την παγκόσμια επιχειρηματική ελίτ, μαζί με 60 ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, για να συζητήσουν ή και να επανεξετάσουν σημαντικές πτυχές της παγκοσμιοποίησης.
Στην ατζέντα τους, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται οι πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία και στη Γάζα, η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση της παραγωγικότητας αλλά και την αγορά εργασίας, οι ανησυχίες για μία νέα διεθνή κρίση χρέους, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Όπως αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), Μίρεκ Ντούσεκ, μιλώντας στους δημοσιογράφους, «η ατζέντα αποτελεί μία απάντηση στη διάβρωση εμπιστοσύνης, η οποία είναι εμφανής στα έθνη και στις κοινωνίες μας. Κάποιοι θα έλεγαν ότι συνδέεται και με βαθιές αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας, αλλαγές γεωπολιτικές, γεω-οικονομικές ή επίσης αλλαγές που αφορούν το κλίμα και την προστασία του περιβάλλοντος».
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ πραγματοποιεί κάθε χρόνο μια συνάντηση από την ίδρυσή του το 1971. Γιατί όμως το Νταβός, όπως είναι ευρέως γνωστό, είναι τόσο σημαντικό;
Οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου, το Νταβός δεν έχει κάτι αξιοσημείωτο, εκτός του ότι είναι ένα δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο, ψηλά στις ελβετικές Άλπεις. Αλλά για μία εβδομάδα τον Ιανουάριο, γίνεται το επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, καθώς οι παγκόσμιες ελίτ συγκεντρώνονται στη μικρή πόλη των Άλπεων για την ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF). Γιατί; Για να συζητήσουν τη μελλοντική κατεύθυνση της ζωής στον πλανήτη μας και τα επείγοντα ζητήματα της εποχής.
Στόχος του διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού, ο οποίος έχει πλέον την έδρα του κοντά στη Γενεύη, ήταν να φέρει σε επαφή τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να συζητήσουν και να βρουν λύσεις σε αυτά τα παγκόσμια προβλήματα, κάτι που παραμένει μια από τις ιδρυτικές του αρχές και αναφέρεται στη δήλωση αποστολής του: «Δεσμευόμαστε να βελτιώσουμε την κατάσταση του κόσμου».
Τι κοινό έχουν ο Ντόναλντ Τραμπ, η Γκρέτα Τούνμπεργκ και ο Έλτον Τζον; Επιφανειακά, μάλλον τίποτα απολύτως, αλλά το μόνο πράγμα που τους ενώνει όλους είναι ότι έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν στο Νταβός.
Ένα από τα πιο μοναδικά πράγματα στο Νταβός είναι αυτοί που συμμετέχουν. Αν και συχνά επικρίνεται ως ένα κέντρο συζητήσεων για το προνομιούχο 1% του κόσμου, είναι επίσης το μέρος όπου οι άνθρωποι έρχονται για να προσπαθήσουν να ασκήσουν πιέσεις και να επηρεάσουν αυτές τις ισχυρές ελίτ, προκειμένου να επηρεάσουν την αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα.
Και βρίσκονται όλοι τους εξαιρετικά σε ένα μέρος, την ίδια στιγμή, πράγμα που σημαίνει πρωτοφανή πρόσβαση για πολλούς σε παγκόσμιους φορείς λήψης αποφάσεων.
Ο επίσημος κατάλογος προσκεκλημένων είναι συχνά πολύ κλειστός και αποτελείται από περίπου 2.000 έως 3.000 συμμετέχοντες και ομιλητές, αλλά η ίδια η συνάντηση προσελκύει χιλιάδες περισσότερους στις εκδηλώσεις της που γίνονται στο περιθώριο. Είναι επίσης το μέρος όπου οι εταιρείες, ακόμη και χώρες και περιφέρειες στήνουν τους πάγκους τους για να πουλήσουν ιδέες και υπηρεσίες ή να προσελκύσουν επενδύσεις.
Κατά μήκος της Promenade, της κύριας λεωφόρου του Νταβός, υπάρχουν αυτά που έχουν γίνει γνωστά ως “σπίτια”, όπου οι εταιρείες μπορούν να νοικιάσουν χώρο (συχνά καταστήματα λιανικής πώλησης που ενοικιάζονται για την εβδομάδα) για να στήσουν πρεσβείες ή γραφεία για να υποδεχτούν επισκέπτες, ώστε να πραγματοποιήσουν συναντήσεις κ.λπ.
Πέρα από τις κεντρικές ομιλίες και τα πάνελ στο Συνεδριακό Κέντρο, τον κύριο κόμβο του Νταβός, αυτό από μόνο του έχει αποτελέσει εξέχον χαρακτηριστικό γνώρισμα της ετήσιας εκδήλωσης.
Μία από τις ιδρυτικές αρχές του WEF ήταν να είναι αμερόληπτο, ανεξάρτητο και απαλλαγμένο από ειδικά συμφέροντα. Αλλά πέρα από αυτά τα αισθήματα, η κριτική δεν είναι ποτέ μακριά στο Νταβός.
Δεδομένης της αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών προγραμμάτων και της αλληλοεπικάλυψης της πολιτικής και της εταιρικής σφαίρας, το WEF βρίσκεται συχνά στη γραμμή πυρός των ανταγωνιστών που υποστηρίζουν ότι είναι μια κακοήθης δύναμη στον κόσμο.
Ο οικονομικός ανταποκριτής των New York Times Πίτερ Γκούντμαν, για παράδειγμα, τόνισε στο βιβλίο του “Davos Man” την αντίφαση του να ζητά από δισεκατομμυριούχους και ελίτ, που οι επικριτές κατηγορούν ότι προκαλούν τα μεγαλύτερα προβλήματα του κόσμου, να βρουν τρόπους για την επίλυσή τους.
Μπορεί να είναι ένας τόπος για να μιλήσουν για δουλειές οι πλούσιοι και ισχυροί του κόσμου, το Νταβός είναι όμως ένα απαράμιλλο φόρουμ συζητήσεων και αντιπαραθέσεων σε παγκόσμια κλίμακα και έχει να επιδείξει ορισμένα σημαντικά επιτεύγματα στην 50χρονη ιστορία του.
Διαβάστε τα πέντε βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη φετινή διοργάνωση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:
Το φετινό θέμα, «Ξαναχτίζοντας την εμπιστοσύνη», αναγνωρίζει την ανάγκη να αποκατασταθεί η πίστη εν μέσω πολύπλευρων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών συγκρούσεων, της κλιματικής αλλαγής και των εξελίξεων στις τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI). Η έμφαση δίνεται στο να προχωρήσουμε από την αναγνώριση των προβλημάτων στην εξεύρεση λύσεων, με έμφαση στη διαφάνεια, τη συνέπεια και τη λογοδοσία.
Αναμένονται περισσότερες από 100 κυβερνήσεις, μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί και οι 1000 εταιρείες-εταίροι του Φόρουμ, καθώς και ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών, εμπειρογνώμονες, ακτιβιστές της νεολαίας, κοινωνικοί επιχειρηματίες και τα μέσα ενημέρωσης.
Το ρόστερ για το Νταβός περιλαμβάνει εξέχουσες προσωπικότητες, όπως ο Ajay S. Banga, Πρόεδρος του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας- ο Fatih Birol, Εκτελεστικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ)- η Cindy H. McCain, εκτελεστική διευθύντρια του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ)- Mohammad Abdulla AlGergawi, υπουργός υπουργικών υποθέσεων των ΗΑΕ- και Mirjana Spoljaric Egger, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού.
Το πρόγραμμα του WEF 2024 περιστρέφεται γύρω από τέσσερα κρίσιμα θέματα:
Μια αξιοσημείωτη πρωτοβουλία του Φόρουμ είναι η Συμμαχία Διακυβέρνησης Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτή η συμμαχία, στην οποία συμμετέχουν μεγάλοι τεχνολογικοί φορείς όπως η Google, η Microsoft, η IBM, η Meta Platforms, έχει ως στόχο να διαμορφώσει την ανάπτυξη και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης με υπευθυνότητα. Η δέσμευσή τους για διαφανή, χωρίς αποκλεισμούς συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υπογραμμίζει το δυναμικό της τεχνολογίας και την ανάγκη για μια ισορροπημένη προσέγγιση της καινοτομίας και του κοινωνικού αντίκτυπου.
Ως κοινωνία, πρέπει να έχουμε καθαρό μυαλό τόσο για την υπόσχεση όσο και για τους κινδύνους της γενεσιουργού τεχνητής νοημοσύνης και να εργαστούμε από κοινού για να διασφαλίσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι πάντα στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Η Συμμαχία για τη Διακυβέρνηση της Al είναι ένα σημαντικό φόρουμ που συγκεντρώνει απόψεις από όλο τον κόσμο, συνδέοντας τη βιομηχανία, τις κυβερνήσεις και την κοινωνία των πολιτών για να απαντήσουμε καλύτερα στο πώς μπορούμε να κυβερνήσουμε την Al με υπευθυνότητα και να το κάνουμε αυτό με το ρυθμό των τεχνολογικών αλλαγών”, δήλωσε ο Brad Smith, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της Microsoft.
Ο Συνασπισμός των First Movers, ως μέρος των πρωτοβουλιών που εντάσσονται στην ατζέντα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, αντιπροσωπεύει μια συλλογική προσπάθεια κορυφαίων εταιρειών για την απαλλαγή από τον άνθρακα σε τομείς με μεγάλες εκπομπές και την προώθηση αναδυόμενων τεχνολογιών για το κλίμα, ώστε να μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Από την ίδρυσή του με 35 ιδρυτικά μέλη, ο συνασπισμός έχει διευρυνθεί σημαντικά, περιλαμβάνοντας πλέον περισσότερα από 95 μέλη. Μαζί, τα μέλη αυτά έχουν αναλάβει συνολικά 120 δεσμεύσεις, γεγονός που αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη επιρροή και αφοσίωση του συνασπισμού.
”Πιστεύω ότι η Συμμαχία έχει αλλάξει τους στόχους της τα τελευταία περίπου πέντε χρόνια. Παλαιότερα αφορούσε τη δέσμευση, την κατανόηση και τη δέσμευση στο Παρίσι. Τώρα πρόκειται πραγματικά για δράσεις. Πρόκειται για το σήκωμα των μανικιών και για την ανταλλαγή διλημμάτων, αλλά και λύσεων μεταξύ μας”, σημείωσε ο Jesper Brodin, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ingka (ΙΚΕΑ).
Στη φετινή σύνοδο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζιπίνγκ, ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέ Μιλέι και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία παραμένει στο επίκεντρο, για μία ακόμη χρονιά. Ο πρόεδρος της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δίνει το παρών στο Νταβός, ενώ παράλληλα εντείνει τις προσπάθειές του για παροχή νέας οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας από τους δυτικούς συμμάχους του.
Σύμφωνα πάντως με την ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung, την Κυριακή ο Ζελένσκι έκανε μία ενδιάμεση στάση στη Βέρνη, προκειμένου να παρουσιάσει σε εκπροσώπους 80 χωρών ένα σχέδιο δέκα σημείων για την επίλυση της κρίσης. Ο Ελβετός υπουργός Εξωτερικών Ιγκνάσιο Κασίς έκανε λόγο για ένα σχέδιο «που μπορεί να αποτελέσει βάση για την ειρήνευση», ενώ «ενθαρρυντικές ενδείξεις» βλέπει και ο στενός συνεργάτης του Ζελένσκι, Άντρι Γιέρμακ.
Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Τουρκίας, Μεχμέτ Σίμσεκ, σχεδίαζε να δώσει το «παρών» στην ετήσια συνάθροιση πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών στο ελβετικό θέρετρο του Νταβός. Τελικά ακύρωσε την επίσκεψή του. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg η αλλαγή σχεδίων ήταν αποτέλεσμα εντολής του Τούρκου προέδρου.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να ζήτησε τόσο από τον υπουργό Οικονομικών όσο και συνολικά από τους αξιωματούχους της χώρας του να γυρίσουν την πλάτη στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, λόγω της στάσης των διοργανωτών του στο φλέγον ζήτημα του πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα. Τα γραφεία των Σίμσεκ και Ερντογάν αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις πληροφορίες του Bloomberg.
Έκδηλη είναι η ανησυχία και για τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις. Οι δείκτες ανάπτυξης δύσκολα ανακάμπτουν, το κόστος ζωής γίνεται όλο και πιο ακριβό, ενώ τα επιτόκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας στα τέλη του 2024 η διεθνής οικονομία θα καταγράφει τους χαμηλότερους δείκτες ανάπτυξης των τελευταίων 30 ετών.
Ενώ όμως οι ΗΠΑ ανθίστανται και εμφανίζουν ακόμη υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η γεωπολιτική αστάθεια επιβαρύνει πολλές άλλες χώρες. Επιπλέον η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα, τη δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του κόσμου, προκαλεί κλυδωνισμούς σε αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας και της Αφρικής, εντείνοντας το χρόνιο πρόβλημα του υψηλού χρέους.
Ο Λέοναρντ Στίγκελερ, επιχειρηματίας, εκδότης και επενδυτής στον χώρο των ΜΜΕ, συμμετέχει στην πλατφόρμα Africa Collective, που προωθεί τα συμφέροντα της Αφρικής σε διεθνές επίπεδο. Κατά την άποψή του «το ζητούμενο είναι να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη προς την Αφρική, η οποία προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες. Όταν μιλάμε για μελλοντικές δουλειές, όταν μιλάμε για προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού, η Αφρική μας δίνει λύσεις και αυτό είναι κάτι που θα επισημάνουν οι Αφρικανοί ηγέτες».
Επιχειρηματικές ευκαιρίες προσφέρει και η εκρηκτική ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία όμως παράλληλα προκαλεί έντονες ανησυχίες. Όχι μόνο για τη διαφαινόμενη απώλεια πολλών θέσεων εργασίας, αλλά και για τους κινδύνους παραπληροφόρησης που συνεπάγεται η αλόγιστη χρήση της και μάλιστα σε μία χρονιά κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Ινδία και αλλού.
Αυτό επισημαίνει και η τελευταία έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη και προειδοποιεί ότι η παραποιημένη πληροφορία μπορεί κάλλιστα και να επιστρατευθεί για σκοτεινούς σκοπούς, προκαλώντας κοινωνική αναταραχή ή άλλα παρεπόμενα.
Το σχόλιο του Μίρεκ Ντούσεκ από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: «Tην προηγούμενη χρονιά είδαμε μία εκθετική αύξηση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην αγορά. Εμείς θελουμε να βλέπουμε θετικά ακόμη και την παράνοια στις τεχνολογίες αιχμής και έχουμε ήδη θέσει το ζήτημα προς συζήτηση σε έναν διάλογο ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Δεν θέλουμε να μείνουμε πίσω από τις εξελίξεις στον κλάδο της Τεχνητής Νοημοσύνης…»
Με πληροφορίες από dw.com, euronews
Ελλάδα Αθήνα
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE