Ναυαγός διαρκείας το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα: Απογοητευτικές οι επιδόσεις των μαθητών στην PISA 2022, διαχρονικές και απανωτές οι κυβερνητικές αποτυχίες

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μαθητές και μαθήτριες από πέντε σχολεία της Ελλάδας μιλούν για την κλιματική κρίση: Πως βίωσαν τις φυσικές καταστροφές στη γειτονιά τους

Ετοιμάζει ευρείας κλίμακας χερσαία επίθεση στη Ράφα το Ισραήλ; Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι κρατούνται όμηροι εκεί, ανοίγουν σήμερα τα σχολεία

Εθνικό σχέδιο κατά του bullying στα σχολεία: Πλατφόρμα καταγγελιών και αυστηροποίηση συνεπειών, ανακοινώνονται τα νέα μέτρα [live]

Διαχρονικές αποδεικνύονται οι παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος και κατ’ επέκταση οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών, όπως αποκαλύπτουν και τα νεότερα στοιχεία της διεθνούς έρευνας PISAτου ΟΟΣΑ που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα.

Οι επιδόσεις των μαθητών φαίνεται να βρίσκονται σε συνεχή πτώση και οι κυβερνητικές αλλαγές δεν δείχνουν να έχουν ουσιώδη επίπτωση στην πορεία αυτή.

Οι επιδόσεις των 15χρονων μαθητών μπορούν ευλόγως να θεωρηθούν προϊόν δύο εκ διαμέτρου αντίθετων πολιτικών κατευθύνσεων στη διαχείριση της εκπαίδευσης:

Αφενός της πενταετίας ΣΥΡΙΖΑ που εγκαλείτο για ενοχοποίηση της «αριστείας» και λογικές ισοπέδωσης προς τα κάτω και αφετέρου της τετραετούς διακυβέρνησης ΝΔ που υποτίθεται ότι είχε ως στόχο την αξιολόγηση σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης και την αξιοποίηση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών.

Το αποτέλεσμα παραμένει όμως το ίδιο: Στην τάση υποχώρησης των επιδόσεων των μαθητών δεν φαίνεται να υπάρχει «πολιτικό» ανάχωμα.

Τα ευρήματα

Οι Έλληνες μαθητές καταγράφουν επιδόσεις κάτω από τον μέσο όρο των 80 χωρών που συμμετέχουν στον διαγωνισμό, ενώ και σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές χώρες οι επιδόσεις τους είναι από τις χειρότερες.

Στον διαγωνισμό Programme for International Student Assessment (PISA) του ΟΟΣΑ συμμετείχαν το 2022 περίπου 690.000 μαθητές, αντιπροσωπεύοντας περίπου 29 εκατομμύρια 15χρονους από σχολεία σε 81 συμμετέχουσες χώρες.

Από την Ελλάδα, στον διαγωνισμό PISA πήραν μέρος 6.403 μαθητές από 230 δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, αντιπροσωπεύoντας περίπου 98.100 μαθητές 15 ετών (περίπου το 91% του συνολικού πληθυσμού 15χρονων).

Η βαθμολογία της Ελλάδας ήταν χαμηλότερη σε σχέση με το 2018 και στις τρεις υπό εξέταση δεξιότητες

• κατανόηση κειμένου
• μαθηματικά
• φυσικές επιστήμες

Ειδικότερα:

–Στα μαθηματικά, η Ελλάδα συγκέντρωσε επίδοση 430, σημειώνοντας βουτιά 21 μονάδων σε σχέση με το 451 που είχε συγκεντρώσει το 2018 (στον πίνακα κατατάσσεται στη 44η θέση από 80 χώρες (μέλη και μη του ΟΟΣΑ) που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ στα μαθηματικά ήταν 472 (489 το 2018).

-Στην κατανόηση κειμένου, οι Έλληνες μαθητές κατέγραψαν δείκτη 438 (41η θέση). Η βαθμολογία αυτή ήταν κατά 19 μονάδες χαμηλότερη από το 457 του 2018. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ στην κατανόηση κειμένου ήταν 476 (487 βαθμοί το 2018).

-Στις φυσικές επιστήμες η Ελλάδα συγκέντρωσε βαθμολογία 441, σημειώνοντας μείωση 11 μονάδων από το 452 που ήταν η βαθμολογία της το 2018 (44η θέση). Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ στις επιστήμες ήταν 485 (489 το 2018).

Το τεστ διερευνά το πόσο καλά οι μαθητές μπορούν να λύσουν σύνθετα προβλήματα, να έχουν κριτική σκέψη και να επικοινωνούν αποτελεσματικά. Τα αποτελέσματα παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για το πόσο καλά τα εκπαιδευτικά συστήματα προετοιμάζουν τους μαθητές για τις πραγματικές προκλήσεις της ζωής και τη μελλοντική τους επιτυχία. Η Ελλάδα συμμετείχε για πρώτη φορά στον διαγωνισμό PISA το 2000.

Συνεχίζεται η πτωτική πορεία

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, η απότομη πτώση των μέσων βαθμολογιών της Ελλάδας μεταξύ του 2018 και του 2022 επιβεβαίωσε και ενίσχυσε μια πτωτική πορεία που είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Κατά την περίοδο 2012-2022, οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 20 μονάδες κατά μέσο όρο και στις τρεις κατηγορίες.

Κατά την πιο πρόσφατη περίοδο (2018 έως 2022), το χάσμα μεταξύ των μαθητών με τις υψηλότερες βαθμολογίες και των πιο αδύναμων μαθητών συρρικνώθηκε στα μαθηματικά, ενώ δεν άλλαξε σημαντικά στην κατανόηση κειμένου και στις επιστήμες. Στα μαθηματικά, σχεδόν όλοι οι μαθητές έγιναν πιο αδύναμοι, ενώ οι μαθητές με υψηλές επιδόσεις μειώθηκαν περισσότερο από ό,τι οι μαθητές με χαμηλές επιδόσεις.

• Σημειωτέον πως ο PISA έχει ορίσει έξι επίπεδα βάσει των οποίων κατηγοριοποιεί τις δεξιότητες των μαθητών στην κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες. Το Level 2 θεωρείται το ελάχιστο επίπεδο επάρκειας που πρέπει να αποκτήσουν όλοι οι μαθητές μέχρι το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι μαθητές του Level 2 μπορούν, πρακτικά, να χρησιμοποιήσουν βασικούς αλγόριθμους, απλές επιστημονικές γνώσεις και να ερμηνεύσουν απλά κείμενα. Οι μαθητές του Level 5 ή του Level 6 έχουν κορυφαίες επιδόσεις. Για παράδειγμα, μπορούν να εργαστούν αποτελεσματικά με μαθηματικά μοντέλα για σύνθετες καταστάσεις, να κατανοήσουν αφηρημένα κείμενα και να ερμηνεύσουν και να αξιολογήσουν πολύπλοκα πειράματα.

Στα Μαθηματικά:

-Το 53% των μαθητών στην Ελλάδα έχει επάρκεια τουλάχιστον Level 2, σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ (69%).
-Μόλις το 2% των μαθητών στην Ελλάδα είχαν κορυφαίες επιδόσεις στα μαθηματικά, που σημαίνει ότι πέτυχαν Level 5 ή 6 (μέσος όρος του ΟΟΣΑ: 9%).

Στην Κατανόηση Κειμένου:

-Περίπου το 62% των μαθητών πέτυχε Level 2 ή υψηλότερο (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 74%).
-Μόλις το 2% των μαθητών σημείωσε βαθμολογία Level 5 ή υψηλότερη (μέσος όρος του ΟΟΣΑ: 7%).

Στις Φυσικές Επιστήμες:

-Περίπου το 63% των μαθητών πέτυχε Level 2 ή υψηλότερο (μέσος όρος του ΟΟΣΑ: 76%).
-Μόλις το 1% των μαθητών σημείωσε κορυφαίες επιδόσεις, ήτοι Level 5 ή 6 (μέσος όρος του ΟΟΣΑ: 7%).

Aπό τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες/περιοχές, η Ελλάδα ξεπερνά μόνο τις Ρουμανία, Μολδαβία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Γεωργία, Αλβανία και Κόσοβο.

Διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών

Από τα υπόλοιπα συμπεράσματα της έκθεσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι στην Ελλάδα, τα αγόρια και τα κορίτσια είχαν παρόμοια επίπεδα κατά μέσο όρο στα μαθηματικά, αλλά τα κορίτσια ξεπέρασαν τα αγόρια στην κατανόηση κειμένου κατά 25 μονάδες.

Επίσης, στην Ελλάδα, το ποσοστό των χαμηλών επιδόσεων είναι παρόμοιο μεταξύ των αγοριών (46%) και των κοριτσιών (48%) στα μαθηματικά. Στην ανάγνωση, ωστόσο, το μερίδιο είναι μεγαλύτερο μεταξύ των αγοριών (32% των κοριτσιών και 44% των αγοριών σημείωσαν βαθμολογία χαμηλότερη του Level 2). Όσον αφορά τις κορυφαίες επιδόσεις, το μερίδιο είναι μεγαλύτερο στα αγόρια (3%) από ό,τι στα κορίτσια (1%) στα μαθηματικά. Στην κατανόηση κειμένου, ωστόσο, το μερίδιο είναι παρόμοιο μεταξύ των κοριτσιών (2% των κοριτσιών και 2% των αγοριών πέτυχαν βαθμολογία Level 5 ή 6).

Στην κορυφή η Σιγκαπούρη

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, οι διεθνείς συγκρίσεις είναι περίπλοκες, αλλά τα δεδομένα του PISA δείχνουν μια σαφή παγκόσμια τάση: οι μέσες επιδόσεις των μαθητών κατευθύνονται σε λάθος κατεύθυνση.

Περίπου το 25% των 15χρονων στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ – που αντιπροσωπεύουν 16 εκατομμύρια παιδιά – εκτιμάται ότι έχουν χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά, την κατανόηση κειμένου και τις φυσικές επιστήμες, συμπεριλαμβανομένων μαθητών που δεν καλύπτονται από τον PISA. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη μεταξύ πολλών μη μελών του ΟΟΣΑ. Σε 18 χώρες και οικονομίες, περισσότερο από το 60% των 15χρονων έχουν χαμηλές επιδόσεις και στις τρεις θεματικές.

Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για όλους. Οι μαθητές της Σιγκαπούρης, για παράδειγμα, μπορούν να εργαστούν αποτελεσματικά με μαθηματικά μοντέλα για σύνθετες καταστάσεις, να κατανοήσουν αφηρημένα κείμενα και να ερμηνεύσουν και να αξιολογήσουν πολύπλοκα πειράματα.

• Η Σιγκαπούρη ήρθε πρώτη και στα τρία αντικείμενα: στα μαθηματικά (με 575 μονάδες), στην κατανόηση κειμένου (543) και στις επιστήμες (561). Η Σιγκαπούρη ήταν επίσης μια από τις λίγες χώρες που κατέγραψε βελτίωση στην κατανόηση κειμένου και τις επιστήμες σε σχέση με το 2018, ενώ παρέμεινε σταθερή στα μαθηματικά.

Σε άλλα σημεία του PISA 2022, πέντε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα της Ανατολικής Ασίας ξεπέρασαν όλα τα άλλα στα μαθηματικά: Μακάο (Κίνα), Κινεζική Ταϊπέι, Χονγκ Κονγκ (Κίνα), Ιαπωνία και Κορέα, κατά σειρά επίδοσης. Οι ίδιες χώρες/οικονομίες είχαν τις υψηλότερες επιδόσεις και στις φυσικές επιστήμες, μαζί με την Εσθονία και τον Καναδά. Στην κατανόηση κειμένου, η Ιρλανδία τα πήγε εξίσου καλά με την Ιαπωνία, την Κορέα, την Κινεζική Ταϊπέι και την Εσθονία.

Με πληροφορίες από Capital

Νέα βαριά κατηγορία για την σπείρα του τράπερ που ανατίναζε ΑΤΜ: Απόπειρα ανθρωποκτονίας με πρόθεση και κατά συρροή κατά αστυνομικών