Μπορεί η Ευρώπη να επιβιώσει ξανά σε μια επιστροφή του «Τραμπ 2.0»; Το εφιαλτικό πλην υπαρκτό σενάριο για ένα εντελώς «λαλημένο» και εξωφρενικό comeback

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Για «σύσταση εγκληματικής οργάνωσης» κατηγορούνται ακτιβιστές για το κλίμα στη Γερμανία: Είχαν οργανώσει δράσεις κατά διυλιστηρίων

Ξεκίνησε η δίκη των πολιτών του Ράιχ στη Γερμανία: Στο εδώλιο και ο Πρίγκιπας Ερρίκος 13ος του Ρόις, αρχηγός των επίδοξων πραξικοπηματιών

Σάλος με βίντεο του Τραμπ περί «ενιαίου Ράιχ»: Αποσύρθηκε από τα social media αλλά η φωτιά άναψε * «Αμερική πρόσεχε, ο Τραμπ δεν παίζει» λέει το επιτελείο του Τζο Μπάιντεν

«Iδού κάτι που δεν μπορεί πλήρως να κατανοήσει το μυαλό των Ευρωπαίων: Τον Νοέμβριο του 2024, ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο», αναφέρει το Politico εισάγοντας τον αναγνώστη σε ένα εφιαλτικό σενάριο όχι και τόσο επιστημονικής φαντασίας…

Είναι ένα εφιαλτικό σενάριο για τους Ευρωπαίους που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της ανταγωνιστικής διάθεσης του πρώην προέδρου των ΗΠΑ κατά τα τέσσερα χρόνια της θητείας του και ελπίζουν ότι δεν θα χρειαστεί να το ξαναζήσουν.

Το γεγονός ότι ο διάδοχός του, Τζο Μπάιντεν, αποδείχθηκε ότι ήταν ένας από τους πιο φιλικούς προς την Ευρώπη προέδρους των ΗΠΑ, βοήθησε να ξεπλυθούν τα άσχημα συναισθήματα των χρόνων του Τραμπ, αφήνοντάς τα να μοιάζουν σαν ένα κακό όνειρο.

Ο Τραμπ έπαιξε πραγματικά με την ιδέα της αποχώρησης από το ΝΑΤΟ ; Πιθανόν.

Αποκάλεσε πραγματικά την Ευρωπαϊκή Ένωση «εχθρό» και τις Βρυξέλλες, την έδρα των θεσμικών οργάνων του μπλοκ, «κόλαση »; Πιθανώς.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι έφυγε.

Αλλά καθώς ο Μπάιντεν εισέρχεται στον τελευταίο χρόνο της πρώτης του θητείας, οι Ευρωπαίοι αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι μπορεί σύντομα να φύγει από την εξουσία και ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να είναι και πάλι Πρόεδρος.

Το Σαββατοκύριακο, έρευνα του ABC έδειξε ότι ο Τραμπ προηγείται του νυν προέδρου κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες.

Καίτοι η δημοσκόπηση επικρίθηκε ως ακραία, η αλήθεια είναι ότι ο Τραμπ καταγράφει σταθερά υψηλότερα νούμερα στις δημοσκοπήσεις από άλλους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους για την προεδρία, κάτι που υποδηλώνει ότι είναι πιθανό να πάρει το χρίσμα του κόμματος.

Εάν κερδίσει τις εκλογές, η εκδοχή του Τραμπ που θα δει η Ευρώπη θα είναι πιθανότατα πολύ πιο «λαλημένη» και εξωφρενική από αυτή που μέχρι τώρα γνωρίζαμε:

Να το εξηγήσουμε απλά; Δεν θα υπονοεί απλώς ότι θα ήθελε να φύγει από το ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί και να το κάνει.

Η πάλι μπορεί να τηρήσει την υπόσχεσή του να συνάψει μια «ειρηνευτική συμφωνία» για την Ουκρανία με τον Πούτιν αγνοώντας και την Ουκρανία και  την Ε.Ε.

Και η αλήθεια είναι ότι κάποιοι Ευρωπαίοι πολιτικοί θα ήθελαν να δουν μερικά τέτοια «πυροτεχνήματα».

Πρώτος και καλύτερος ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν: Ο οποίος στα τέλη του περασμένου μήνα δήλωσε ότι ο Τραμπ είναι ο άνθρωπος που μπορεί να «σώσει τον δυτικό κόσμο» τερματίζοντας τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Υπάρτχουν και τα μέλη του ακροδεξιού κόμματος “Νόμος και Δικαιοσύνη” της Πολωνίας που λένε ότι θα χαίρονταν να δουν τον πρώην πρόεδρο να επιστρέφει, λέγοντας ότι η στάση του για την Ουκρανία είναι απλώς μια θεατρική προεκλογική εκστρατεία.

• Πλην όμως,μ τέτοιες απόψεις είναι μειοψηφία στην Ευρώπη, όπου τα κυρίαρχα συναισθήματα για μια ενδεχόμενη επιστροφή Τραμπ είναι ο τρόμος και το άγχος.

«Ο Τραμπ είναι ένας εφιάλτης», δηλώνει Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico. «Eίναι κάτι για το οποίο ουδείς μπορεί πραγματικά να προετοιμαστεί».

Υπνοβάτες χωρίς σχέδιο για την περίπτωση επιστροφής

Δεδομένων των διακυβευμάτων, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες εργάζονται σκληρά για ένα καταρτίσουν σχέδιο που θα εφαρμοστεί σε περίπτωση νίκης του Τραμπ.

Όμως, απ’ όσα συμπεραίνει το POLITICO από συνομιλίες με σχεδόν δύο δωδεκάδες Ευρωπαίους διπλωμάτες, ειδικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους, δεν υπάρχει τέτοιο σχέδιο και τίποτα ανάλογο δεν είναι ορατό στο άμεσο μέλλον.

«Είναι μια μορφή υπνοβασίας», λέει ο Ούλριχ Σπεκ, αναλυτής εξωτερικής πολιτικής στο Βερολίνο. «Ζούμε μια μορφή υπνοβασίας. Σαν του Μακρόν, που ονειρεύεται αυτονομία και κυριαρχία. Έχουμε και γερμανική υπνοβασία, που είναι άρνηση. Και μετά έχουμε την βρετανική υπνοβασία, που είναι απόσπαση».

«Αλλά δεν υπάρχει πραγματική προσπάθεια να αναλάβουμε την ευθύνη για ό,τι θα μπορούσε να έρθει ».

Ετοιμότητα και προετοιμασία

Κατά έναν τρόπο έχει αλλάξει η στάση των Ευρωπαίων απέναντι στον Τραμπ: Δεν είναι πλέον σε άρνηση.

Στις αρχές του 2016, όταν ένας ελαφρώς λιγότερο γκριζαρισμένος δημοσιογράφος του POLITICO κλήθηκε να κάνει τον γύρο των ευρωπαϊκών πρεσβειών και δεξαμενών σκέψης για να ρωτήσει για την εκλογή του Τραμπ, αρκετοί αξιωματούχοι εξηγούσαν αγέρωχα ότι η ερώτηση δεν άξιζε να απαντηθεί γιατί δεν είχε καμία ελπίδα.

Δεν συμβαίνει το ίδιο το 2023. Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν καλά την πιθανότητα μιας επιστροφής του Τραμπ, και οι περισσότεροι από τους αξιωματούχους με τους οποίους μίλησε το POLITICO ζητούν από το μπλοκ να προετοιμαστεί.

«Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κατάσταση συνδέεται με τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών», δήλωσε στο POLITICO ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.

• «Σε μια δημοκρατία, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να εκλεγεί ο χειρότερος υποψήφιος», πρόσθεσε. «Ο λαός αποφασίζει. Ο Τραμπ ήταν πρόεδρος. Μπορεί να ξαναγίνει πρόεδρος, ακόμα κι αν σήμερα αντιμετωπίζει πολλά νομικά προβλήματα. Αυτό για το οποίο πρέπει να προετοιμαστούμε είναι η αποστασιοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τις ευρωπαϊκές υποθέσεις και η πιθανή διάλυση της διατλαντικής συμμαχίας».

Αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες μίλησαν με την ίδια νότα στωικού ρεαλισμού. «Είναι όλο και περισσότερο στο μυαλό των ανθρώπων. Πρέπει να σχεδιάσουμε κάθε ενδεχόμενο και να αποφύγουμε την κατάσταση το 2016, όπου ήμασταν απροετοίμαστοι τόσο για το Brexit όσο και για τον Τραμπ», είπε ένας δεύτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης .

Ερωτηθείς εάν μια δεύτερη προεδρία Τραμπ θα ήταν διαφορετική από την πρώτη, ο  διπλωμάτης είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για το χειρότερο.

Ο πρώην πρόεδρος έχει παραπεμφθεί δύο φορές και αντιμετωπίζει πολλές ποινικές κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης μιας για άρνηση των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2020. Εάν τίποτα από αυτά δεν τον εμποδίζει να αναλάβει τα καθήκοντά του, υποστήριξαν αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, γιατί να αισθάνεται τον οποιονδήποτε περιορισμό στη συμπεριφορά του;

Η προοπτική της επιστροφής του Τραμπ είναι ιδιαίτερα ενοχλητική για τη Γερμανία, συχνό στόχο των επιθέσεων του.

Έχοντας πιαστεί εντελώς απροετοίμαστοι για την εκλογή του το 2016, οι Γερμανοί πολιτικοί είναι πρόθυμοι να μην επαναλάβουν το ίδιο λάθος – εξ ου και το πρόσφατο ταξίδι της υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ στο Τέξας, όπου συναντήθηκε με τον Ρεπουμπλικανό κυβερνήτη Γκρεγκ Αμποτ.

Παρά αυτή την προσέγγιση, ωστόσο, ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν είναι απαισιόδοξος για την ετοιμότητα της κυβέρνησής του. Ο βουλευτής του γερμανικού κοινοβουλίου, ο οποίος έχει μεγάλη επιρροή στην εξωτερική πολιτική στη χώρα του, είπε ότι δεν περίμενε να κερδίσει ο Τραμπ το 2016, ούτε και κανένας στον στενό κύκλο της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ.

• Η έλλειψη ετοιμότητας κατέστησε ιδιαίτερα σημαντικό για το Βερολίνο να σχεδιάσει την επιστροφή του Τραμπ. Ωστόσο, είπε: «Η κυβέρνηση βρίσκεται στη διαδικασία να επαναλάβει αυτό το λάθος».

Άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν επίσης να δημιουργήσουν επαφές με ομολόγους των Ρεπουμπλικανών.

Διπλωμάτες από τρεις χώρες της ΕΕ δήλωσαν ότι το προσωπικό τους στην Ουάσιγκτον,  ενίσχυε την προσέγγιση των Ρεπουμπλικανών αξιωματούχων στη Βουλή και τη Γερουσία σε όλα τα επίπεδα. Ο ένας μίλησε για  παράλληλες διπλωματικές προσπάθειες, όπως το ταξίδι του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον στο Τέξας τον Μάιο, ως ένα παραδείγματα της στάσης του Λονδίνου που επίσης προετοιμάζεται για την πιθανή επιστροφή του Τραμπ.

Ο Γιάτσεκ Σάριους-Βόλσκι, Ευρωπαίος βουλευτής στο κόμμα« Νόμος και Δικαιοσύνη» της Πολωνίας, δήλωσε ότι το κόμμα του θα χαιρετίσει την επανεκλογή του Τραμπ. «Η εμπειρία μας με το Trump 1 ήταν καλή», είπε. «Υπό τον Τραμπ, σημειώσαμε πρόοδο στη φυσική παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην Πολωνία, καθώς και στη βάση που βαφτίσαμε «Φορτ Τραμπ».

Η Πολωνία είναι ένας από τους πιο ένθερμους συμμάχους της Ουκρανίας στην Ευρώπη από την έναρξη της εισβολής της Μόσχας, ακόμη κι αν οι σχέσεις έχουν χειροτερέψει τις τελευταίες εβδομάδες, εν μέσω διαμάχης για τις εξαγωγές σιτηρών.

Ερωτηθείς εάν η Βαρσοβία ανησυχεί για τις υποσχέσεις του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία «σε μια μέρα» μέσω μιας συμφωνίας με τον Πούτιν, ο Βόλσκι απάντησε αρνητικά, μιλώντας για  εκλογική στάση.

• «Προφανώς δεν είμαστε αφελείς, μπορεί να υπάρχουν πράγματα που θα αλλάξουν», είπε. «Αλλά εάν συμβεί η αλλαγή [της ηγεσίας των ΗΠΑ], αναμένουμε ότι το βαθύ αμερικανικό κράτος θα υπερισχύσει των εκλογικών υποσχέσεων».

Εν τω μεταξύ, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τόνισαν τις προσπάθειες που έχουν ήδη αναληφθεί από τις κυβερνήσεις της ΕΕ για την ενίσχυση της στρατηγικής ανεξαρτησίας της Γηραιάς Ηπείρου.

Υποστήριξαν ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις όχι μόνο συντόνισαν τις μαζικές παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ στη συνολική αξία της παρεχόμενης υποστήριξης. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης αυξήσει σημαντικά την παραγωγή πυρομαχικών στην ήπειρο σε μια προσπάθεια που συντονίζεται από τον Γάλλο Τιερί Μπρετόν, ο οποίος είναι ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη βιομηχανική πολιτική.

Τώρα αυτό είναι τρελή κουβέντα

Όμως υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να ξοδέψουμε οριακά περισσότερα για την άμυνα και να προετοιμαστούμε σοβαρά για το τι θα μπορούσε να καρπωθεί ο Τραμπ στην Ευρώπη – αν μη τι άλλο αν προσπαθήσει να τηρήσει την υπόσχεσή του να συνάψει συμφωνία με τον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Μια τέτοια κίνηση όχι μόνο θα τράβαγε το χαλί κάτω από τους Ουκρανούς, οι οποίοι μπορεί να νοιώθουν τεράστια πίεση να εγκαταλείψουν μέρος της επικράτειάς τους, αλλά επίσης θα ήταν ταπεινωτικό για τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που έχουν συνδέσει άρρηκτα την τύχη τους με το Κίεβο.

Σε τέτοιες συνθήκες, θα ήταν «δύσκολο να φανταστεί κανείς» τους Ευρωπαίους να παραμείνουν ενωμένοι στην Ουκρανία», δήλωσε ο Φρανσουά Χάισμπουργκ, ανώτερος σύμβουλος για την Ευρώπη στο Διεθνές Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας.

«Θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να βοηθήσουν την Ουκρανία, αλλά ξαφνικά θα ήταν εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών επειδή είναι μια συμφωνία που διαπραγματεύτηκε ο Τραμπ. Είναι ένα πολύ μαύρο σενάριο».

Ακόμη και μια τέτοια συμφωνία θα ήταν πιθανώς μόνο η αρχή του τι θα μπορούσε να κάνει ο Τραμπ στις διατλαντικές σχέσεις.

Το 2018, ο Τραμπ έθεσε το ενδεχόμενο να αποχωρήσει η Ουάσιγκτον από το ΝΑΤΟ και να αφήσει τους Ευρωπαίους να φροντίσουν μόνοι τους εαυτούς τους – μια πορεία δράσης από την οποία παρέκκλινε  μόνο χάρη στην παρέμβαση του τότε συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον και του στρατηγού Τζιμ Μάτις.

Εάν επανεκλεγεί, φαίνεται απίθανο ο Τραμπ να προσκαλέσει παρόμοια πρόσωπα στο υπουργικό του συμβούλιο, δεδομένου κυρίως του πόσο άνθρωποι όπως ο Μπόλτον τον επέκριναν σε βιβλία μετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ένας επανεκλεγμένος Τραμπ θα μπορούσε να κάνει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της αποχώρησης από το ΝΑΤΟ. Αυτή είναι μια τρομακτική προοπτική για τους Ευρωπαίους που βασίζονται σε μια εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ τα τελευταία 78 χρόνια — τόσο πολύ που λίγοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι είναι πρόθυμοι να σκεφτούν τι θα μπορούσε να σημαίνει για το μέλλον της Ευρώπης.

• Οι αναλυτές ασφαλείας που είναι πρόθυμοι να το συζητήσουν, παρουσιάζουν μια ανησυχητική εικόνα: Ξαφνικά στερημένες από τη στρατηγική ηγεσία των ΗΠΑ, οι ευρωπαϊκές χώρες θα αντιμετωπίσουν τεράστια, τρομακτικά ερωτήματα σχετικά με το πώς να αναδιοργανώσουν τη συμμαχία για την ασφάλεια. Ποιος θα είναι υπεύθυνος; Θα συνέχιζε να υπάρχει το ΝΑΤΟ; Θα έκαναν οι ευρωπαϊκές χώρες θυσίες στο μοντέλο κοινωνικής πρόνοιάς τους για να καλύψουν πολύ υψηλότερες αμυντικές δαπάνες;

Για τον Ράσμους Χίντρεν, έναν Φινλανδό ειδικό σε θέματα ασφάλειας, θα απαιτούσε ένα «μοναδικό γεγονός» – σύμφωνα με τη γραμμή της αποχώρησης της Ουάσιγκτον από το ΝΑΤΟ – για να αλλάξουν οι Ευρωπαίοι νοοτροπία για την άμυνα. Ακόμη και τότε, η αύξηση των δαπανών σε τέτοιο σημείο ώστε η Ευρώπη να είναι σε θέση να αμυνθεί, χωρίς τις ΗΠΑ, έναντι μιας συμβατικής ρωσικής επίθεσης θα ήταν ένα «μείζον πρόβλημα» βραχυπρόθεσμα.

Στη συνέχεια, υπάρχει το ζήτημα της ηγεσίας: Ποιος θα ήταν υπεύθυνος για μια ευρωπαϊκή συμμαχία για την ασφάλεια; Παρίσι, Βερολίνο, Βαρσοβία; Μια εκ περιτροπής επιλογή ευρωπαϊκών πρωτευουσών; Και πού θα στεγαζόταν η στρατιωτική ηγεσία της Ευρώπης; Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς λύση, δεδομένης της εχθρότητας μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων και του γεγονότος ότι ορισμένες χώρες, όπως η Πολωνία, εμπιστεύονται την Ουάσιγκτον περισσότερο από τις Βρυξέλλες. 

Σε περίπτωση μιας ” συντέλειας” Τραμπ στις διατλαντικές σχέσεις, ο Σπεκ βλέπει να αναδύεται πρακτικά μια διάσπαση στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης.

Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που μοιράζονται σύνορα με τη Ρωσία και άλλες που ανησυχούν αμέσως για τις φιλοδοξίες της Μόσχας, όπως οι Σκανδιναβικές χώρες συν η Τουρκία και η Ρουμανία, θα είχαν μια φυσική τάση να ενωθούν σε μια de facto συμμαχία ασφάλειας.

Μια τέτοια ομάδα θα πρόσθετε πίεση σε άλλους στην Ευρώπη να σχηματίσουν τα δικά τους μπλοκ, ωθώντας τις χώρες της ηπείρου ακόμη πιο μακριά. Με άλλα λόγια, μια πιθανότητα για μια τάξη ασφαλείας μετά τις ΗΠΑ στην Ευρώπη θα μπορούσε να μοιάζει πολύ με αυτό που υπήρχε πριν από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο: μια σειρά αλληλοσυνδεόμενων συμμαχιών που κινδυνεύουν να πέσουν σε πόλεμο μεταξύ τους.

Τέτοια σενάρια παραμένουν, προς το παρόν, μακρινές πιθανότητες, αλλά είναι σημάδι των καιρών που δεν είναι πλέον αδιανόητα.

Για τους ηγέτες της Ευρώπης, η πιθανή επιστροφή του Τραμπ αποδεικνύεται ένας ζωντανός εφιάλτης: Το βλέπουν να πλησιάζει, αλλά δεν φαίνεται να μπορούν να κάνουν τίποτα γι’ αυτό.

Με πληροφορίες από POLITICO

Αυγατίζουν τα αγάλματα του Στάλιν στη Ρωσία του Πούτιν: Εστησαν ήδη 110 και συνεχίζουν περήφανα…