Με αφορμή την εισβολή του 1974, το ερώτημα είναι ποιος ασχολείται με την Κύπρο… Η Τουρκία συνδυάζει, η Ελλάδα αποσυναρμολογεί, σχεδόν 50 χρόνια μετά τον πικρό εκείνο Ιούλη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πλήρης η στήριξη του Ζοζέπ Μπορέλ προς την κ. Ολγκίν Κουεγιάρ για εξεύρεση βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό: Είχαν συνάντηση στις Βρυξέλλες

20 χρόνια από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Εορταστική εκδήλωση στο Προεδρικό παρουσία της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου τηλεφώνησε στον Χριστοδουλίδη: Συζήτησαν για το Κυπριακό και τις περιφερειακές εξελίξεις, αναγνώρισε την αξία της Κύπρου

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*

Το Κυπριακό απουσιάζει από αναλύσεις, ακόμα και από υπηρεσιακές απαντήσεις στον ιδιότυπο μιντιακό πόλεμο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.  Ωσάν να μην υπάρχει το κυπριακό «συγκείμενο» στις διακρατικές σχέσεις, να μην υφίσταται η Κύπρος ως  δεσπόζουσα δικαιική παράμετρος.

Οι απαντήσεις στους διάφορους επιθετικούς, αναθεωρητικούς ισχυρισμούς της Τουρκίας (π.χ. αποστρατιωτικοποίηση  νησιών)  δεν περιλαμβάνουν το μέγιστο επιχείρημα ασφαλείας που εδράζεται στην «εισβολή και κατοχή» και που εμπεριέχει, απολύτως επικυρωμένο με διεθνείς αποφάσεις, δίκαιο.

Το «ενιαίο αμυντικό δόγμα» που ανακοινώθηκε το Νοέμβριο 1993 (κυβερνήσεις  Ανδρέα Παπανδρέου και Γλαύκου  Κληρίδη από την πλευρά της Κύπρου),  πέραν, της συζητήσιμης, στρατιωτικής, είχε ως πυρήνα του και μια σοβαρή πολιτική διάσταση.

Σε τεχνικό, στρατιωτικό επίπεδο εγκαταλείφθηκε μετά το 2009,  λόγω πολύπλευρων (και) συμμαχικών  αντιδράσεων αλλά και πολλών τεχνικών αδυναμιών.

Ίσως και λόγω των επιλογών του 1997-8 με την κρίση των πυραύλων S-300 (που όμως πιθανόν, αυτή η κρίση και η κατευναστική επίλυσή της, να λειτούργησε επιταχυντικά για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) το 2004. Κάθε μέτρο βύθισης του Κυπριακού, έχει και μια  ανακουφιστική απάντηση από την Ευρώπη).

• Όμως ως σύλληψη, ο «ενιαίος χώρος» δημιούργησε μια πολιτική κινητικότητα. Οι κυβερνήσεις του  Κώστα Σημίτη  (με ουσιαστική συνεισφορά του Γιάννου Κρανιδιώτη) αφομοίωσαν ευφυώς την έννοια του ενεργού «αμυντικού/οικονομικού/θεσμικού» δόγματος, με επίστεψη την είσοδο, το 2004, της Κύπρου στην ΕΕ.

Η σχολή της πολιτικής, στρατηγικής επινοητικότητας και πράξης, συχνά  εναντίον ενός στρατοκρατικού ρητορισμού, έδειξε τους ουσιώδεις, εναλλακτικούς  δρόμους. Ανεξαρτήτως όμως της πολιτικής μεθοδολογίας των δύο κυβερνήσεων και πρωθυπουργών  και οι δύο  προσεγγίσεις προϋπέθεταν μια ιεράρχηση του Κυπριακού ως μείζονος αρχιτεκτονικού προβλήματος των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Σήμερα κατά κάποιο μαγικό τρόπο το κυπριακό ξαναγίνεται «αόρατο» και όχι προαπαιτούμενο για ομαλές  ελληνοτουρκικές  σχέσεις. Χάνει έτσι και την ισχυρή δικαιική σημασία και επιδραστικότητά  του  (εκτός από μια απαράδεκτη αμνημοσύνη που το τυλίγει).

Σε πολιτικό επίπεδο η συνδυαστική αντιμετώπιση του ελληνικού και κυπριακού πεδίου, λογικά, έπρεπε να είναι ενεργός, αφού μάλιστα, δεν προέρχεται από μια ιδεολογική καθήλωση (π.χ. με  εθνικιστικά χαρακτηριστικά) αλλά από την ίδια την πυρηνική συγκρότηση του προβλήματος των σχέσεων με την Τουρκία.

Ο Τουρκικός αναθεωρητισμός, ο μικροϊμπεριαλισμός, αποσταθεροποιεί όλη τη ζώνη Θράκης, Αιγαίου, Κύπρου με διακλιμάκωση απειλών, παραβιάσεων και «υβριδικών» δράσεων. Η ενιαία αποσταθεροποιητική στάση της Τουρκίας ουσιαστικά ενοποιεί το πολιτικό σκέλος των ελληνοτουρκικών προβλημάτων.

Όσο και να περιφέρεται κανείς σε ερμηνείες (π.χ. ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός  της  Τουρκίας θα άμβλυνε τα προβλήματα) και να κάνει αναγωγές σε ένα γενικό πασιφισμό, το πρόβλημα υφίσταται δομικά, όχι περιστασιακά, ούτε ρητορικά.

Για αυτό δεν είναι σωστή ούτε μια συναισθηματική αντίδραση προεκλογικού καφενείου, ούτε μια ανάλυση με ιδεολογικούς όρους, όταν  υπάρχει ωμή γεωπολιτική (και ως προς τη στρατιωτική διάσταση), επιτέλεση. Πράξεις καθημερινής υπονόμευσης της ειρήνης και των διεθνών κανόνων.

Μάλιστα όταν για λόγους πολιτικής τακτικής, γίνεται λίγο πιο ήπιος ο κ. Ερντογάν,  βγαίνει ένας «αντ΄ αυτού» (όπως, πρόσφατα, ο εκπρόσωπος του AKP κ. Ομάρ Τσελίκ) και ξαναβάζει ωμά την αναθεωρητική ατζέντα.

Η αποσυναρμολόγηση και ο διαχωρισμός είναι πολιτική υπεκφυγή. Η Τουρκία ανατέμνει όλο τον ανατολικομεσογειακό χώρο με σύμπλεξη και συνδυασμό μέσων:

• Τουρκολυβικό μνημόνιο, απειλές στις ερευνητικές δραστηριότητες υδρογονανθράκων στην Κυπριακή περίμετρο, παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, αποσταθεροποιητικές πιέσεις στη Θράκη, θέμα αφοπλισμού νησιών (και υπονόμευση συνθήκης Λωζάνης), στρατιωτική βάση στην Αλβανία, χειραγωγική πολιτική σε μικρότερες χώρες, έναντι της Ελλάδας κ.λπ.

Πέραν της ραγδαία αναπτυσσόμενης στρατιωτικής βιομηχανίας και υπερεξοπλισμών που θέτουν τις διαφορές σε άλλη βάση. Η Τουρκία συνδυάζει, η Ελλάδα αποσυναρμολογεί, σχεδόν 50 χρόνια μετά.

Δημήτρης Σεβαστάκης
Ζωγράφος
Καθηγητής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ΕΜΠ
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Πέρασαν 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης: «Πικρό φάρμακο» για τους Τούρκους, ο Ερντογάν κάνει προσπάθεια «κάτω από την επιφάνεια» για την αναθεώρηση της