Η Όντρεϊ Χέπμπορν ήταν μέλος της Ολλανδικής αντίστασης και επέζησε από τον λιμό του 1944 τρώγοντας τουλίπες: 30 συνταγές για να τις απολαύσετε [videos]
File Photo epa04233289 A wax figure of the late actress Audrey Hepburn is displayed at the Madame Tussauds museum in Beijing, China, EPA/ROLEX DELA PENA
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Όντρεϊ Χέπμπορν μέχρι σήμερα θεωρείται πρότυπο ομορφιάς και κομψότητας. Συχνά την αποκαλούσαν μια από τις ομορφότερες γυναίκες όλων των εποχών.
Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι ζώντας στην Ολλανδία την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κινδύνευσε να πεθάνει από υποσιτισμό κατά τον μεγάλο λιμό του 1944 και επιβίωσε τρώγοντας τουλίπες, όπως χιλιάδες ακόμη κάτοικοι αυτής της χώρας.
Το δημοσίευμα του the conversation με τίτλο «Τουλίπες για πρωινό: το λουλούδι ως φαγητό από τον πόλεμο στη σύγχρονη γαστρονομία» είναι αποκαλυπτικό.
Ολλανδία, τέλη 1944. Μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί, υπήρχαν ακόμη απροσδόκητα προβλήματα προς επίλυση. Τα τρένα και οι ποτάμιες μεταφορές μπλοκαρίστηκαν από ποτάμια που είχαν παγώσει και έτσι οι άνθρωποι δυσκολεύονταν να έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα.
Αυτή η κρίσιμη κατάσταση οδήγησε σε μεγάλο λιμό, ειδικά στις δυτικές αστικές περιοχές της χώρας. Η κατανάλωση θερμίδων μειώθηκε από 1.800 σε 500 χιλιοθερμίδες ανά άτομο την ημέρα από τον Μάιο του 1944 έως τον Φεβρουάριο του 1945.
Υπολογίζεται ότι από το φθινόπωρο του 1944 έως τον Μάιο του 1945, από 20.000 έως 25.000 Ολλανδοί πολίτες πέθαναν από υποσιτισμό. Αυτό επηρέασε επίσης τις έγκυες γυναίκες και τα μωρά κάτω του ενός έτους, με μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία αυτών των παιδιών .
Μια 16χρονη μαθητευόμενη μπαλαρίνα, που είχε ύψος 1,70 μέτρα και ζύγιζε 40,8 κιλά, θα θυμόταν αργότερα ότι έπασχε από άσθμα, ίκτερο, αναιμία και άλλες ασθένειες που προέρχονται από υποσιτισμό, όπως οίδημα.
«Ξεκινά από τα πόδια σου και όταν φτάσει στην καρδιά σου, πεθαίνεις. Για μένα, ήταν πάνω από τους αστραγάλους μου όταν μας απελευθέρωσαν οι Συμμαχικές Δυνάμεις», είπε η ίδια. Ήταν η Όντρεϊ Χέπμπορν. Αυτή και η οικογένειά της επέζησαν – τρώγοντας τουλίπες.
Φωτογράφος Menno Huizinga (1907-1947) Πηγή commons.wikimedia.org
Η τραγική ιστορία των παιδικών της χρόνων
Γεννημένη ως Όντρεϊ Καθλήν Ράστον, σε έναν δήμο των Βρυξελλών, ήταν το μοναδικό παιδί του Ιρλανδού τραπεζίτη Τζόζεφ Βίκτορ Άντονι Ράστον από τη δεύτερη σύζυγό του, την πρώην βαρόνη Έλλα φαν Χέεμστρα, μια Ολλανδέζα αριστοκράτισσα που ήταν κόρη ενός πρώην κυβερνήτη της Ολλανδικής Γουιάνας.
Ο πατέρας της αργότερα προσέθεσε το επώνυμο της γιαγιάς του από την πλευρά της μητέρας του, της Καθλήν Χέπμπορν, στο οικογενειακό επώνυμο. Οπότε το επώνυμο της Όντρεϊ έγινε Χέπμπορν–Ράστον.
Είχε δύο ετεροθαλείς αδερφούς από τον πρώτο γάμο της μητέρας της με έναν Ολλανδό ευγενή. Ήταν απόγονος του βασιλιά Εδουάρδου Γ’ της Αγγλίας και του Σκωτσέζου βασιλικού συζύγου της Μαρίας Στιούαρτ Τζέημς Χέπμπορν, 4ου κόμη του Μπόθγουελ, από τον οποίο ίσως να καταγόταν και η ηθοποιός Κάθριν Χέπμπορν.
Το γεγονός ότι ο πατέρας της εργαζόταν σε μια βρετανική ασφαλιστική εταιρεία σήμαινε πως η οικογένεια θα έπρεπε να μετακομίζει ανάμεσα στις Βρυξέλλες, την Αγγλία και την Ολλανδία.
Από το 1935 μέχρι το 1938 η Χέπμπορν φοίτησε σε μια ιδιωτική ακαδημία για κορίτσια στο Κεντ. Το 1935 οι γονείς της πήραν διαζύγιο και ο πατέρας της, που πρόσκειτο στους ναζί, άφησε την οικογένεια (και οι δύο γονείς ήταν μέλη της Βρετανικής Φασιστικής Ενώσεως στα μέσα της δεκαετίας του 1930 σύμφωνα με τη Γιούνιτι Μίτφορντ, φίλη της Έλλα και οπαδού του Αδόλφου Χίτλερ). Χρόνια μετά η ηθοποιός ανέφερε αυτήν την περίοδο ως την πιο τραυματική της ζωής της.
Αργότερα εντόπισε τον πατέρα της στο Δουβλίνο διαμέσου του Ερυθρού Σταυρού. Διατήρησε επαφή μαζί του και τον υποστήριζε οικονομικά μέχρι τον θάνατό του. Το 1939 η μητέρα της πήρε την απόφαση να μετακομίσει μαζί με τα παιδιά της στο σπίτι του παππού τους στο Άρνεμ της Ολλανδίας.
Η Έλλα πίστευε πως η Ολλανδία ήταν ασφαλής από γερμανική εισβολή. Η Χέπμπορν φοίτησε στο Ωδείο του Άρνεμ από το 1939 μέχρι και το 1945 όπου και μυήθηκε στο μπαλέτο μαζί με τα καθημερινά της μαθήματα.
Δουλεύοντας για την αντίσταση
Το 1940 οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ολλανδία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Χέπμπορν υιοθέτησε το ψεύτικο όνομα Ίντα φαν Χέεμστρα, αλλάζοντας τα έγγραφα της μητέρας της γιατί ένα όνομα που ακουγόταν έντονα αγγλικό θεωρήθηκε επικίνδυνο. Αυτό δεν ήταν ποτέ επίσημο νομικά το όνομά της. Πρόκειται για απλή παράφραση του ονόματος της μητέρας της.
Μέχρι το 1944 η Χέπμπορν είχε εξελιχθεί σε πολύ καλή μπαλαρίνα. Μυστικά χόρευε σε συγκεντρώσεις για να μαζέψει χρήματα για την ολλανδική αντίσταση. Αργότερα δήλωσε πως «το καλύτερο κοινό που είχα ποτέ δεν έκανε τον παραμικρό ήχο στο τέλος της παράστασής μου».
Μετά την Απόβαση των Συμμαχικών Δυνάμεων στη Νορμανδία η κατάσταση δυσκόλεψε στη γερμανοκρατούμενη Ολλανδία. Κατά τη διάρκεια του λιμού το χειμώνα του 1944 οι Γερμανοί κρατούσαν την περιορισμένη τροφή και καύσιμη ύλη των Ολλανδών για τις δικές τους ανάγκες.
Χωρίς θέρμανση στα σπίτια τους ούτε φαγητό, οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα και το κρύο στους δρόμους. Οι Χέπμπορν όπως και αρκετοί άλλοι αναγκάζονταν να φτιάχνουν αλεύρι από βολβούς τουλίπας για να φτιάξουν πίτες και μπισκότα.
Το Άρνεμ καταστράφηκε κατά τη διάρκεια αεροπορικών επιδρομών. Ο θείος και ο ξάδερφος της μητέρας της Χέπμπορν εκτελέστηκαν μπροστά της γιατί έλαβαν μέρος στην Αντίσταση. Ο ετεροθαλής αδερφός της Ίαν πέρασε κάποιο διάστημα σε γερμανικό στρατόπεδο εργασίας. Υποφέροντας από υποσιτισμό, η Χέπμπορν εμφάνισε οξεία αναιμία, αναπνευστικά προβλήματα και οίδημα.
Το 1991 η Χέπμπορν είπε: «Έχω αναμνήσεις. Περισσότερες από μία φορές βρέθηκα στο σταθμό βλέποντας τρένα γεμάτα Εβραίους που μεταφέρονταν, βλέποντας όλα αυτά τα πρόσωπα από την κορυφή του βαγονιού. Θυμάμαι πολύ έντονα, ένα μικρό αγόρι να στέκεται με τους γονείς του στην αποβάθρα, πολύ χλωμό, πολύ ξανθό, να φορά ένα παλτό πολύ μεγάλο για εκείνο, και μπήκε στο τρένο. Ήμουν ένα παιδί που παρατηρούσε ένα παιδί».
Η Χέπμπορν είχε επίσης πολλές ομοιότητες με την Άννα Φρανκ. «Είχα ακριβώς την ίδια ηλικία με την Άννα Φρανκ. Ήμαστε και οι δύο δέκα ετών όταν ξέσπασε ο πόλεμος και δεκαπέντε όταν έλαβε τέλος. Μου δόθηκε το βιβλίο στα ολλανδικά, το 1946 από έναν φίλο – και με καταρράκωσε. Το κάνει σε πολλούς ανθρώπους όταν το διαβάζουν για πρώτη φορά αλλά εγώ δεν το διάβαζα ως βιβλίο, αλλά σαν τυπωμένες σελίδες. Αυτή ήταν η ζωή μου. Δεν γνώριζα τι επρόκειτο να διαβάσω. Ποτέ δεν ήμουν η ίδια ξανά, με επηρέασε πολύ βαθιά».
«Είδαμε αντίποινα. Είδαμε νέους άντρες να τοποθετούνται μπροστά σε έναν τοίχο και να πυροβολούνται και έκλειναν το δρόμο και μετά τον άνοιγαν και μπορούσες να περάσεις και πάλι. Αν διαβάσεις το ημερολόγιο, σημείωσα ένα κομμάτι όπου γράφει «Πέντε όμηροι εκτελέστηκαν σήμερα». Ήταν η μέρα που εκτέλεσαν τον θείο μου. Και στα λόγια αυτού του παιδιού διάβαζα αυτό που ήταν μέσα μου και ακόμη είναι εκεί. Ήταν μια κάθαρση για μένα. Αυτό το παιδί, το κλειδωμένο σε τέσσερις τοίχους, έγραψε μια πλήρη περιγραφή όσων έζησα και ένιωσα».
Εκείνη η εποχή δεν αποτελείτο μονάχα από μελανά σημεία και μπόρεσε να χαρεί και κομμάτι από την παιδική της ηλικία. Φτιάχνοντας και πάλι παραλληλισμούς με την Άννα Φρανκ η Χέπμπορν είπε: «Αυτό το πνεύμα επιβίωσης είναι τόσο δυνατό στα λόγια της Άννας Φρανκ. Σε μια στιγμή γράφει «Έχω πέσει σε μεγάλη κατάθλιψη». Την επόμενη πως θα ήθελε να καβαλήσει ένα ποδήλατο. Είναι σίγουρα σύμβολο του παιδιού σε πολύ δύσκολες περιστάσεις, που είναι αυτό στο οποίο αφιερώνω όλο μου το χρόνο. Υπερβαίνει το θάνατό της».
Μέρος του χρόνου της η Όντρεϊ το περνούσε ζωγραφίζοντας. Κάποια από τα σχέδιά της μπορεί να τα δει κανείς μέχρι τις μέρες μας.
Όταν η χώρα ελευθερώθηκε από τις Συμμαχικές Δυνάμεις ακολούθησαν τα καμιόνια της Διαχείρισης Ανακούφισης και Αναμόφωσης των Ηνωμένων Εθνών. Η Χέπμπορν είπε σε μια συνέντευξη πως ήπιε ένα ολόκληρο τενεκεδάκι συμπυκνωμένου γάλατος και κατόπιν αρρώστησε από τα πρώτα της γεύματα γιατί έβαλε στο πιάτο της υπερβολικά πολλή ζάχαρη.[9] Αυτές οι εμπειρίες την οδήγησαν στο να συμμετέχει στο έργο της UNICEF αργότερα στη ζωή της.
Πηγή βιογραφικών wikipedia
Επιστρέφοντας στη βασική αφήγηση για τις τουλίπες
Η ολλανδική κυβέρνηση αναζητούσε τροφή πλούσια σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, καθώς και εύκολα προσβάσιμη. Σε αυτό το στάδιο του πολέμου, οι τουλίπες δεν καλλιεργούνταν πλέον και παρέμεινε ένα μεγάλο απόθεμα μη φυτευμένων βολβών. Ως εκ τούτου, οι αρχές εκμεταλλεύτηκαν αυτό το πλεόνασμα για να πουλήσουν βολβούς σε παντοπωλεία και να δημοσιεύσουν συνταγές σε τοπικά περιοδικά σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν τον πληθυσμό.
Η σούπα με βολβό τουλίπας μαγειρεύτηκε κατά τη διάρκεια της μοναδικής ώρας αερίου που ήταν διαθέσιμο την ημέρα.
Μία από αυτές τις συνταγές παρασκευάστηκε με τον εξής τρόπο:
«Προσθέστε νερό στην κατσαρόλα, κόψτε τους βολβούς στη μέση και αφαιρέστε τη φύτρα. Στη συνέχεια τρίβουμε τους βολβούς με ψιλό τρίφτη και κατά προτίμηση μέσα στην κατσαρόλα γιατί ο πολτός ξεχρωματίζει γρήγορα. Αν και οι βολβοί της τουλίπας είναι πλούσιοι σε άμυλο, δεν θα πήξουν τη σούπα όπως κάνει το αλεύρι. Ο πολτός τους επιπλέει στη σούπα σαν νιφάδες. Εάν έχετε σκόνη κάρυ στο σπίτι, προσθέστε μια πρέζα και μετά προσθέστε λίγο λάδι ή μια μικρή ποσότητα λίπους. Και μην ξεχνάτε το αλάτι!».
Πηγή The Concversation
Οι τοξικοί βολβοί
Οι τουλίπες, ωστόσο, έχουν πρόβλημα. Οι βολβοί τους περιέχουν κυρίως ένα αλλεργιογόνο: την ένωση που ονομάζεται τουλιπαλίνη Α , η οποία βρίσκεται κυρίως στο εξωτερικό στρώμα του βολβού, αλλά και στο στέλεχος, τα φύλλα και τα πέταλα.
Οι ειδικοί έχουν εντοπίσει τη δηλητηρίαση αγελάδων που έχουν φάει σανό και βολβούς τουλίπας, επιπλέον του ρόλου της ένωσης ως αιτιολογικού παράγοντα των λεγόμενων «δακτύλων τουλίπας». Αυτή η δερματίτιδα, που επηρεάζει τους βολβοκαλλιεργητές, χαρακτηρίζεται από ένα κόκκινο εξάνθημα στο δέρμα που βρίσκεται γύρω από τα νύχια και ανάμεσα στις άκρες του πρώτου και του δεύτερου δακτύλου του κυρίαρχου χεριού. Μπορεί να αποφευχθεί μόνο με τον περιορισμό της επαφής με αυτά τα βολβώδη φυτά και τη χρήση γαντιών νιτριλίου (τα γάντια βινυλίου δεν λειτουργούν).
Ο κίνδυνος της κατανάλωσης των βολβών τουλίπας έγκειται στην ποικιλία ή στον τρόπο παρασκευής τους. Στην πραγματικότητα, δεν είναι όλα τα είδη βρώσιμα, και αυτά που είναι έχουν πικρή γεύση. Από την άλλη, η κατανάλωση άψητων μπορεί να προκαλέσει ναυτία, στομαχόπονους και άλλα πεπτικά προβλήματα.
Οι τουλίπες στη σύγχρονη κουζίνα
Σήμερα, οι βολβοί τουλίπας μπορούν να αποξηρανθούν, να κονιοποιηθούν και να προστεθούν σε δημητριακά ή να τροποποιηθούν για να πάρουν αλεύρι για την παρασκευή ψωμιού.
Επιπλέον, τα λουλούδια είναι επίσης βρώσιμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διακόσμηση πιάτων, με ολόκληρο το λουλούδι (χωρίς το ύπερο και τους στήμονες) ή ψιλοκόβοντας τα πέταλα και ανακατεύοντάς τα σε σαλάτα, αν και δεν έχουν πολύ γεύση. Αξιοσημείωτη είναι και η διακοσμητική χρήση ζαχαρωμένων πετάλων σε ένα κέικ ή η κατανάλωση τους με σιρόπι.
Οι προσπάθειες για την ανάκτηση αυτού του αρχικού συστατικού παρατηρούνται στην τρέχουσα γαστρονομία.
Η Margaret Roberts , ειδικός στα θρεπτικά φυτά και την ιατρική, έχει συγκεντρώσει συνταγές όπως σιρόπι τουλίπας, τουλίπες γεμιστές με μαγιονέζα κοτόπουλου και σαλάτα με τρία φασόλια με τουλίπες.
Άλλα παραδείγματα προς επισήμανση είναι η Johanna Huiberts-van den Berg, η οποία συγκέντρωσε περίπου τριάντα συνταγές. Και ο Alain Caron, ένας Γάλλος σεφ με έδρα την Ολλανδία τα τελευταία 40 χρόνια και ο οποίος διευθύνει πολλά εστιατόρια στο Άμστερνταμ. Ο Caron εφηύρε πιάτα όπως κονφί ντομάτας, σαλάτα με μάραθο και βολβό τουλίπας και στρείδια με βολβούς τουλίπας.
Φόρος τιμής στην Χέπμπορν
Τι θα μπορούσε να έχει κάνει εκείνη η νεαρή γυναίκα που συζήτησε τις καταστροφές του ολλανδικού λιμού για τη γαστρονομική εξέλιξη της τουλίπας; Χρόνια μετά την πείνα έγινε μια από τις πιο γνωστές ηθοποιούς του εικοστού αιώνα και στα τέλη Απριλίου 1990 ανακηρύχθηκε σταρ του βοτανικού κόσμου στην Ολλανδία.
Η ολλανδική βιομηχανία λαμπτήρων της απέτισε φόρο τιμής ονομάζοντας μια λευκή ποικιλία του λουλουδιού με εξαιρετική φωτεινότητα, την τουλίπα της Audrey Hepburn.
με πληροφορίες από the conversation και wikipedia
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLEΜπαμπάς στα 79: Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο μόλις απέκτησε το έβδομο παιδί του [videos]