O Λόρδος Έλγιν δεν πλήρωσε βρετανικό τελωνειακό φόρο για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, αποκαλύπτουν επιστολές
FILE PHOTO: Visitors look at the ‘The Parthenon Marbles’ collection, at the British Museum in London, Britain. EPA, FACUNDO ARRIZABALAGA
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η «τραγωδία» των Γλυπτών του Παρθενώνα: Δύο αιώνες από την κλοπή, η πολύχρονη ιστορία διεκδίκησης από την Ελλάδα των εμβληματικών αρχαιοτήτων
Δεν κάνουν απρέπειες μόνο οι Βρετανοί κύριε Πρωθυπουργέ: Υπάρχει ο Ερντογάν, ο Ράμα και φυσικά οι Γερμανοί με τις Πολεμικές Επανορθώσεις, που αρνούνται να πληρώσουν…
Σύμφωνα με τη συντάκτρια της εφημερίδας The Guardian, Esther Addley, ιστορικές επιστολές του 19ου αιώνα αποδεικνύουν ότι ο Λόρδος Έλγιν απέφυγε να καταβάλει στη Βρετανία τους απαραίτητους τελωνειακούς φόρους για την είσοδο στη χώρα των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Σύμφωνα με ειδικό της ιστορικής αυτής περιόδου, ο Λόρδος Έλγιν είχε τη βοήθεια του τότε Υπουργού Εξωτερικών υποκόμη Castlereagh.
Ο Castlereagh «ήξερε τι ετοίμαζε ο Έλγιν», ο οποίος, όπως αποδεικνύουν οι επιστολές σκόπιμα υποβάθμισε την αξία των Γλυπτών, η αφαίρεση των οποίων αποτελούσε και εκείνη την εποχή μια αμφιλεγόμενη κίνηση.
Ο Έλγιν περιέγραψε το φορτίο ως «ασήμαντες αντίκες και μάρμαρα», προκειμένου να αποφύγει τους υψηλότατους τελωνειακούς δασμούς που θα επιβάλλονταν αν το φορτίο είχε διαφορετικό χαρακτηρισμό.
Σήμερα, προκύπτει ότι ο Υπουργός Εξωτερικών έδωσε εντολή σε αξιωματούχους το 1812 να επιτρέψουν στον Έλγιν να εισάγει μια τεράστια αποστολή 86 κιβωτίων μαρμάρων «με τον ίδιο τρόπο όπως το προηγούμενο μέρος της συλλογής του, χωρίς δασμούς».
Ο ιστορικός που βρήκε τις επιστολές πιστεύει ότι ο Castlereagh μπορεί να ήλπιζε τελικά να αποκτήσει τα γλυπτά για το έθνος, όπως συνέβη στη συνέχεια το 1816 αφότου ο Έλγιν αναγκάστηκε να τα πουλήσει.
Ο Castlereagh ήταν το πρόσωπο που έπεισε το βρετανικό κοινοβούλιο να αγοράσει τα Γλυπτά, μια άκρως αμφιλεγόμενη πράξη που αποδοκιμάστηκε εκείνη την εποχή.
«Κατά την άποψή μου ο Castlereagh πιθανότατα εξαρχής σκόπευε τα Γλυπτά να γίνουν μέρος της εθνικής συλλογής και χρησιμοποιούσε τον Έλγιν καθότι βόλευε ώστε η κυβέρνηση να μην ανακατευτεί στην αμφιλεγόμενη πρακτική της απομάκρυνσής τους από τον Παρθενώνα», δήλωσε ο Daniel Simpson, μεταδιδακτορικός βοηθός ερευνητής στο Μουσείο Αρχαιολογίας και Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, ο οποίος ανακάλυψε τις επιστολές.
Εάν ισχύει, «αυτό θα εμπλέκει την κυβέρνηση πιο στενά στη συζήτηση για την τύχη των Γλυπτών σήμερα – η κυβέρνηση ήταν πιο υπεύθυνη για την κατάκτησή τους από ό,τι είχε θεωρηθεί».
Τα Γλυπτά εκτίθενται στο ΒΜ μετά την αγορά τους και η Ελλάδα συνεχίζει να απαιτεί την επιστροφή τους. Το μουσείο έχει προτείνει μια «συνεργασία» με την Ελλάδα που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα το δανεισμό των Γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης, αν και η Liz Truss δήλωσε ότι δεν είναι υπέρ της επιστροφής τους.
Ο Δρ. Keith Hamilton, πρώην ιστορικός του Υπουργείου Εξωτερικών, είπε στη Guardian ότι η αναφορά στην επιστολή του 1803 –που γράφτηκε από έναν δημόσιο υπάλληλο στα τελωνεία με βάση τις παρατηρήσεις του Έλγιν– σε «μερικά ασήμαντα… μάρμαρα» ήταν «σίγουρα μια σημαντική υποτίμηση» που έδειξε ότι ο Έλγιν προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί την ιδιότητά του ως διπλωμάτη για να αποφύγει τους φόρους.
Η επιστολή του 1812 «… δείχνει ότι ο Castlereagh ήξερε τι ήθελε να κάνει ο Έλγιν», είπε ο Hamilton. «Γνώριζε καλά την ποιότητα και την ποσότητα των «αγορών» του Έλγιν και μπορεί κάλλιστα να γνώριζε εκ των προτέρων τις προθέσεις του πρώην πρέσβη».
Ωστόσο, ο Χάμιλτον είπε ότι η επιστολή δεν προσέφερε ατράνταχτη απόδειξη για τη συμμετοχή της βρετανικής κυβέρνησης σε «αυτό που κάποιοι θα έβλεπαν ως λεηλασία». Ο Έλγιν δεν ήταν πια διπλωμάτης τότε και είναι πιθανό η παρέμβαση του Castlereagh να ήταν «αυτό που το 1812 και αργότερα ένας κύριος έκανε για έναν άλλο», είπε.
Ο Geoffrey Robertson KC, κορυφαίος δικηγόρος και συνήγορος για την επιστροφή των Γλυπτών, είπε ότι οι νέες επιστολές «προσθέτουν σημαντικά στοιχεία ότι η βρετανική κυβέρνηση ήταν υπεύθυνη, νομικά, για τη ληστεία του Έλγιν, μια μη εξουσιοδοτημένη απομάκρυνση που πέτυχε με δωροδοκία ντόπιων Τούρκων αξιωματούχων ώστε να κάνουν τα στραβά μάτια ενώ οι εργάτες αφαιρούσαν βίαια τα αγάλματα από τους τοίχους του ναού.
Στο διεθνές δίκαιο, η συμπεριφορά ενός πρέσβη συνεπάγεται την ευθύνη του κράτους που εκπροσωπεί. «Αυτά τα νέα έγγραφα δείχνουν ότι η κυβέρνηση βοήθησε και υποστήριξε την κλοπή επιτρέποντας στα γλυπτά να εισέλθουν χωρίς τελωνειακό έλεγχο ή δασμούς».
Σε ανακοίνωσή του, το Βρετανικό Μουσείο είπε ότι «παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις νέες έρευνες για την ιστορία της συλλογής του. Είμαστε ανοιχτοί σχετικά με την κληρονομιά των αντικειμένων στη μόνιμη συλλογή μας. Η διαπίστωση της προέλευσης ενός αντικειμένου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας απόκτησης του μουσείου εδώ και δεκαετίες».
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Ψηφιακών Μέσων, Πολιτισμού, ΜΜΕ και Αθλητισμού του ΗΒ δήλωσε: «Τα γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του μουσείου, το οποίο είναι λειτουργικά ανεξάρτητο από την κυβέρνηση. Οι αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα και τη διαχείριση των συλλογών του είναι υπόθεση των διαχειριστών».
ΠΗΓΗ: The Guardian, Esther Addley – Lord Elgin paid no British customs tax on Parthenon marbles, letters reveal
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLEΣτο πλευρό των Ελλήνων για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα η Κάρολιν Μαλόνι [βίντεο]