Εγκλωβισμένοι κομματάρχες! Παρέμειναν κολλημένοι στην πεπαλαιωμένη “μονόδρομη” επικοινωνία, σε μια εποχή που η “αμφίδρομη” επικοινωνία καλπάζει!
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΝΙΚΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ – Νέα Υόρκη
Σε συνέχεια της παρέμβασης μου από αυτήν εδώ τη στήλη, την περασμένηεβδομάδα, θα επιχειρήσω να εξετάσω μέρος του τρόπου επικοινωνίας των κομμάτων και των αρχηγών αυτών, και κατά πόσο αυτή η επικοινωνία κινείται σε αμφίδρομα ή μονόδρομα μονοπάτια, σε σχέση και με τις επικείμενες εκλογές του 2023.
Ξεκινώντας, θα ήθελα να αναφέρω το εξής:
“Επιβεβαίωσε ότι τα προϊόντα/υπηρεσίες σου είναι πιο εύκολο για τους πελάτες σου να τα αγοράσουν από σένα (παρά από τους ανταγωνιστές), αλλιώς θα τα αγοράσουν από αυτούς” (Mark Cuban). Κάτι τέτοιο ισχύει και στην πολιτική, ο κόσμος “αγοράζει” προτάσεις που τις καταλαβαίνει καλύτερα, που θεωρεί ότι έχουν περισσότερη “αξία” από τους άλλους (πολιτικούς/κόμματα). Ή, απλά δεν αγοράζει καθόλου (αποχή)!
Πρόσφατη ακαδημαϊκή μελέτη στις ΗΠΑ εξέτασε βασικά εργαλεία πολιτικής επικοινωνίας, όπως Δημόσιες Σχέσεις (PR), Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), διαφήμιση και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ)(Antoniades, 2019 / Society, Springer US). Μεταξύ άλλων ευρημάτων, σε αντίθεση με την πολιτική διαφήμιση και τα ΜΜΕ (μονόδρομη επικοινωνία / one-way communication), τα ΜΚΔ (όπως Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, κ.λπ.) παρουσίασαν σημαντική θετική επίδραση στην τελική απόφαση ψήφου των πολιτών.
Η μελέτη επιβεβαίωσε δηλαδή ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή, που η “αμφίδρομη” επικοινωνία καλπάζει. Ο αποστολέας (πολιτικός παίκτης) δεν στέλνει απλά μηνύματα όπως γινόταν παλαιότερα. Την ίδια ώρα δέχεται και τα μηνύματα/αντιδράσεις του παραλήπτη (αμφίδρομη επικοινωνία / two-way communication).
Σε σχέση με την Κύπρο, η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι πλέον επτακομματική. Η αλλαγή που επήλθε είναι ήδη μεγάλη (ξεκινώντας να επιβεβαιώνει την τάση της “αμφίδρομης” επικοινωνίας). Παράλληλα, η τεράστια αποχή είναι σχεδόν 1 στους 2. Ο λόγος δεν είναι μόνο όσοι δεν πήγαν να ψηφίσουν στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές αλλά και όσοι δεν ενεγράφησαν στους εκλογικούς καταλόγους.
Παράλληλα, η προαναφερθείσα μελέτη (όπως και άλλες μελέτες) κατέδειξε ότι στη σημερινή διαδικτυακή εποχή της αμφίδρομης επικοινωνίας, η στείρα κριτική δεν επιφέρει κανένα όφελος σε αυτόν που την ασκεί. Ο κόσμος δεν κόπτεται για το τι έκανε λάθος ή το τι δεν έκανε ο πολιτικός αντίπαλος, ειδικά όταν η κριτική/κατηγορία στερείται αποδείξεων (βλέπε διαφθορά). Ο κόσμος νοιάζεται για άμεσες λύσεις στα πραγματικά του προβλήματα. Κι εδώ τίθεται ένα τεράστιο ερώτημα για τα κόμματα σε όλο τον κόσμο:
Πώς θα μπορούσαν να λύσουν προβλήματα και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά με το λαό αυξάνοντας παράλληλα το μερίδιο τους στη συνείδηση του λαού αλλά και στα ποσοστά τους;
To 2019, σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Greenwich του Λονδίνου, κρατώντας στο ένα χέρι μια “ασυσκεύαστη” σοκολάτα και στο άλλο μια “συσκευασμένη” σοκολάτα, ρώτησα το ακροατήριο ποιαν θα αγοράζανε. Η φυσιολογική απάντηση ήταν “αυτή που ήταν συσκευασμένη”. Έδειξα στο κοινό του Συνεδρίου την πίσω πλευρά της συσκευασμένης σοκολάτας σημειώνοντας πως μετά την παραγωγή-“δημιουργία” της ιδέας πρέπει να ακολουθήσει ορθή και επαρκής “πληροφόρηση” και μετά σωστή επικοινωνία (“υποστήριξη”).
Το μοντέλο αυτό (The CIS Model*) βασίζεται σε τρεις πυλώνες, τη Δημιουργία, την Ενημέρωση και την Υποστήριξη και μετρά όλα τα δημόσια προβλήματα της κάθε χώρας βοηθώντας την κάθε κυβέρνηση, κόμμα ή πολιτικό να κατανοήσουν και διορθώσουν τα κενά τους αλλά και να προωθήσουν νέες προτάσεις προς όφελος πάντα του λαού.
Μέχρι στιγμής, το μοντέλο αυτό έχει μετρήσει την απόδοση της Αμερικανικής Κυβέρνησης σε σχέση με τον COVID-19 και σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, όπως επίσης και την απόδοση κυβερνήσεων σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Ασία και Αφρική σε διάφορα άλλα προβλήματα (όπως οικονομία, υγεία, κ.λπ.).” Να σημειωθεί ότι το τρίπτυχο Δημιουργώ-Ενημερώνω-Υποστηρίζω κινείται ως σύνολο και κανένα από τα τρία στοιχεία του δεν λειτουργεί αυτόνομα, κατ’ επέκταση, η επιτυχία εστιάζεται στην πλήρη υιοθέτηση του.
Δυο επιπλέον μεγάλα ερωτήματα που τίθενται είναι ποια από τα κόμματα στην Κύπρο ακολουθούν το τρίπτυχο Δημιουργία-Ενημέρωση-Υποστήριξη; Ποια κόμματα έχουν υιοθετήσει μια αμφίδρομη και όχι μονόδρομη επικοινωνία με το λαό;
Με βάση τα όσα βλέπουμε, θεωρώ ότι η ατζέντα των κομμάτων πηγαινοέρχεται ανάλογα με το ποια θέματα “ανοίγουν” καθημερινά και όχι με ποια θέματα βάζουν ως προτεραιότητα αυτά τα κόμματα. Σπάνια, ή σχεδόν καθόλου βλέπουμε νέες προτάσεις. Κι αν υπάρχουν, χάνονται μέσα στο χάος της μικροπολιτικής ατζέντας που ακολουθεί μια “μονόδρομη” επικοινωνιακή στάση (τάση που ευδοκιμούσε μέχρι τις αρχές του 2000 αλλά όχι πλέον).
Ξεκινώντας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν είναι λίγες οι φορές που αυτή η στήλη τον προέτρεψε δημόσια να ενημερώσει τον λαό και να στηρίξει τις όποιες θέσεις (δημιουργία) έχει.
“Πρόεδρε, όσο καθυστερείς να μιλήσεις με τον λαό απευθείας (και όχι μέσα από ερωτήσεις των ΜΜΕ), τόσο ο λαός θα απομακρύνεται από εσένα. Κυπριακό, Διαφθορά, Covid-19, κ.λπ. είναι θέματα που ο πρώτος τη τάξη πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας οφείλει να μπει μπροστά.
Ο Πρόεδρος έχασε την αρχική επαφή που είχε με τον κόσμο. Τόσο η πίεση που δέχθηκε από το ΑΚΕΛ (και ΔΗΣΥ;) στο Κυπριακό, όσο και η πίεση σε σχέση με διάφορα άλλα θέματα (Διαφθορά, Covid-19), έδρασαν αρνητικά στην όλη παρουσία του. Κάτι τέτοιο μπορεί κάλλιστα να μετρηθεί αν προστρέξουμε σε έρευνες της δημοτικότητας του ΠτΔ πριν και σήμερα. Αν κάποιος διερωτάται γιατί επανεξελέγει, η απάντηση βρίσκεται περισσότερο στην αδυναμία των αντιπολιτευομένων κομμάτων.
Σε σχέση με τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, κ. Νεοφύτου, εκπροσωπώντας το μεγαλύτερο κόμμα της Κύπρου, επιχειρεί να “δείχνει” ότι “ακούει” το λαό, και κάποτε έχει αναλαμπές για το “καλό” του λαού (Βλ. επιλογή για Πρόεδρο της Βουλής). Στην ουσία όμως (θέλει να) δείχνει ότι ακολουθεί τις καθημερινές “τάσεις”, σε μια προσπάθεια να προβάλει ένα εκμοντερνισμένο προφίλ και στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι “in”.
Μέσα από αυτή την στάση, προσπαθεί να περάσει τις δικές του θέσεις, όπως “κλείστε τα μάτια και τα αυτιά στη διαφθορά και στις τουρκικές αξιώσεις και εγκλήματα και ελάτε να μαζέψουμε κεράσια”. Η πολιτική του αποπροσανατολισμού, για να περάσουν όσα “οραματίζεται”. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω για τον ΠτΔ, παρ’ όλο που ο ΔΗΣΥ κτυπήθηκε μεν από σκάνδαλα, η στείρα κριτική της αντιπολίτευσης και η έλλειψη εναλλακτικών λύσεων, τον κράτησαν ζωντανό, συγκρατώντας αναλογικά τα ποσοστά του ΔΗΣΥ.
Παρ’ όλα αυτά, ο ΔΗΣΥ πρέπει να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα του μιας και η αντιπολίτευση (ή μια νέα τάση) αργά ή γρήγορα θα ανατρέψουν πολλά δεδομένα!
Το ΑΚΕΛ από την άλλη, εντελώς “out”. Θεωρώ ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια ανάλυσης για πιθανή, αμφίδρομη επικοινωνία του με το λαό. Η αμφίδρομη επικοινωνία του φαίνεται ότι είναι απλά ένα κάδρο στο οίκημα της Εζεκίας Παπαϊωάννου.
Οι (καλές) θέσεις του για μια καλύτερη κοινωνία χάνονται μέσα στο αλαλούμ των θέσεων του για το Κυπριακό, που όχι μόνο δεν βρίσκει ανταπόκριση στη μεγάλη πλειοψηφία του Κυπριακού λαού αλλά παράλληλα προκαλεί το δημόσιο αίσθημα, σε σημείο που πληγώνει και πολλούς δικούς του ανθρώπους. Πέραν του ότι “καλύπτει” (χωρίς ακόμη να το έχει καταλάβει) τον Αβέρωφ Νεοφύτου μιας και ο εξ’ Αργάκας πολιτικός παίζει καλά το παιχνίδι του κρυφτού (κάτι, που το ΑΚΕΛ δεν έμαθε ακόμη να παίζει).
Παράλληλα, η ζημιά που δέχθηκε το κόμμα της Αριστεράς από τα γεγονότα στο Μαρί, δεν του επέτρεψαν ποτέ να ανακάμψει. Για το ΑΚΕΛ, το τρίπτυχο Δημιουργία-Ενημέρωση-Υποστήριξη θα ήταν βάλσαμο στις πληγές του.
Όμως, για να μπορέσει να δημιουργήσει, πρέπει πρώτα να ακούσει την πλειοψηφία του λαού και να αρχίσει να επικοινωνεί αμφίδρομα. Άποψη μου, όχι μόνο το ΑΚΕΛ αλλά και αρκετοί άλλοι πολιτικοί “παίκτες”, έπαψαν να ακούνε την πραγματική αλήθεια του λαού και έχουν χάσει κάθε επαφή με την αμφίδρομη επικοινωνία του 21ου αιώνα (Δημιουργία-Ενηνέρωση-Υποστήριξη, με επίκεντρο ΟΛΑ τα θέλω του λαού, και όχι επιλεκτικά). Πεπαλαιωμένες μορφές επικοινωνίας, αμφισβήτηση των θέσεων του σε σχέση με το Κυπριακό (ακόμη και από την σιωπηλή βάση του), σε συνδυασμό με τη στείρα, αναποτελεσματική – αντιπολιτευτική κριτική (π.χ., “να φύγει ο ΔΗΣΥ από την εξουσία”), χωρίς στέρεα εναλλακτική λύση και χωρίς να καταφέρνει να προβάλει θέσεις και λύσεις (Δημιουργία – Ενημέρωση – Υποστήριξη), οδηγούν το ΑΚΕΛ με μαθηματική ακρίβεια σε μονοψήφια ποσοστά.
Το ΔΗΚΟ, ως η μόνη “λύση” εξισορρόπησης των άκρων, κατάφερε να βάλει τόσα πολλά αυτογκολ αυτά τα χρόνια και έπαψε να δημιουργεί και κυρίως αδυνατεί πολύ να ενημερώσει και να υποστηρίξει θέσεις. Οι πάμπολλες εσωκομματικές διαμάχες και διαρροές σχεδόν διέλυσαν την ασπίδα του σε πολλά καίρια θέματα μιας και έχασε την αξιοπιστία του. Κατ’ επέκταση, ότι κι αν προσπαθήσει να δημιουργήσει, χάνεται, και είναι αδύνατον μετά να το υποστηρίξει. Παράλληλα, φράσεις όπως “όχι άλλο ΔΗΣΥ”, ή “θα είμαστε στην εξουσία”, μόνο αφαιρέσεις ψήφων επιφέρουν. Κάτι τέτοιο δείχνει υπεροψία και όχι έγνοια για τα πραγματικά προβλήματα του Κυπρίου πολίτη, που αγωνίζεται να επιβιώσει και να αντεπεξέλθει των δύσκολων καιρών.
Εδώ και πολλά χρόνια, και παρ’ όλα τα μηνύματα που έλαβε, το ΔΗΚΟ, επίσης επέμεινε σε στείρα, αναποτελεσματική κριτική, χωρίς να καταφέρνει να προβάλει θέσεις και εναλλακτικές λύσεις (Δημιουργία, Ενημέρωση, Υποστήριξη). Επέδειξε αδυναμία να προβάλει ρυθμιστικό ρόλο, ειδικά στο Κυπριακό.
Κάτι που πληγώνει τον αγνό – κεντρώο ψηφοφόρο και δημιουργεί μεγάλη ανησυχία μιας και τα τετελεσμένα “βρίσκουν” τις πόρτες του Κυπριακού ανοικτές. Επίσης, η αδυναμία της ηγεσίας να προβάλει μια “ενωτική” εικόνα (επίσης πάσχει από συγκεντρωτική και όχι αποκεντρωμένη διοίκηση), είναι ένα επιπλέον στοιχείο που στοίχισε σημαντικά ποσοστά και προκάλεσε μεγαλύτερη αμφισβήτηση στο μεγαλύτερο κόμμα του κέντρου.
Πλέον, ο κίνδυνος να απωλέσει την τρίτη θέση, την οποία κρατά μέσα από τις δεκαετίες είναι ορατός. Τόσο από τη ΔΗΠΑ, όσο και από το ΕΛΑΜ. Ειδικά αν πατήσει την πεπονόφλουδα του ΑΚΕΛ για κοινό υποψήφιο, ο οποίος θα έχει θέσεις σε κινούμενη άμμο ή στην “όποια λύση” που προβάλλει το ΑΚΕΛ. Αυτό θα είναι το “τέλος” του διψήφιου ποσοστού για το ΔΗΚΟ και η αρχή υλοποίησης της “όποιας λύσης” από τις ηγεσίες του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ (όχι από την πλειοψηφία των οπαδών των δυο μεγάλων κομμάτων).
Σε σχέση με την ΕΔΕΚ, φαίνεται ότι ακόμη δεν πήρε το “μάθημα” της στις Ευρωεκλογές. Τρέχοντας πάντα την τελευταία στιγμή για να συσπειρώσει και προσελκύσει ψήφους έχοντας (και προωθώντας) την “απειλή” να μην την προσπεράσει το ΕΛΑΜ. Όμως, το ΕΛΑΜ την έχει ήδη προσπεράσει. Και παρ’ όλο που όλοι λένε ότι συγκράτησε τα ποσοστά της ή ακόμη ότι κέρδισε μισή μονάδα στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Δεν κέρδισε 0.5% αλλά έχασε 5.5% μιας και είχε συνεργαστεί με τη Συμμαχία Πολιτών.
Η ΕΔΕΚ αιωρείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, δείχνοντας ότι προσπαθεί (επίσης) να πιαστεί από “χέρια” εξουσίας, χάνοντας και αυτή την ταυτότητα και ενότητα της. Και φυσικά, το τρίπτυχο Δημιουργία – Ενημέρωση – Υποστήριξη θέσεων, απών (ή τουλάχιστον χαμένο στο χάος των εσωκομματικών παραστάσεων).
Σε σχέση με τη ΔΗΠΑ, κρατά χαμηλούς τόνους, χωρίς να προκαλεί και χωρίς να βάζει λάδι στη φωτιά, δίνοντας της έτσι την ευελιξία να κινηθεί ανάλογα. Το κατά πόσο θα αντέξει, μόνο ο χρόνος και οι κινήσεις της θα το δείξουν. Κινήσεις που μόνο αν κτιστούν σε πραγματική, επαναλαμβανόμενη και καθαρή Δημιουργία – Ενημερώση – Υποστήριξη θέσεων θα μπορέσουν να της δώσουν μια καθαρή θέση στην πολιτική σκηνή. Τα ονόματα (brands) δεν κτίζονται σε μια μέρα. Θέλουν κόπο, επιμονή και καθαρά μηνύματα. Έχει καθαρά μηνύματα;
Κλείνοντας, όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενη παρέμβαση μου, κατά την τελευταία εικοσαετία, η επικοινωνία γίνεται στο μεγαλύτερο μέρος της μέσα από έναν υπολογιστή ή ένα κινητό. Οι πλείστοι γεννηθέντες πριν και κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (ψηφοφόροι) έχουν αποδημήσει, κατ’ επέκταση (όπως είχα αναφέρει), η όποια πολιτική “συσπείρωσης” των εναπομεινάντων παραδοσιακών ψηφοφόρων των κομμάτων μοιάζει με ναυαγό στις χιονισμένες Άλπεις που ψάχνει βάρκα.
Γι’ αυτό και οι πολιτικοί παίκτες οφείλουν πρώτα να βρουν και να συμφωνήσουν ποια “προϊόντα” θέλουν να “πουλήσουν” στον κόσμο. Να Δημιουργήσουν (καθαρές θέσεις), να Ενημερώσουν το λαό επαρκώς (και διαρκώς) για τις θέσεις τους και τέλος να Υποστηρίξουν/Επικοινωνήσουν (επίσης επαρκώς και διαρκώς) αυτές τις θέσεις τους. Αφού το πράξουν αυτό, τότε θα μπορούν να βρουν και τους ορθούς πωλητές (υποψηφίους προέδρους) που θα πωλήσουν-προωθήσουν αυτά τα “προϊόντα”, τα οποία θα προσδίδουν “αξία” στις ανάγκες και τα πραγματικά θέλω του Κυπριακού λαού. Σχετικό άρθρο ΕΔΩ.
Σημείωση: Το μοντέλο CIS (Create/Δημιουργία, Inform/Ενημέρωση, και Support/Υποστήριξη) αναπτύχθηκε από τον Δρ. Νίκο Αντωνιάδη και παρουσιάστηκε και βραβεύτηκε στο 7ο Διεθνές Συνέδριο Διοίκησης, Εκπαίδευσης και Καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο Greenwich του Λονδίνου (Απρίλιος 2019).
*Ο Δρ. Νίκος Αντωνιάδης είναι Associate Professor στην Νέα Υόρκη σε θέματα Επικοινωνίας, Στρατηγικής & Πολιτικού Μάρκετινγκ και Συντάκτης στις εφημερίδες ikypros.com, L.A. Voice και Hellas Journal.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE