Το νέο ελληνογαλλικό αμυντικό σύμφωνο αντανακλά τους κοινούς φόβους για την Τουρκία, λέει ο Economist

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πρόθεση «εκφοβισμού» καταλογίζει στη Μόσχα το Παρίσι μετά την κλήση του γάλλου πρέσβη: Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία διαμηνύει το γαλλικό ΥΠΕΞ

Η επεκτατική στρατηγική της Τουρκίας για την Κύπρο πηγάζει από τον εθνικό όρκο της τουρκικής εθνοσυνέλευσης, το 1920: Οι επιδιώξεις της Άγκυρας δεν είναι σημερινές…

Η Κίνα θα ήθελε να διαφοροποιήσουν τις θέσεις τους οι Βρυξέλλες από αυτές των ΗΠΑ: Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο; Ο Σι Τζιπίνγκ στην Ευρώπη σε αναζήτηση συμμάχων

Η υφιστάμενη άριστη ελληνογαλλική σχέση σφυρηλατήθηκε με φόντο την αντιπαλότητα των δύο χωρών για την Τουρκία, σχολιάζει το άρθρο του περιοδικού Economist.

Μόλις πέρυσι, η Τουρκία πήρε θέση μάχης απέναντι στα ελληνικά και στα γαλλικά πολεμικά πλοία στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου και έξω από τη Λιβύη αντίστοιχα. Σταδιακά, σχηματίστηκε ένα αντιτουρκικό μπλοκ χωρών από τη Γαλλία, την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θέλοντας να διασφαλίσει τη γαλλική στήριξη αλλά και να ενισχύσει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είχε ήδη συμφωνήσει από τον Ιανουάριο για την αγορά 18 Rafale (αξίας 2,5 δις ευρώ) και ακόμα 6 το Σεπτέμβριο. Τώρα θα αγοράσει 3 νέες γαλλικές φρεγάτες, με ανοιχτή την επιλογή αγοράς και μιας τέταρτης.

Πρόκειται για ένα πλεονέκτημα για το ελληνικό πολεμικό ναυτικό, το οποίο διαθέτει μόλις 13 γερασμένες φρεγάτες έναντι του νεότερου τουρκικού στόλου.

Επιπλέον, αποτελεί ένα αναγκαίο αυτή τη στιγμή δώρο παρηγοριάς για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία Naval Group, λόγω της πρόσφατης ακύρωσης από την Αυστραλία μιας εξαιρετικά προσοδοφόρας συμφωνίας για κατασκευή υποβρυχίων με αφορμή τη συμφωνία AUKUS. Η Naval Group θα κατασκευάσει τις ελληνικές φρεγάτες στη Βρετάνη και η παραλαβή της πρώτης φρεγάτας από την Ελλάδα αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2025.

Ωστόσο, σχολιάζει το άρθρο, τόσο η Γαλλία όσο και η Ελλάδα θέλησαν να τονίσουν ότι δεν πρόκειται για μια απλή σύμβαση όπλων. «[Η συμφωνία] ενισχύει… τη στρατηγική μας αυτονομία και την ευρωπαϊκή μας κυριαρχία», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμφώνησε ότι είναι «το πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία».

Ο Macron κάνει εδώ και καιρό λόγο για ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία, γεγονός που εκνευρίζει τους ανατολικούς ευρωπαίους εταίρους του οι οποίοι εκτιμούν πως μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς τις ΗΠΑ.

Μετά την ανακοίνωση, ωστόσο, της AUKUS η ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία έχει πλέον απήχηση. Γάλλοι αξιωματούχοι θεωρούν πως η AUKUS επιδεικνύει την αμερικανική αναξιοπιστία και αποτελεί μια κλήση αφύπνισης για τους Ευρωπαίους ώστε να συνεργαστούν περισσότερο σε αμυντικά ζητήματα.

Η νέα ελληνογαλλική συμφωνία έχει άλλο ένα ιδιαίτερο γνώρισμα το οποίο δεν διαθέτει η AUKUS: τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας. Η Γαλλία και η Ελλάδα είναι ήδη δεσμευμένες να στηρίζουν η μία την άλλη στην περίπτωση επίθεσης, βάσει του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ και του λιγότερο σαφούς άρθρου 42:7 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι η σχέση αυτή ξεπερνά αυτές τις υποχρεώσεις. Η απόφαση υπογραφής μιας διακριτής, διμερούς συμμαχίας υποδεικνύει την ανησυχία της Γαλλίας και της Ελλάδας ότι στην περίπτωση σοβαρής κρίσης στη Μεσόγειο, η Τουρκία ενδέχεται να παρακωλύσει τη λειτουργία του ΝΑΤΟ εκ των έσω.

Η ιδέα της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας η οποία διαθέτει περισσότερη ουσία από το Άρθρο Πέντε –το οποίο υποχρεώνει ένα σύμμαχο να αναλάβει «αναγκαία δράση» δεν είναι καινούργια. Η Γαλλία είχε κάνει το ίδιο με τη Γερμανία με τη συνθήκη του Άαχεν το 2019, ενώ η αγγλογαλλική συνθήκη του Lancaster House (2010) κάνει λόγο για εκτεταμένες πυρηνικές εγγυήσεις.

Οι διμερείς συμφωνίες αυτού του τύπου δεν είναι καλές για το ΝΑΤΟ, υποστηρίζει ο Wess Mitchell (πρώην αξιωματούχους του αμερικανικού ΥΠΕΞ). Το νέο σύμφωνο «θα θεωρηθεί από το ΝΑΤΟ και ιδίως από τα ανατολικοευρωπαϊκά μέλη του ως μια σιωπηρή υπονόμευση του Άρθρου Πέντε». Χώρες όπως η Πολωνία ενδέχεται να επιδιώξουν παρόμοιες συμφωνίες με τις ΗΠΑ.

Επιπλέον, παρά τη ρητορική περί ευρωπαϊκής κυριαρχίας και αυτονομίας, η όλο και στενότερη ευθυγράμμιση στις σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας αναδεικνύει περισσότερο τις διαφορές εντός της ΕΕ παρά τη συνοχή της, δεδομένου ότι δεν εμπλέκει την υπόλοιπη ΕΕ.

Τα τελευταία χρόνια, η Γαλλία και η Ελλάδα έχουν περιέλθει σε απόγνωση από τη διστακτικότητα της ΕΕ να ασκήσει περισσότερη πίεση στην Τουρκία. Ιδίως η Γερμανία, η οποία φιλοξενεί μεγάλη τουρκική διασπορά και διαθέτει ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με την Τουρκία, εμφανίζεται πρόθυμη να υποβαθμίσει την αναγκαιότητα άσκησης πίεσης στην Τουρκία. Επιπλέον, η Γερμανία πουλάει στο τουρκικό ναυτικό τελευταίας τεχνολογίας ηλεκτρικά υποβρύχια.

Προς τα τέλη της δεκαετίας, καταλήγει το άρθρο, θα διεξαχθεί ένας ευρωπαϊκός αγώνας στη Μεσόγειο: οι καλύτερες γαλλικές φρεγάτες θα εντοπίζουν τα καλύτερα γερμανικά υποβρύχια.

ΠΗΓΗ: Περιοδικό Economist France and Greece hedge their bets with a new defense pact

Όλη η αλήθεια για το τετ-α-τετ των δύο αυταρχικών ηγετών: Έτσι εξελίχθηκε η συνάντηση Πούτιν και Ερντογάν