“Ο Ερντογάν προκάλεσε μεγάλο θυμό στον Έλληνα γείτονα του”: Μετά την Αγία Σοφία η νέα Navtex
FILE PHOTO: Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν γονατιστός στην Αγία Σοφία που μετέτρεψε σε τζαμί. Φωτογραφία Τουρκική Προεδρία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η Άγκυρα ξεκίνησε μια αποστολή έρευνας σε μεγάλο βαθμό στην ελληνική θαλάσσια ζώνη, υποστηριζόμενη από την ανάπτυξη πολεμικών πλοίων. Η Αθήνα την βλέπει ως μια νέα πρόκληση και προσπαθεί να κινητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα.
Έτσι ξεκινά στην εφημερίδα Le Monde ανταπόκριση της Marina Rafenberg, με τίτλο: «Οι τουρκικές εξερευνήσεις στο Αιγαίο αυξάνουν την ένταση με την Ελλάδα»
Μόνο 48 ώρες πριν από την πρώτη πρόσκληση για προσευχή την Παρασκευή, 24 Ιουλίου στη Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, που πρόσφατα μετατράπηκε σε τζαμί, ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσε ξανά τον θυμό του Έλληνα γείτονά του. Την Τρίτη, η Άγκυρα ανακοίνωσε με μήνυμα στο διεθνές ναυτιλιακό σύστημα πληροφοριών Navtex την πρόθεσή της να πραγματοποιήσει, μέχρι τις 2 Αυγούστου, σεισμικές αναλύσεις και ανεπίσημα να ερευνήσει για υδρογονάνθρακες, στο νότια και ανατολικά του ελληνικού νησιού Καστελλόριζου.
Τα δύο τρίτα της πορείας του τουρκικού εξερευνητικού πλοίου Oruç-Reis βρίσκονται στην ελληνική θαλάσσια ζώνη. Η Άγκυρα αμφισβητεί εδώ και δεκαετίες την οριοθέτηση αυτών των χωρικών υδάτων. Ο Hami Aksoy, εκπρόσωπος του τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, εξέφρασε την έκπληξή του επίσης, την Τετάρτη, ότι το νησί Κατσελλόριζο, «πλάτους 10 km2, μόλις 2 km από την Ανατολία [στην Τουρκία] και 580 km από την ελληνική ηπειρωτική χώρα» μπορεί να δίνει στην Ελλάδα κυριαρχία σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή. Ταυτόχρονα, δεκαοκτώ πλοία του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού αναπτύχθηκαν στο νότιο Αιγαίο Πέλαγος, και δύο τουρκικά αεροσκάφη F-16 πέταξαν πάνω από τα ελληνικά εδάφη αρκετές φορές.
- Για την Αθήνα, αυτές οι ενέργειες αποτελούν ένδειξη «κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή». Μετά την υπογραφή της τουρκο-λιβυκής συμφωνίας τον Νοέμβριο του 2019, που παραβιάζει τις ελληνικές θαλάσσιες περιοχές, την αποστολή χιλιάδων μεταναστών στα χερσαία σύνορά της στον Έβρο τον Φεβρουάριο, στη συνέχεια την πρόσφατη απόφαση για τη μετατροπή της βυζαντινής βασιλικής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, στα μάτια της κυβέρνησης, αυτές οι ενέργειες αποτελούν μια νέα πρόκληση που «υπονομεύει την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή».
Το ελληνικό πολεμικό ναυτικό είναι σε επιφυλακή από την Τρίτη το απόγευμα. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας, περίπου το 85% του ελληνικού στόλου βρίσκεται στο Αιγαίο πέλαγος, νότια της Σμύρνης. Οι στρατιωτικές άδειες ανεστάλησαν μέχρι νεωτέρας και ο Αρχηγός του Επιτελείου Κωνσταντίνος Φλώρος έπρεπε να επιστρέψει από μια επίσκεψη στην Κύπρο. «Η Ελλάδα δεν θα ανεχθεί οποιαδήποτε παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και θα κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να τα υπερασπιστεί», δήλωσε την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Στέλιος Πέτσας πριν από την συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη , με τους αρχηγούς των κομμάτων για συζητηθεί το θέμα.
Το περιστατικό ανησυχεί την Αθήνα και θυμίζει τη διαμάχη του 1996 σχετικά με τα ακατοίκητα ελληνικά νησάκια των Ιμίων, ανατολικά της Καλύμνου, κατά την οποία παραλίγο οι δύο χώρες να οδηγηθούν σε πόλεμο, όταν ένα τουρκικό F-16 κατέρριψε ένα ελληνικό Mirage 2000. Σύμφωνα με τον Άγγελο Συρίγο, καθηγητή διεθνούς δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, «η στιγμή που επιλέχθηκε για να ξεκινήσει η εξερεύνηση δεν είναι τυχαία: στις 20 Ιουλίου ήταν 46η επέτειος της τουρκικής επίθεσης στην Κύπρο, η 24η Ιουλίου αντιστοιχεί στην επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης της Λοζάνης του 1923 που επανασχεδιάζει τα σύνορα με την Ελλάδα και την οποία η Άγκυρα επιθυμεί να αναθεωρήσει… »
Ήδη το απόγευμα της Τρίτης, η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel προσπάθησε να ηρεμήσει τα πράγματα, επικοινωνώντας τόσο με τον Έλληνα Πρωθυπουργό όσο και με τον Τούρκο Πρόεδρο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επίσης ξεκινήσει διπλωματικό μαραθώνιο: από την Τρίτη, συνομίλησε με τον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Poutine, τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, και ενημέρωσε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το ΝΑΤΟ και το Συμβούλιο Ασφαλείας του OΗΕ.
«Η Ελλάδα και η Τουρκία είχαν πάντα περίπλοκες σχέσεις γειτονίας, αλλά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του Erdogan το 2016, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σημαντικά», δήλωσε ο Παναγιώτης Τσάκωνας, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αντιμέτωπος με μια σοβαρή οικονομική κρίση στη χώρα του, ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί να λάμψει διεθνώς και να επεκτείνει την επιρροή του πέρα από τα τουρκικά σύνορα, στη Συρία, τη Λιβύη και τη Μεσόγειο. «Αυτή η επεκτατική πολιτική δεν επηρεάζει μόνο την Ελλάδα, αλλά τους τελευταίους μήνες το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου έχει καταστεί υψηλή προτεραιότητα στην ατζέντα της Άγκυρας. Ήταν επίσης το πρώτο θέμα, το οποίο εξέτασε το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας την Τετάρτη», σημειώνει ο ερευνητής.
Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στα ανοικτά της Κύπρου έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε αγώνα δρόμου για την εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Άγκυρα θέλει να επιβληθεί σε αυτή τη βιασύνη για το πετρέλαιο και να επιβεβαιωθεί ως η ηγετική δύναμη στην ανατολική Μεσόγειο. Τον Νοέμβριο του 2019, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Λιβυκής Εθνικής Συμφωνίας (GAN) που οριοθετεί τα διμερή θαλάσσια σύνορα, καταπατώντας τις αποκλειστικές ελληνικές και κυπριακές ζώνες. «Κανείς δεν μπορεί να διασχίσει κόκκινες γραμμές», προειδοποίησε ο κ. Μητσοτάκης τότε.
Τον Ιανουάριο, η Αθήνα απάντησε με την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό Eastmed, ο οποίος πρόκειται να μεταφέρει 9 έως 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως από υπεράκτια αποθέματα στα ανοικτά της Κύπρου και του Ισραήλ στην Ελλάδα, και μετά προς την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.
- «Ο Erdogan προσπαθεί να τραβήξει το σχοινί όσο το δυνατόν περισσότερο, αναφέρει ο Παναγιώτης Τσάκωνας. Θέλει να εκμεταλλευτεί την αμερικανική αποσύνδεση υπό την κυβέρνηση Τραμπ στην περιοχή για να επεκτείνει την επιρροή του και επίσης να προσπαθήσει να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από τη σύνοδο κορυφής που έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο, όπου το ζήτημα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών θα τεθεί ξανά στο τραπέζι».
Την Πέμπτη, ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron εξέφρασε τη λύπη του ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι «το διακύβευμα αγώνων εξουσίας, ιδίως της Τουρκίας και της Ρωσίας, που έχουν όλο και περισσότερες διεκδικήσεις και απέναντι στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση μετράει πολύ λίγο ». Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι σε επιφυλακή.
Το Oruc-Reis παραμένει αγκυροβολημένο στον Κόλπο της Αττάλειας, συνοδευόμενο από δύο τουρκικές φρεγάτες. «Παραμένουμε σε εγρήγορση και παρακολουθούμε την εξέλιξη της κατάστασης με ψυχραιμία», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης, την Πέμπτη.
ΠΗΓΗ: Eφημερίδα Le Monde ανταπόκριση της Marina Rafenberg
Τι είπε ο στρατηγός αλ Σίσι στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας