Η οδυνηρή “Οδύσσεια” των ανηλίκων προσφύγων: Από τα ελληνικά νησιά στο Ηνωμένο Βασίλειο…
Πρόσφυγες προσέρχονται για να επιβιβαστούν στο αεροσκάφος, στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», στα Σπάτα, τη Δευτέρα 11 Μαΐου 2020. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ρεπορτάζ της ανταποκρίτριας της εφημερίδας Τhe Guardian, Helena Smith στην Αθήνα με τίτλο “Επιτέλους, επιτέλους: ευάλωτοι μετανάστες θα φύγουν από την Ελλάδα για το Ηνωμένο Βασίλειο” κι υπότιτλο “Ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων Walid και Mustafa, θα επανενωθεί με συγγενείς μετά από οδυνηρή οδύσσεια”, κάνει αναφορά σε δύο ανήλικους πρόσφυγες, τον Walid και τον Mustafa.
Σημειώνει ότι χρειάστηκαν επτά μήνες στην περίπτωση του Walid, και σχεδόν τρεις φορές περισσότερο για τον Mustafa, αλλά τη Δευτέρα και οι δύο επροκειτο να φτάσουν στο τέλος μιας οδύσσειας που κανένα παιδί δεν πρέπει να ζήσει. Οι δύο έφηβοι συγκαταλέγονται σε μια ομάδα 52 ευάλωτων μεταναστών, μεταξύ των οποίων είναι αρκετοί ανήλικοι, οι οποίοι επρόκειτο να πετάξουν από την Αθήνα για να επανενωθούν με συγγενείς τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το άρθρο φιλοξενεί δηλώσεις του Walid, πρόσφυγα από τη Συρία, ο οποίος περιγράφει την περιπέτειά του έως να φθάσει στη Σάμο από τη Συρία και βλέπει με αισιοδοξία τη μετάβαση στο Λονδίνο. Για τη Σάμο αναφέρει ότι ο καταυλισμός ήταν υπερφορτωμένος 11 φορές πάνω από τη χωρητικότητά του – κατακλύζετο από αρουραίους «τόσο μεγάλους όσο οι γάτες» και ήταν «βρώμικος, βρώμικος, βρώμικος».
Το άρθρο περιλαμβάνει και τη μαρτυρία του Mustafa, πρόσφυγα από τη Σομαλία, ο οποίος για να φτάσει στην Ελλάδα χρειάστηκε επτά μήνες. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια υπέφερε στη Λέσβο, για μεγάλο διάστημα στις ελεεινές συνθήκες της Μόριας, τον μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό στην Ευρώπη, όπου ασυνόδευτα παιδιά ζουν σε καθορισμένες περιοχές. Η μετεγκατάσταση των εφήβων είναι αποτέλεσμα κοινού σχεδίου δράσης μεταξύ Ελλάδας και ΗΒ για τη μετανάστευση.
«Είναι μια πολύ ολοκληρωμένη συμφωνία», δήλωσε ο Γιώργος Κουμουτσάκος, αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Αθήνας. «Θίγει όλες τις διαστάσεις του φαινομένου της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών, των πιο ευάλωτων μεταναστών σε αυτήν τη χώρα».
Χιλιάδες ασυνόδευτα παιδιά φτάνουν στην Ευρώπη κάθε χρόνο, με περίπου 5.600 να εκτιμάται ότι βρίσκονται στην Ελλάδα. Από αυτά περίπου 300 κρατούνται σε αστυνομικά κελιά και κέντρα κράτησης. στο πλαίσιο αυτού που οι αρχές αποκαλούν «προστατευτική κράτηση», αλλά την οποία η Human Rights Watch έχει επικρίνει ως «καταχρηστική πρακτική» που εκθέτει τους ανηλίκους σε βάναυση μεταχείριση σε ανθυγιεινές και εξευτελιστικές συνθήκες.
Μεταξύ 30-40% των ανηλίκων έχουν μέλη της οικογένειάς τους σε κράτη της ΕΕ, σύμφωνα με την υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR), με τα περισσότερα στα μέσα της εφηβείας τους όταν φθάνουν στην Ευρώπη. Πολλοί χωρίστηκαν από τους γονείς τους στο χάος του πολέμου.
Με την Ελλάδα να φιλοξενεί σχεδόν 100.000 μετανάστες και πρόσφυγες σε εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα, και να αντιμετωπίζει έντονη κριτική για τους υπερ-κορεσμένους καταυλισμούς, η κεντροδεξιά κυβέρνηση πιέζει για μετεγκατάσταση των ανηλίκων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι αρχικές εκκλήσεις έπεσαν στα κωφά ώτα, λέει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έχει μιλήσει για «ουλές της ψυχής [που] δεν είναι εύκολο να θεραπευτούν». Από τον Μάρτιο, 10 χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να δεχθούν 1.600 παιδιά και εφήβους στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την ανακούφιση των κέντρων υποδοχής, με την πρώτη αναχώρηση για το Λουξεμβούργο να έχει πραγματοποιηθεί τον περασμένο μήνα.
«Οι εταίροι μας [ΕΕ] δεν ήταν έτοιμοι να δώσουν τη βοήθειά τους ή την αλληλεγγύη τους, σε αυτό το θέμα, αλλά επιμείναμε και κάναμε πολλή δουλειά “στο παρασκήνιο” για να εξηγήσουμε γιατί ήταν τόσο απαραίτητο», δήλωσε ο Κουμουτσάκος. “Είναι ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα, πολιτικά και κοινωνικά.”
Όλοι συμφωνούν ότι η ταχύτητα είναι ουσιαστικής σημασίας. Οι ξενώνες, οι στέγες προστασίας και η φροντίδα ανάδοχων οικογενειών είναι ανεπαρκείς. Όσο περισσότερο παραμένουν τα παιδιά στους καταυλισμούς τόσο μεγαλύτεροι είναι οι κίνδυνοι, όπως η σεξουαλική κακοποίηση ή η πτώση στα χέρια εγκληματιών. «Οι διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης είναι δύσκολες, απαιτούν πολύ χρόνο και συχνά εφαρμόζονται με περιοριστικό τρόπο», λέει ο Philippe Leclerc, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας της UNHCR στην Ελλάδα. «Είναι πολύ σημαντικό οι διαδικασίες αυτές να επιταχυνθούν. Κατά μέσο όρο χρειάζονται εννέα μήνες για να ληφθεί μια θετική απόφαση. Τα παιδιά που δεν φέρουν ψυχικά τραύματα όταν φτάνουν εδώ, μπορούν να αποκτήσουν ψυχικά τραύματα ζώντας σε υπερφορτωμένους καταυλισμούς, σε τόσο φρικτές συνθήκες, για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.»
Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επιτείνει μια πολυπλοκότητα για την οποία κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος. Τα σχέδια για τη μεταφορά έως και 2.000 ανδρών, γυναικών και παιδιών από άθλιες εγκαταστάσεις στο Αιγαίο έχουν καθυστερήσει σημαντικά, με τους μετανάστες να πρέπει να ελεγχθούν για τον Covid-19, πέραν των άλλων ελέγχων.
Τη Δευτέρα ο Κουμουτσάκος ήταν στο αεροδρόμιο με τη Βρετανίδα πρέσβη στην Ελλάδα, Kate Smith, για να δει τα παιδιά μετανάστες να αποχωρούν. Και ακριβώς όπως τον Απρίλιο, όταν 12 αγόρια και κορίτσια αναχώρησαν για το Λουξεμβούργο, θα έδινε σε καθένα μια μικρή τσάντα με δώρα, που θα περιλαμβάνει ένα σημειωματάριο με ένα χειρόγραφο μήνυμα που τους εύχεται «ευτυχία και καλή τύχη».
ΠΗΓΗ: Finally, at last’: vulnerable migrants to leave Greece for UK