File Photo: Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο. EPA, STRINGER
Κορυφαία think tanks και περιοδικά διεθνών σχέσεων και διεθνούς πολιτικής στις ΗΠΑ, έχουν πολλές φορές συμφωνήσει οτι λογική και σημερινός Λευκός Οίκος, δεν πάνε σταθερά μαζί.
Από την άλλη, ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να έχει τη δική του λογική. Σε κάθε περίπτωση, όσοι επιθυμούμε να εκμεταλλευτούμε τις καλές σχέσεις που έχουμε με τις ΗΠΑ και τις -παραδοσιακά- κοινές αρχές και αξίες που μοιραζόμαστε, περιμένουμε μια άλλη λογική από τον Λευκό Οίκο. Τέτοια βέβαια που να προωθεί τα ελληνικά συμφέροντα.
Η Ουάσινγκτον έχει διλήμματα στην Μεσόγειο και αυτό είναι εμφανές.
Δεν έχει εύκολες αποφάσεις να πάρει όμως οφείλει να πάρει καθώς η αδράνεια είναι πάντα χειρότερη ακόμη και από μια λάθος απόφαση. Στη δεδομένη συγκυρία η Αμερική πρέπει μάλιστα να πάρει τις σωστές αποφάσεις. Αν δεν παρέμβει δυναμικά στη Μεσόγειο τότε δημιουργεί συνθήκες αναπλήρωσης του κενού της από άλλες δυνάμεις.
Η Τουρκία όχι μόνο έχει αντιταχθεί και εναντιωθεί προς τα αμερικανικά συμφέροντα αλλά έχει δημιουργήσει συνθήκες οι οποίες είναι στρατηγικά αντίθετες με τις επιθυμίες της Ουάσινγκτον.
Η Αμερική οφείλει να διαβεί τον Ρουβίκωνα και να απαγκιστρωθεί από το γεωπολιτικό μονοπώλιο της Τουρκίας. Υπάρχουν πολλά κράτη πλέον που είναι έτοιμα να υποστηρίξουν αξιόπιστα τις αμερικανικές θέσεις και δεν είναι μόνο η Ελλάδα (βλ. Πολωνία, Ρουμανία, Δυτική Ουκρανία, Ιορδανία, Γαλλία). Στην Κεντρική Ασία, Καζαχστάν και Αζερμπαϊτζάν έχουν επίσης ειδικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και δεν πρέπει να ξεχνάμε τους Κούρδους.
Η Τουρκία δεν είναι τόσο σημαντική όσο ήταν στον Ψυχρό Πόλεμο. Η απόδειξη: Η ίδια η Τουρκία επαναπροσδιόρισε την εξωτερική της πολιτική σταδιακά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ακριβώς επειδή θεώρησε οτι η αξία της μειώθηκε κατά τη μονοπολική στιγμή και μετέπειτα, κατά την ανάδυση του πολυπολικού κόσμου.
Τα κράτη κοιτούν τα συμφέροντά τους και έτσι αν η Αμερική δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε την οικονομική ανάπτυξή τους (μιας και δεν κατέχει τα ”παράδοξα” παχυλά πλεονάσματα της Κίνας) αλλά ούτε και την ασφάλειά τους, τότε τα κράτη αυτά θα αναζητήσουν άλλη δύναμη που θα παρέχει εγγυήσεις. Η αντιμετώπιση της Κίνας και του One Belt-One Road, δεν μπορεί να γίνεται μόνο με προειδοποιητικές δηλώσεις σε κράτη τις περιοχής για τις κακόβουλες ενέργειες Κίνας και Ρωσίας.
Η Αμερική θα χρειαστεί να εκσυγχρονίσει το Weinberger Doctrine το οποίο ουσιαστικά καθόρισε τα όρια της αμερικανικής παρεμβατικότητας στις διεθνείς διενέξεις και κάθε πότε η Ουάσινγκτον όφειλε να κάνει χρήση ή απειλή χρήσης στρατιωτικών παρεμβάσεων. Το Δόγμα Weinberger ολοκληρώθηκε το 1984. Ο κόσμος όμως 36 χρόνια μετά, είναι πολύ διαφορετικός και η τεχνολογία διευκολύνει τις παρεμβάσεις , ειδικά μιας υπερδύναμης.
Δεν είναι επίσης διπλωματικά και στρατηγικά ορθό να υποφέρουν πολλά κράτη λόγω της Τουρκίας και η τελευταία να λάβει ”κατανόηση”.
(*) Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand. (Hellenic-American Relations after the Cold War Era).