File Photo: Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερνοτγάν στο Βερολίνο. EPA, CLEMENS BILAN
Από τη μια το Βερολίνο κατηγορεί τον Ερντογάν ότι παραβίασε το διεθνές δίκαιο στις λεγόμενες ζώνες ασφαλείας στη βόρεια Συρία, από την άλλη προτίθεται να στηρίξει οικονομικά την εκεί κατασκευή προσφυγικών καταυλισμών.
Όταν η Άγγελα Μέρκελ επισκέφθηκε πρόσφατα την Κωνσταντινούπολη, στη κοινή συνέντευξη τύπου με τον Τούρκο πρόεδρο, ανέφερε ότι η Γερμανία θα ήταν διατεθειμένη να βοηθήσει την Τουρκία στην κατασκευή προσφυγικών καταλυμάτων στη Συρία. «Και μάλιστα στη ζώνη ασφαλείας», όπως είπε επί λέξει. Στις περιοχές δηλαδή της βόρειας Συρίας που η Άγκυρα κατέκτησε και προσάρτησε τον περασμένο Οκτώβριο, μια πράξη που η Γερμανία χαρακτήρισε ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Η εφημερίδα die Welt παραθέτει πολύ αναλυτικά την πορεία των γεγονότων που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση στην περιοχή με δεκάδες χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες και την Τουρκία με τη Συρία στα πρόθυρα πολέμου. Από την έκρηξη της αραβικής άνοιξης το 2011 ο Ερντογάν υποστήριζε συστηματικά την συριακή αντιπολίτευση εναντίον του προέδρου Άσαντ με στόχο την ανατροπή του. Και για να γίνει αυτό εφικτό η τουρκική κυβέρνηση άφησε να διέλθουν από το κοινά σύνορα δεκάδες χιλιάδες ισλαμιστές. Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες MIT άρχισαν να τους εξοπλίζουν. Οι μεθοριακές τουρκικές πόλεις έγιναν περιοχές, όπου μαχητές από τη Συρία με ισλαμιστική ιδεολογία αποσύρονταν και έστηναν κέντρα σχεδιασμού των επόμενων κινήσεών τους.
Ο Ερντογάν αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές του συριακού εμφυλίου. Η τουρκική ανάμειξη στα εσωτερικά της γειτονικής χώρας βρήκε την αποκορύφωσή της στη συνεργασία με τους τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους IS, οι οποίοι το 2014 κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις της Τουρκίας και του Ιράκ. Οι τζιχαντιστές πουλούσαν πετρέλαιο στην Τουρκία έναντι όπλων και είχαν δωρεάν περίθαλψη στα τουρκικά νοσοκομεία. Για τον IS η Τουρκία ήταν μια χώρα διέλευσης, στην οποία μπορούσαν να κινηθούν ελεύθερα.
Βέβαια, όπως επισημαίνει ο Γερμανός αρθρογράφος, οι υπολογισμοί του Ερντογάν για τη Συρία δεν εκπληρώθηκαν, όπως τους είχε αρχικά σχεδιάσει. Πάνω από 4 εκ, Σύροι πρόσφυγες κατέκλυσαν τη χώρα, εξ αυτών τα 3,6 εκ. παρέμειναν. Κάτι που δημιούργησε εσωτερικοπολιτικά προβλήματα στον Τούρκο πρόεδρο λόγω της οικονομικής κρίσης και του αυξανόμενου κόστους διαβίωσης. Το αποτέλεσμα είναι να ενισχυθούν τα ρατσιστικά και εθνικιστικά ανακλαστικά του τουρκικού πληθυσμού.
Σε ότι αφορά τον στόχο του Ερντογάν να ανατρέψει τον Σύρο πρόεδρο, ο Ασάντ δεν ήταν ποτέ άλλοτε πιο ισχυρός από την έναρξη του εμφυλίου. Ιράν και Ρωσία τον ενίσχυσαν στρατιωτικά, ενώ στη Συρία μόνο η περιοχή γύρω από το Ιντλίμπ βρίσκεται στα χέρια ισλαμιστών, κι αυτό όχι για πολύ ακόμη, όπως φαίνεται. Οι εξελίξεις στα πεδία των μαχών που εξελίσσονται αυτές τις ημέρες έχουν προκαλέσει νέο κύμα προσφύγων. Τα ΗΕ κάνουν λόγο για σχεδόν ένα εκατομμύριο που εγκαταλείπουν το Ιντλίμπ για να βρουν καταφύγιο κοντά στα τουρκικά σύνορα με σκοπό να τα περάσουν, αν και ο Ζαφίρ Αμπντουλκαρίμ, δημοσιογράφος από το Ιντλίμπ λέει ότι η Τουρκία χτίζει τείχος ύψους 3 μέτρων, βάρους 3 τόνων και μήκους 828 χιλιομέτρων στα κοινά σύνορα. Τουρκικές οργανώσεις βοήθειας στήνουν 10.000 σταθερές κατοικίες για τους πρόσφυγες με πιθανή στήριξη της Γερμανίας, αλλά δεν έχει και τόσο νόημα, διότι είναι ζήτημα χρόνου μέχρις ότου ο κυβερνητικός στρατός επανακτήσει την κυριαρχία στην περιοχή.
Η τουρκική κυβέρνηση σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 25 δισ. ευρώ. Σε δέκα περιφέρειες θα χτιστούν 6.000 πολυώροφες πολυκατοικίες. Θα δημιουργηθούν 140 χωριά με τζαμιά, σχολεία, πανεπιστήμια, χώρους άθλησης και νοσοκομεία. Μέχρι 2 εκ. Σύροι πρόσφυγες από την Τουρκία θα εγκατασταθούν εκεί. Για να δημιουργηθεί όλος αυτός ο χώρος εκτοπίστηκαν Κούρδοι και χριστιανοί κάτοικοι.
Η πρόθεση τώρα της γερμανικής κυβέρνησης να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση προσφυγικών καταυλισμών στη ζώνη ασφαλείας, που η Γερμανία χαρακτήρισε ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ώθησε τον Γιούργκεν Τριτίν, βουλευτή των Πρασίνων, να καταθέσει επερώτηση ζητώντας από την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει, εάν θα στηρίξει οικονομικά το τουρκικό σχέδιο ανοικοδόμησης της περιοχής.
«Πρόκειται πολύ απλά για το εάν η Γερμανία θα ήθελε να κατηγορηθεί ότι παραβιάζει και η ίδια το διεθνές δίκαιο» τόνισε ο Τριτίν. Μόλις πριν λίγες ημέρες μάλιστα η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής σε γνωμοδότησή της επέστησε την προσοχή στη νομιμότητα των αναγκαστικών οικιστικών τουρκικών σχεδίων. Η απάντηση στη Βουλή δια στόματος της υπουργού Άμυνας Άνεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ ήταν ασαφέστατη. «Η πιθανή επιστροφή προσφύγων με συνοδευτικά μέτρα ανθρωπισμού θα πρέπει να γίνει με τρόπο συμβατό και ανεκτό» τόνισε. Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
Με πληροφορίες από την εφημερίδα die Welt μέσω DW / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Βερολίνο, Γερμανία